Pytanie pochodzi z Kompasu Księgowo-Kadrowego.

Czy kobieta, która pracuje na umowie-zlecenia, będzie miała prawo do urlopu macierzyńskiego, jeżeli poród nastąpi po zakończeniu umowy?

Planowany termin porodu to luty, a umowa kończy się w grudniu. Prawdopodobnie od listopada osoba ta będzie przebywała na zwolnieniu lekarskim do dnia porodu.

Odpowiedź: kobieta zatrudniona na podstawie umowy zlecenia nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego tylko wówczas, jeśli urodzi dziecko w okresie trwania umowy.

Uzasadnienie: przede wszystkim należy wskazać, że urlop macierzyński jest instytucją przynależną zatrudnieniu na podstawie stosunku pracy. Kobietom zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia nie przysługuje urlop macierzyński – natomiast w przypadku spełnienia ustawowych przesłanek mogą uzyskać one prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Polecamy: Przedsiębiorcze mamy nie dostaną wysokich zasiłków macierzyńskich

Jak wynika z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 372 z późn. zm.) – dalej u.ś.p. zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:

1) urodziła dziecko;

2) przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;

3) przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia.

Zasiłek macierzyński przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży:

1) wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy;

2) z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu (art. 30 ust. 1 u.ś.p.).

Zleceniobiorca nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu, może podlegać jednak temu ubezpieczeniu dobrowolnie, na swój wniosek – co wynika z art. 11 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.). Kobieta zatrudniona na podstawie umowy zlecenia podlegająca dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu nabędzie zatem prawo do zasiłku macierzyńskiego tylko wówczas, jeśli urodzi dziecko w czasie trwania tej umowy. Jeśli poród nastąpi po ustaniu ubezpieczenia, zleceniobiorca nie zachowuje prawa do zasiłku macierzyńskiego. Przy czym jeśli kobieta stanie się niezdolna do pracy w czasie trwania umowy zlecenia, wówczas będzie mogła korzystać z zasiłku chorobowego aż do dnia porodu (art. 6 ust. 1 oraz art. 8 u.ś.p.).