W takim przypadku zgłoszenia powinniśmy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia budowy ogrodzenia. Jeżeli ustalimy, że planowane przez nas ogrodzenie wymaga zgłoszenia, wówczas zgłoszenia tego powinniśmy dokonać organowi administracji architektoniczno-budowlanej, którym w tym przypadku, co do zasady, jest starosta (prezydent w miastach na prawach powiatu). W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia powinniśmy dołączyć oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, oraz, w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie, jeżeli są wymagane odrębnymi przepisami. Ustawa nie stawia przy tym wymogu, aby szkice czy rysunki zostały sporządzone przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane. W praktyce oznacza to, że obowiązek dołączenia szkiców lub rysunków powstanie zawsze wtedy, gdy zażąda tego organ, do którego kierujemy zgłoszenie. Organ ten będzie także oceniał, czy dołączone szkice lub rysunki są wystarczające.

Starosta otrzymane od nas zgłoszenie może przemilczeć, jeżeli nie będzie miał zastrzeżeń co do budowy danego ogrodzenia. Jeżeli organ uzna, że zgłoszenie jest niekompletne, wówczas zażąda od nas uzupełnienia brakujących dokumentów. W przypadku nieuzupełnienia braków, organ wyda decyzję o sprzeciwie względem zamierzonej budowy. Podobnie organ postąpi, jeżeli przykładowo stwierdzi, iż budowa ogrodzenia narusza obowiązujące przepisy, stwarza zagrożenie bezpieczeństwa ludzi i mienia lub może spowodować wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich. Ocena w tym przypadku należy do organu. Na decyzję o sprzeciwie przysługuje odwołanie.

Do budowy ogrodzenia nie możemy przystąpić przed upływem 30 dni od dnia dokonania zgłoszenia, tyle bowiem czasu ma organ na ewentualne wniesienie sprzeciwu. Jeżeli jednak organ wcześniej poinformuje nas pisemnie o niewniesieniu sprzeciwu, możemy przystąpić do prac niezwłocznie po otrzymaniu takiej informacji. Nie możemy jednak rozpocząć prac później niż po upływie 2 lat od terminu wskazanego w zgłoszeniu – po tym terminie zgłoszenie wygasa.

Zgłoszenie budowy ogrodzenia po faktycznej dacie rozpoczęcia budowy jest nieskuteczne. Wznosząc ogrodzenie bez uprzedniego dokonania koniecznego zgłoszenia narażamy się na sankcję w postaci nakazu rozbiórki ogrodzenia. Po spełnieniu określonych w ustawie wymagań możliwa jest, po uiszczeniu opłaty legalizacyjnej w wysokości 2500 zł, legalizacja wybudowanego przez nas bez odpowiedniego zgłoszenia ogrodzenia, ale tylko wówczas, gdy budowa jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo, w przypadku jego braku, ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Budowa nie może także naruszać innych przepisów, w tym techniczno-budowlanych.

Jeżeli organ nadzoru budowlanego uzyska wiedzę, że wznosimy ogrodzenie bez wymaganego prawem zgłoszenia, wówczas wstrzyma prowadzenie prac budowlanych. Jeżeli pomimo wstrzymania przez organ prac lub wydania nakazu rozbiórki danego ogrodzenia będziemy kontynuować prace budowlane, wówczas narażamy się również na odpowiedzialność karną w postaci kary grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat dwóch. Grzywnę wymierzy sąd w stawkach dziennych, określając liczbę stawek (od 10 do 540) oraz wysokość jednej stawki (w zależności od naszych dochodów i sytuacji rodzinnej i majątkowej – od 10 zł do 2.000 zł).

Opisane powyżej sankcje mogą dotknąć nas również w sytuacji, gdy pomimo wstrzymania przez organ nadzoru budowlanego prac budowlanych, wznosimy ogrodzenie, którego budowa co do zasady nie wymagała zgłoszenia, ale dane ogrodzenie stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi, mienia lub środowiska. Wznoszenie takich ogrodzeń jest bowiem zakazane. W szczególności zabronione jest umieszczanie na ogrodzeniach, na wysokości mniejszej niż 1,8 m, ostro zakończonych elementów, drutu kolczastego, tłuczonego szkła oraz innych podobnych wyrobów i materiałów.

Katarzyna Domańska-Mołdawa, adwokat
Kancelaria BSJP in Alliance with Taylor Wessing