Pytanie:
Do starosty wpłynął wniosek o zarejestrowanie żółwia żółtolicowego. Do wniosku dołączono oświadczenie, że przedmiotowy żółw jest znaleziony i nie ma innych dokumentów stwierdzających jego legalność. Jak w tej sprawie powinien postąpić organ?

Odpowiedź:
Na utrzymywanie żółwia żółtolicego (żółtobrzuchy - Pseudemys concinna), jako gatunku inwazyjnego zagrażającego gatunkom rodzimym, wymagane jest zezwolenie RDOŚ.

Żółw żółtolicy nie podlega rejestracji w starostwie. Nie znajduje się bowiem na listach załączników A lub B lub B rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi.
Rejestracja żółwia żółtolicego była możliwa do dnia 5 kwietnia 2012 r. nawet na podstawie oświadczenia bez dokumentów pochodzenia.

Uzasadnienie:
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym - dalej r.r.z.g.o. obowiązuje od dnia 5 kwietnia 2012 r. Na liście załącznika wskazującego gatunki inwazyjne znajdują się:

  • żółw ozdobny (wszystkie podgatunki, w tym: żółw czerwonolicy, żółw żółtolicy, żółw żółtobrzuchy);
  • żółw malowany;
  • żółw ostrogrzbiety;
  • żółw jaszczurowaty.

Na mocy r.r.z.g.o. od dnia 5 kwietnia 2012 r. na posiadanie oraz sprzedaż zwierząt i roślin z 44 obcych gatunków uznanych za inwazyjne potrzebne jest indywidualne zezwolenie. Jeśli ktoś posiada żywe okazy tych roślin i zwierząt bez zezwolenia (w tym żółwia żółtolicego), popełnia wykroczenie zagrożone karą aresztu lub grzywny.

Z uwagi na to, że obce gatunki inwazyjne stanowią poważne zagrożenie dla przyrody, wypuszczanie na wolność okazów należących do gatunków obcych (wszelkich) jest w Polsce zakazane na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody - dalej u.o.p. Wprowadzanie do środowiska gatunków obcych traktowane jest w naszym kraju, zgodnie z art. 131 pkt 9 u.o.p., jako wykroczenie, za które sąd skazać może na karę aresztu lub grzywny.

Zatrzymanie znalezionego żółwia obcego gatunku jest możliwe, jednak znalazca musi uzyskać indywidualne zezwolenie RDOŚ na jego przetrzymywanie. W pierwszej kolejności zawsze należy podjąć próbę poinformowania prawowitego właściciela zwierzęcia o jego odnalezieniu – np. poprzez zgłoszenie faktu odłowienia żółwia na Policję. W przypadku obcych gatunków inwazyjnych przyjmuje się, że jest to osobnik porzucony, nie posiadający właściciela.

Zgodnie z art. 120 ust. 2b u.o.p., wniosek o wydanie zezwolenia RDOŚ na przetrzymywanie żółwia żółtolicego powinien zawierać następujące elementy:

  1. imię, nazwisko i adres albo nazwę, siedzibę i adres wnioskodawcy;
  2. cel wykonania wnioskowanych czynności;
  3. opis czynności, której dotyczy wniosek;
  4. nazwę gatunku lub gatunków, w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje, których będą dotyczyć czynności;
  5. liczbę lub ilość osobników, których dotyczy wniosek, o ile jest to możliwe do ustalenia;
  6. określenie warunków, miejsca i czasu wykonania czynności;
  7. świadectwo pochodzenia;


W zezwoleniu znajdą się następujące dane:

  1. imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
  2. nazwę gatunku lub gatunków, których będą dotyczyć czynności, w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje;
  3. liczbę lub ilość osobników, których dotyczy zezwolenie, o ile jest to możliwe do ustalenia;
  4. opis czynności, na które wydaje się zezwolenie;
  5. określenie warunków, miejsca i czasu wykonania czynności, których dotyczy zezwolenie;
  6. określenie terminu złożenia informacji o wykorzystaniu zezwolenia.

RDOŚ odmówi wydania zezwolenia, jeżeli wnioskodawca był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo mające związek z przewożeniem przez granicę państwa, przetrzymywaniem, prowadzeniem hodowli, rozmnażaniem i sprzedażą na terenie kraju roślin, zwierząt lub grzybów gatunków obcych, w okresie 3 lat od dnia uprawomocnienia się wyroku. RDOŚ może odmówić wydania zezwolenia, jeżeli wnioskowana czynność stwarza zagrożenie dla rodzimych gatunków lub siedlisk przyrodniczych (art. 120 ust. 2d u.o.p.).