Pytanie pochodzi z Kompasu Księgowo-Kadrowego

Przedsiębiorca "A" zlecił przedsiębiorcy "B" (jednoosobowa działalność gospodarcza bez zatrudniania pracowników i zleceniobiorców) wykonanie prac remontowych środka trwałego. Przedsiębiorca "B" przed przystąpieniem do prac w dniu 21 lutego 2017 r. wystawił fakturę tytułem zaliczki/przedpłaty na wykonane usługi w wartości 10.000,00 zł brutto (forma płatności przelew odroczony). Przewidywany termin zakończenia prac przypada na miesiąc kwiecień 2017 r. Końcowe rozliczenie finansowe zaplanowano po odbiorze prac.
 
Jak prawidłowo postąpić, aby nie naruszyć przepisów o stawce minimalnej?
 
Czy przedsiębiorca "B" winien złożyć oświadczenie o ilości godzin przeznaczonych na realizację usługi?
 
Jeśli tak, w jaki sposób ma to zrobić skoro przedmiotowa faktura jest dokumentem zaliczkowym i żadne prace nie zostały jeszcze wykonane?
 
Prawdopodobnie w miesiącu luty 2017 r. prace się jeszcze nie rozpoczną, a termin płatności faktury przypada na 28 lutego 2017 r.
 
Odpowiedź
Zgodnie z nowymi przepisami w przypadku umów zlecenia zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc, wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, dlatego strony muszą posiadać dokumenty, na podstawie których będzie można ustalić czy w danym miesiącu usługi były świadczone.
 
Uzasadnienie
Wprowadzone od 1 stycznia 2017 r. przepisy dotyczące minimalnej stawki godzinowej mają zastosowanie do umów o których mowa w art. 734 i art. 750 ustawy z 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny - dalej k.c., wykonywanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, także przez osobę fizyczną wykonującą działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniającą pracowników lub niezawierającą umów ze zleceniobiorcami, realizowanych na rzecz przedsiębiorców albo innych jednostek organizacyjnych w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności (art. 1 pkt 1b lit. a ustawy z 22.07.2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw - dalej u.m.w.).
 
Jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy "ograniczenie zakresu osób prowadzących działalność gospodarczą, do których mają zastosowanie przepisy ustawy dotyczące obowiązku zapewnienia minimalnej stawki godzinowej, wyłącznie do osób fizycznych niezatrudniających pracowników lub niezawierających umów ze zleceniobiorcami ma na celu objęcie obowiązkiem zapewnienia minimalnej stawki godzinowej tzw. "osób samozatrudnionych", to jest osób, które prowadzą działalność jednoosobowo i osobiście wykonują zadania wynikające z umowy."
 
Oznacza to, ze minimalną stawkę godzinową powinny mieć zagwarantowane również osoby, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i w ramach tej działalności samodzielnie wykonują zadania wynikające z zawartej umowy zlecenia jako tzw. "osoby samozatrudnione".
 
Z przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wynika, ze:
 
- minimalna stawka godzinowa należy się zleceniobiorcy za realizację zlecenia lub usługi,
 
- wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej dokonuje się w formie pieniężnej,
 
- w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc wypłata wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej powinna być dokonywana co najmniej raz w miesiącu (art. 8a ust. 5-6 u.m.w.).
 
Wszystkie te zasady zobowiązują strony do ustalenia sposobu potwierdzania ilości przepracowanych godzin w ramach umowy zlecenia w celu prawidłowego ustalenia wysokości wynagrodzenia. Oznacza to, ze po każdym miesiącu w sposób ustalony przez strony należy ustalić i potwierdzić ilość godzin zlecenia realizowanego przez zleceniobiorcę.
 
Na podstawie przepisów art. 743 k.c., jeżeli wykonanie zlecenia wymaga wydatków, dający zlecenie powinien na żądanie przyjmującego udzielić mu odpowiedniej zaliczki. Zgodnie ze "Słownikiem języka polskiego PWN", zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet należności. W przypadku, gdy przyjmujący zlecenie nie otrzymał zaliczki, zleceniodawca powinien zwrócić mu wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia (art. 742 k.c.).
 
Jeśli wpłata zaliczki oznacza, rozpoczęcie realizacji zlecenia, strony będą miały obowiązek potwierdzania ilości godzin realizowanego zlecenia od tego momentu. Z treści umowy zlecenia powinno wynikać co jest przedmiotem zlecenia, jakie czynności będą uznane za jego realizację, w konsekwencji za jakie czynności będzie należało wypłacić zleceniobiorcy wynagrodzenie. Z treści umowy zlecenia powinien również wynikać termin od kiedy przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
 
Zgodnie z nowymi przepisami w przypadku umów zlecenia zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc, wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, dlatego strony muszą posiadać dokumenty, na podstawie których będzie można ustalić czy w danym miesiącu usługi były świadczone, a jeśli były świadczone dokumenty z których wynika przez ile godzin. W ustawie nie zostało określone jak ma wyglądać informacja przygotowana po zakończeniu każdego miesiąca o ilości przepracowanych godzin. Niezależnie od przyjętej formy (oświadczenie, ewidencja), w każdym przypadku z tych dokumentów powinna wynikać ilość godzin realizacji zlecenia w danym miesiącu. Przedsiębiorca na rzecz którego jest wykonywane zlecenie lub będą świadczone usługi, ma obowiązek przechowywania dokumentów określających sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia oraz dokumentów potwierdzających liczbę godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług przez okres 3 lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne (art. 8c u.m.w.).
 
W przypadku wpłaty zaliczki pojawia się również wątpliwość czy wpłacona zaliczka, w przypadku, gdy zlecenie będzie realizowane przez okres dłuższy niż miesiąc może być zaliczona na poczet wynagrodzenia, które po każdym miesiącu powinno być zleceniobiorcy wypłacone. Aby odpowiedzieć na pytanie należałoby przeanalizować treść zawartej umowy zlecenia. W przypadku, gdy zaliczka została wypłacona na pokrycie wydatków związanych z zakupem materiałów, narzędzi do poniesienia których zobowiązany jest zleceniodawca, wypłacona zaliczka nie może być zaliczona na poczet przyszłych należności z tytułu wynagrodzenia zleceniobiorcy. Natomiast, jeśli strony umowy zlecenia umówią się, ze zaliczka to wypłacana z góry część należności przeznaczona na poczet przyszłego wynagrodzenia zleceniobiorcy, w takim przypadku będzie ona mogła zostać zaliczona na poczet wynagrodzenia należnego zleceniobiorcy.