Czy dla osoby zamierzającej przystąpić do egzaminu na uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie w specjalności konstrukcyjno-budowlanej, może zostać zaliczona praktyka odbywana przed ukończeniem trzeciego roku studiów kierunkowych?

Osoba ukończyła technikum budowlane posiada więc podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu specjalności. Ukończyła trzeci rok studiów kierunkowych (konstrukcyjno-budowlanych) i od trzech lat prowadzi dziennik praktyki odbywanej na budowie. Zgodnie jednakże z rozporządzeniem w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie "do praktyki zawodowej może zostać zaliczona praktyka odbyta po ukończeniu trzeciego roku studiów wyższych".
Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 83, poz. 578 z późn. zm.) - dalej r.s.f.t. praktyka zawodowa powinna być odbywana po uzyskaniu dyplomu ukończenia wyższej uczelni.
Wyjątkiem od przedstawionej zasady jest możliwość zaliczenia praktyki odbytej po ukończeniu trzeciego roku studiów wyższych, z wyłączeniem praktyki objętej programem studiów (§ 3 ust. 2 r.s.f.t.).
Zatem, możliwość odbywania praktyki zawodowej w trakcie studiów jest wyjątkiem, który należy interpretować literalnie nie stosując wykładni rozszerzającej. U podstaw powyższego leży przekonanie ustawodawcy, iż w rozumieniu przytoczonego przepisu "praktyką zawodową" jest praca wykonywana przez osobę która posiada już odpowiednie wykształcenie techniczne lub osobę będącą w trakcie studiów technicznych. Wykształcenie to powinno być zgodne z daną specjalnością uprawnień, trudno bowiem przyjąć, że funkcje techniczne przy sporządzaniu projektów bądź na budowie mogą pełnić osoby nie posiadające przygotowania teoretycznego we wnioskowanej specjalności uprawnień (wyrok NSA z 12 października 1998 r., IV SA 1764/96).
Od powyższych przepisów ustawodawca nie przewidział żadnych wyjątków. Zatem, należy przyjąć, iż nie ma możliwości zaliczenia praktyki zawodowej odbytej przed uzyskaniem wykształcenia, które będzie podstawą uzyskania uprawnień budowlanych lub w czasie odpowiednich studiów, tj. po trzecim roku.
Wskazany powyżej wyrok zapadł w poprzednim stanie prawnym, jednak należy uznać go za aktualny również w obecnym stanie prawnym, co potwierdza także wyrok TK z dnia 4 kwietnia 2006 r. P. 16/2005. Zdaniem TK, odbywanie praktyki zawodowej dopiero po zdobyciu wykształcenia jest oczywistą konsekwencją warunków uzyskania uprawnień zawodowych na oczekiwanym poziomie, odpowiednim do posiadanego wykształcenia.
Podobnie orzekł również NSA w wyroku z dnia 3 stycznia 2001 r., IV SA 2334/00, który przyjął, że praktyka zawodowa wykonywana przed ukończeniem studiów nie może być uwzględniona na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.).
Zatem, mimo posiadanego doświadczenia, w świetle obowiązujących przepisów, nie ma możliwości zaliczenia praktyki zawodowej odbytej przed ukończeniem trzeciego roku studiów kierunkowych.

Joanna Smarż