Pytanie:
Czy rolnik, zarejestrowany czynny podatnik VAT, świadczący sporadycznie usługi koszenia i belowania trawy powinien otworzyć działalność gospodarczą czy może otrzymane pieniądze rozliczyć w deklaracji PIT-37 jako przychody z innych źródeł?
We wrześniu, październiku i listopadzie 2015 r. rolnik wykonywał usługę koszenia i belowania trawy na rzecz jednego podmiotu gospodarczego (spółka z o.o.) i z tego tytułu wystawił 3 faktury VAT. Wartość netto wykonanych usług wyniosła ponad 280.000 zł. Usługi rolnik wykonuje maszynami rolniczymi będącymi jego własnością.
Czy takie usługi rolnik powinien wykonywać w ramach działalności gospodarczej?
Czy otrzymane na podstawie wystawionej faktury VAT pieniądze rolnik może rozliczyć w deklaracji PIT-37 jako przychód z innych źródeł uwzględniając jednocześnie poniesione na wykonanie usługi koszty np. zakupu paliw, amortyzacji?

 

Odpowiedź:
W przedstawionym stanie faktycznym skłaniałbym się do zaliczenia uzyskanych przychodów jako pochodzących ze źródła działalność gospodarcza. Prawo do zaliczenia jako koszt odpisów amortyzacyjnych mają podatnicy wykorzystujący środki trwałe na potrzeby związane z działalnością gospodarczą albo Ci, którzy oddali je do używania na podstawie umowy najmu (dzierżawy lub leasingu). Oznacza to, że przychody kwalifikowane do innych źródeł nie mogą być pomniejszone o amortyzację.

Uzasadnienie:
Przepis art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f. stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, zdefiniowanej w art. 2 ust. 2 u.p.d.o.f.
Analizując znaczenie pojęcia "działalność rolnicza" należy stwierdzić, że nie obejmuje ono usług rolniczych, które podlegają przepisom u.p.d.o.f.
Źródła przychodu zostały wymienione w art. 10 ust. 1 u.p.d.o.f. W pkt 3 tego przepisu wymieniona jest działalność gospodarcza, natomiast w pkt 9 tzw. inne źródła.
Pod pojęciem działalności gospodarczej – zgodnie z art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. – należy rozumieć usługową działalność zarobkową prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do przychodów z innych źródeł wymienionych w u.p.d.o.f.
Nie ulega wątpliwości, że wykonywane przez Podatnika czynności mają charakter zarobkowy. W celu określenia, czy wpisują się one w definicję działalności gospodarczej, należy odpowiedzieć na pytanie, czy mają one charakter zorganizowany i ciągły.
O tym, czy w analizowanej sprawie zostały spełnione ww. warunki, tj. zorganizowania i ciągłości konieczna jest ocena szczegółów okoliczności faktycznych. Ponieważ w pytaniu ich nie podano, trudno jednoznacznie wskazać na właściwe sprawie źródło przychodów.
Niezależnie jednak od powyższego wskazać należy, że pod pojęciem "zorganizować" to zaplanować coś i przeprowadzić jakieś działanie. Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.
Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. do przychodów z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i do tej kategorii zaliczyć również należy przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1.
W mojej ocenie do ww. źródła należą wszelkie przychody, które nie mieszczą się w innych wskazanych w art. 10 ust. 1 źródłach.
Na podmiocie wypłacając ww. przychody ciąży obowiązek sporządzenia i przekazania imiennej informacji PIT-8C na rzecz otrzymującego przychody i urzędu skarbowego stosownie do postanowień art. 42a u.p.d.o.f.
Uzyskany przez beneficjenta przychód podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej. Zatem kwoty wykazane w informacji PIT-8C podatnik ma obowiązek uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 łącząc je z innymi przychodami i dochodami uzyskanymi w roku podatkowym, i od podstawy opodatkowania obliczyć podatek dochodowy według skali podatkowej.
Opodatkowaniu podlega dochód, czyli przychód minus koszty. Podatnik ma prawo rozliczyć koszty związane z danym przychodem, które nie są wyłączone z katalogu kosztów na podstawie art. 23 u.p.d.o.f. Należy przy tym pamiętać o konieczności przedstawienia dowodów świadczących o poniesieniu kosztów. Ciężar wykazania związku kosztu z przychodem spoczywa bowiem na podatniku.
Nie ulega wątpliwości, że przychody z innych źródeł nie mogą być pomniejszone o koszty amortyzacji. Odpisów amortyzacyjnych mogą dokonywać jedynie podatnicy wykorzystujący swoje środki trwałe do działalności gospodarczej albo ci, którzy oddali je do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu (art. 22a u.p.d.o.f.). Oznacza to, że przychody kwalifikowane do innych źródeł nie mogą być pomniejszone o amortyzację.
W przedstawionym stanie faktycznym skłaniałbym się do zaliczenia uzyskanych przychodów jako pochodzących ze źródła działalność gospodarcza. Oczywiście jednoznaczna ocena uzyskanego przez podatnika wynagrodzenia wymaga znajomości szczegółów stanu faktycznego.
Niemniej jednak z uwagi na fakt, że wykonywane czynności to usługi, cechuje je pewien stopień powtarzalności (nawet jeżeli zostały wykonane sporadycznie), zaś wysokość kwoty wynagrodzenia może wskazywać na zorganizowany charaktery tych czynności i względnie stały zamiar jej wykonywania.

[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 18 V 2018 r.]