W 2017 r. wpłynęło do Rzecznika Praw Pacjenta 61 218 spraw, sygnałów i zapytań. Na podstawie informacji uprawdopodabniającej naruszenie praw pacjenta w 2017 roku zakończono– 1383 postępowania wyjaśniające, a  w roku 2018 – 1517. Rzecznik Praw Pacjenta przeanalizował je wszystkie i przygotował liczący 98 stron raport - można go pobrać tutaj.  W sumie na 2900 postępowań w 657 stwierdził naruszenie praw pacjenta, a 31 z nich dokładnie opisał, choć nie podał nazwy placówki.

Czytaj również: Pacjenci skarżą się na długie kolejki i niewłaściwe zachowanie personelu >>

 

Powiatowe i wojewódzkie szpitale mają problem z traktowaniem pacjentów

Najczęściej naruszenia odnotowano w województwie mazowieckim i śląskim, co może jednak wynikać iż ich wielkości. Najwięcej, bo 56  proc. dotyczyło szpitali. Co ciekawe najczęściej prawa pacjenta naruszają szpitale wojewódzkie (25), następnie powiatowe (218) i kliniczne (146). Najmniej naruszeń jest w szpitalach resortowych. Najczęściej pacjenci są źle traktowani na oddziałach ratunkowych (18,5 proc.), ginekologii i położnictwie (15,5 proc.) oraz psychiatrii (14,5 proc.)

Czytaj w LEX: Nakładanie kar na lekarzy i pielęgniarki w związku z przepisywaniem leków >

- Najgorzej wypada prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych oraz prawo do dokumentacji medycznej –ocenia Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta. - Najwięcej z nich dotyczyło leczenia szpitalnego, w tym szpitalnych oddziałów ratunkowych. Najczęściej naruszane było prawo doświadczeń zdrowotnych, zwykle chodziło u udzielanie ich bez należytej staranności - tłumaczy Bartłomiej Chmielowiec.. Co to oznacza? – Udzielano je niezgodnie z wymaganiami aktualnej wiedzy medycznej, nieprawidłowo ustalano kolejność przyjęcia czy w ogóle nie udzielono świadczenia mimo stanu zagrożenia życia i zdrowia – wyjaśnia Bartłomiej Chmielowiec.

Czytaj w LEX: RODO: Weryfikacja tożsamości pacjenta i jego uprawnień do pobierania świadczeń >

Co ustalił rzecznik

Z analizy wynika, że dochodziło do: nieuzasadnionej odmowy hospitalizacji, np. z powodu braku miejsc w szpitalu, odmowy przeprowadzenia badania z uwagi na obciążenie lekarzy zbyt dużą liczbą pacjentów, nienależytej obsady personelu, w tym specjalistów czy też opóźnienia w udzieleniu pomocy, np. z powodu wadliwej organizacji pracy. Częstym uchybieniem była nieuzasadniona zwłoka w udzieleniu  świadczenia  z powodu nie przeprowadzenia niezbędnych badań diagnostycznych, np. rtg, morfologii krwi, stężenie CRP, EKG, etc., zaniechaniu skierowania do specjalisty, jak również  brak zachowania należytej staranności  przez powierzchowną oceny stanu zdrowia pacjenta. Ponadto  zdarzały się błędne  rozpoznania najczęściej w ginekologii i chirurgii, np. brak rozpoznania ciąży pozamacicznej, nieprawidłowe odczytanie zdjęcia rtg  czy w ogóle brak zdjęcia przy złamaniu,  brak wykonania KTG celem podjęcia właściwej decyzji dotyczącej sposobu zakończenia porodu.

Raport pokazuje, że problemy występowały również z prawem do dokumentacji medycznej, wyrażaniem zgody na udzielanie świadczenia czy prawa do poszanowania godności i intymności, w tym leczenia bólu.

Czytaj w LEX: Udostępnianie dokumentacji medycznej: ostatnie zmiany oraz najczęstsze wątpliwości >

- Mam nadzieję, że ta analiza oparta na przepisach prawa i praktyce, w raporcie przedstawiliśmy konkretne przypadki, będzie stanowiła bazę wiedzy i wskazówki dla uczestników systemy ochrony zdrowia – mówi Bartłomiej Chmielowiec. 

W drugiej części raportu omówionych jest 31 przypadków naruszenia praw pacjenta ze wskazaniem, co placówka zrobiła źle, a jak powinna się zachować.

 


Jakie prawa ma pacjent

Rzecznik w analizie podkreśla, że pacjent ma prawo do:

  • świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej oraz, w sytuacji ograniczonych możliwości udzielania świadczeń zdrowotnych, do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń (art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o prawach pacjenta.
  • żądania, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie (art. 6 ust. 3 ustawy o prawach pacjenta). Lekarz może odmówić, jeżeli uzna, że to żądanie jest bezzasadne. Pacjent może również zwrócić się do pielęgniarki (położnej) w zakresie zasięgania opinii innej pielęgniarki (położnej). Zarówno treść żądania, jak i odmowę, odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
  • natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia (art. 7 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta).
  • do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością przez podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych w warunkach odpowiadających określonym w odrębnych przepisach wymaganiom fachowym i sanitarnym. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych osoby wykonujące zawód medyczny kierują się zasadami etyki zawodowej określonymi przez właściwe samorządy zawodów medycznych (art. 8 ustawy o prawach pacjenta).

Czytaj w LEX: Korzystanie z praw pacjenta w świetle RODO >