jak podkreślił RPO w wystąpieniu skierowanym do Jolanty Sobierańskiej-Grendy, nowej minister zdrowia, osoby starsze stanowią grupę szczególnie wrażliwą. Nie ma przy tym wątpliwości, że system ochrony zdrowia powinien być dostosowany do rosnącej liczby osób starszych oraz potrzeb zdrowotnych tej grupy pacjentów. Starzenie się społeczeństwa jest bowiem wyzwaniem, które wymaga koordynacji, odpowiedniego wsparcia w zakresie zdrowia oraz opieki społecznej. 

Rekomendacje, które RPO wymienia w przedstawionym resortowi piśmie, powstały m.in. na kanwie posiedzenia działających przy RPO Komisji Ekspertów ds. Zdrowia i Ekspertów ds. Osób Starszych. Marcin Wiącek zwraca uwagę na wybrane problemy systemowe dotyczące zagadnienia opieki geriatrycznej. Koncentrują się one głównie wokół siedmiu zagadnień: 

  1. Edukacja geriatryczna kadr medycznych.
  2. Dostęp do świadczeń geriatrycznych oraz specjalizacja w dziedzinie geriatrii.
  3. Dostęp seniorów do wyrobów medycznych.
  4. Cyfryzacja systemu – umożliwienie lekarzom, za zgodą pacjenta, dostępu do wyników badań.
  5. Wprowadzenie geriatrycznej opieki koordynowanej w POZ.
  6. Rozwój onkologii geriatrycznej.
  7. Działania na rzecz poprawy opieki nad osobami z zaburzeniami neuropoznawczymi.

Jak zauważa RPO, nie ulega wątpliwości, że starzenie się społeczeństwa i dokonujący się postęp w medycynie powoduje wzrost kosztów opieki medycznej oraz świadczeń wsparcia socjalnego. Stanowi też duże wyzwanie organizacyjne i kadrowe dla systemu opieki zdrowotnej. Jednocześnie jednak opieka dla seniorów powinna być realnie dostępna. Pacjent powinien być natomiast prowadzony w systemie całościowo. Dlatego, jak zaznacza, konieczne jest podjęcie działań mających na celu wdrożenie zmian systemowych pozwalających na dostosowanie systemu opieki zdrowotnej do zmian demograficznych oraz działań mających na celu zwiększenie dostępności systemu ochrony zdrowia dla osób starszych.

Skoordynowana opieka u lekarza rodzinnego 

Jedną z propozycji, którą wskazuje RPO, jest wprowadzenie geriatrycznej opieki koordynowanej w przychodniach (Podstawowej Opiece Zdrowotnej, POZ), a więc u lekarzy rodzinnych. Mogłoby to pomóc w wykorzystaniu potencjału lekarzy specjalizujących się w geriatrii, z których obecnie jedynie 30 proc. jest zatrudnionych konkretnie w jednostkach specjalizujących się w tej dziedzinie. 30 proc. praktykuje obecnie w innych dziedzinach. Jak wskazano, dla przykładu w woj. podlaskim 30 proc. geriatrów posiadających specjalizację z medycyny rodzinnej praktykuje w POZ. Przedstawiono propozycję włączenia opieki geriatrycznej do opieki koordynowanej w POZ. Podkreślono też, że Konsultacyjne Zespoły Geriatryczne w szpitalach wojewódzkich nie posiadają oddziałów geriatrycznych.

W piśmie przedstawiono także rekomendacje dotyczące wytycznych w sprawie kształcenia specjalistów w dziedzinie geriatrii. RPO zwraca szczególnie uwagę na konieczność: 

  • zwiększenia bazy i kadr akademickich Klinik Geriatrii i wiodących ośrodków geriatrycznych;
  • zwiększenie wymiaru godzin dydaktycznych z geriatrii w standardach kształcenia na kierunku lekarskim;
  • włączenie geriatrii do staży cząstkowych w programach specjalizacyjnych z chorób wewnętrznych, a także kardiologii neurologii, psychiatrii, diabetologii, ortopedii, urologii i innych oraz poszerzenie jej zakresu w specjalizacji z medycyny rodzinnej;
  • dodanie pytań z geriatrii do Lekarskiego Egzaminu Końcowego;
  • poszerzenie nauczania geriatrii na kierunku lekarskim w ramach już istniejących standardów z obowiązkiem zdawania egzaminu z geriatrii oraz włączenie geriatrii do staży podyplomowych.