W poniedziałek został opublikowany projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia uchylającego rozporządzenie w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców. Ministerstwo Zdrowia wycofało się z propozycji zmian, bo były zbyt skomplikowane. Przepisy dotyczą ok. 7,5 tys. podmiotów.
Standard rachunku kosztów określa sposób identyfikacji i gromadzenia faktycznie poniesionych kosztów w systemie finansowo-księgowym oraz sposób kalkulacji kosztu świadczenia opieki zdrowotnej w module kontrolingowym.
Do standardu rachunku zobowiązani wszyscy świadczeniodawcy
Z dniem 1 stycznia 2020 r. wszedł w życie art. 31lc ust. 6 ustawy w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1138, z późn. zm.), zgodnie z którym do stosowania standardu rachunku kosztów zobowiązani zostaną wszyscy świadczeniodawcy, którzy zawarli umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, za wyjątkiem świadczeniodawców określonych w art. 31lc ust. 8 ustawy, którzy:
- udzielają świadczeń opieki zdrowotnej wyłącznie w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej;
- nie prowadzą ksiąg rachunkowych na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o rachunkowości”;
- realizują czynności z zakresu zaopatrzenia w wyroby medyczne.
Tym samym świadczeniodawców obowiązanych do stosowania przepisów uchylanego rozporządzenia jest ok. 7,5 tys. podmiotów.
Ustawa z 25 maja 2017 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw znacząco rozszerzyła krąg podmiotów zobowiązanych do stosowania standardu rachunku kosztów, podczas gdy w momencie wejścia w życie uchylanego rozporządzenia obowiązek stosowania standardu spoczywał tylko na tych podmiotach, które przekazywały, na podstawie umów zawartych z Agencją, dane o kosztach udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej niezbędnych do ustalenia taryfy świadczeń.
Nowe zasady standardu rachunku kosztów dla placówek medycznych wejdą później - czytaj tutaj>>
Trudne do implementacji
Projekt rozporządzenia uchylającego rozporządzenie w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców wychodzi naprzeciw oczekiwaniom świadczeniodawców, których dotyczy standard rachunku kosztów, w celu zagwarantowania dodatkowego czasu na jego wdrożenie, w szczególności dostosowanie informatycznych systemów finansowo-księgowych.
Resort podkreśla, że uchylenie rozporządzenia Ministra Zdrowia z 8 lipca 2015 r. w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców jest następstwem zgłaszanych przez świadczeniodawców uwag dotyczących możliwości jego wdrożenia, które zostało ocenione przez nich jako trudne do implementacji, pomimo 4 lat na jego wdrożenie. Zgłaszane uwagi dotyczyły m.in.:
- wymogu posiadania modułu kontrolingowego, tj. systemu informatycznego, w którym odbywa się 9-etapowa kalkulacja planowanych kosztów świadczeń opieki zdrowotnej,
- wielu definicji określonych w rozporządzeniu, które są zbyt ogólne i niezrozumiałe, a co za tym idzie trudne do zastosowania w praktyce,
- zasadności kalkulacji kosztów świadczeń wg wartości planowanych - wartości planowane są trudne do wyznaczenia m.in. z uwagi na nieprzewidywalność stanu zdrowia przyjmowanych do szpitala pacjentów i przebiegu leczenia, inflację czy też dynamikę zmian legislacyjno – organizacyjnych w systemie ochrony zdrowia.
Ministerstwo podaje, że w okresie od 2 stycznia do 30 czerwca 2019 r. Agencja przeprowadziła pilotaż, którego celem było zweryfikowanie propozycji w zakresie ewidencji i rozliczania kosztów u wybranych świadczeniodawców, aby ustalić optymalne warunki wdrożenia standardu rachunku kosztów. Efektem pilotażu była m.in. identyfikacja małej liczby podmiotów, które wdrożyły rozwiązania mające obowiązywać od stycznia 2020 r.
Jak podkreśla Ministerstwo Zdrowia znaczna większość podmiotów stosuje zasady rachunku kosztów, wynikające z uchylonych w 2011 r. przepisów (rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad rachunku kosztów w publicznych zakładach opieki zdrowotnej – Dz. U. poz. 1194) i nie podjęła prac mających na celu wdrożenie od 1 dnia stycznia 2020 r. uchylanego rozporządzenia.
Nadal kalkulacja kosztów „ręcznie”
Resort podaje, że przeprowadzona w ramach pilotażu ocena stopnia informatyzacji, zakresu informacji pozyskiwanych z systemów oraz stopnia przygotowania świadczeniodawców do stosowania oczekiwanej przez Agencję kalkulacji kosztów wskazała na znaczący brak systemów medycznych oraz administracyjnych lub istotne różnice w stopniu ich integracji i przygotowania do planowanych zmian. Ponadto znaczna część kalkulacji kosztów w dalszym ciągu wykonywana jest „ręcznie”, tj. najczęściej przy wykorzystaniu arkuszy kalkulacyjnych – podczas gdy uchylane rozporządzenie wprowadzało obowiązek posiadania modułu kontrolingowego, tj. systemu, w którym odbywa się kalkulacja planowanych kosztów świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie informacji gromadzonych przez świadczeniodawcę.
W opinii ekspertów uchylane rozporządzenie nie w pełni realizuje ustawowy cel wprowadzenia standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców, kierując się potrzebą ujednolicenia sposobu identyfikowania, gromadzenia, przetwarzania, prezentowania i interpretowania informacji o kosztach świadczeń opieki zdrowotnej. W opinii Ministerstwa korzyści informacyjne płynące z wdrożenia zapisanych rozwiązań są de facto niewielkie w porównaniu z możliwymi do uzyskania z w pełni wdrożonego standardu rachunku kosztów. Zmianę uchylanego rozporządzenia i uproszczenie zapisów rekomendowała także Rada ds. Taryfikacji, pełniąca funkcję opiniodawczo-doradczą dla Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.
Nowy standard II kwartał 2020 roku
Projekt docelowego kształtu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców zostanie opracowany i przekazany do konsultacji publicznych na początku II kwartału 2020 r.
W opinii Ministra nowy standard rachunku kosztów będzie odpowiadał nie tylko na zobiektywizowane potrzeby taryfikacyjne systemu ochrony zdrowia, ale również usprawni przez swój standaryzujący potencjał, działania samych podmiotów leczniczych, które będzie można porównywać oraz zestawiać ze sobą względem wybranych wskaźników ekonomicznych.
Zdaniem resortu nowy standard rachunku kosztów będzie użytecznym narzędziem zarządczo-kontrolnym nie tylko dla Agencji czy samych podmiotów leczniczych, ale także dla organów założycielskich i podmiotów tworzących dane podmioty lecznicze, Narodowego Funduszu Zdrowia i Ministra Zdrowia. Do czasu wejścia w życie nowego rozporządzenia, współpraca świadczeniodawców z Agencją w zakresie procesu taryfikacji świadczeń opieki zdrowotnej będzie odbywała się na dotychczasowych zasadach.
Proponuje się, aby rozporządzenie weszło w życie w dniu następującym po dniu ogłoszenia. Rezygnacja z czternastodniowego vacatio legis związana jest z koniecznością jak najszybszego wejścia w życie przedmiotowego rozporządzenia w celu usunięcia przepisów niespełniających wymagań procesu taryfikacji świadczeń opieki zdrowotnej. Rozwiązanie takie nie narusza zasad demokratycznego państwa prawa.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
