Fundacja Alivia zrezygnowała z prac zespołu, bo jak podkreśla jej prezes Bartosz Poliński, nie uwzględniono zaproponowanych przez nią zmian w przepisach prawa, a „wypracowane rekomendacje nie odpowiadają na najważniejsze problemy zgłaszane przez pacjentów”. Zdaniem Alivii część zaproponowanych rozwiązań jest niekorzystna dla pacjentów i pogorszy ich sytuację, zamiast ją polepszyć.
Do zarzutów Alivii w stanowisku przesłanym do ministra zdrowia odniosła się Urszula Jaworska, przewodnicząca zespołu do spraw opracowania propozycji ustawowych regulacji dotyczących praw i obowiązków pacjentów.
- Większość proponowanych przez Fundację Alivia zmian jest uregulowane w obecnych przepisach. Zarzuty odnoszą się przede wszystkim do nieprzestrzegania obowiązujących przepisów. Pozostałe zaproponowane rekomendacje zespół wziął pod uwagę i również rekomenduje do wprowadzenia w nowych przepisach – podkreśla Jaworska.
RODO nie zabrania przekazania rodzinie danych o zdrowiu pacjenta - czytaj tutaj>>
Co z danymi medycznymi
Zespół rekomenduje, żeby powstały osobna ustawa o dokumentacji medycznej, która uporządkuje wszystkie dotychczas wprowadzone przepisy, mając na uwadze również elektroniczną dokumentacje medyczną.
Przewodnicząca tłumaczy, że jeżeli chodzi o zasady udostępniania danych medycznych, to mamy przepisy, które się do tego odnoszą. Dane medyczne traktowane są jako dane wrażliwe. Pacjent podpisuje i wyraża zgodę w podmiotach leczniczych na przetwarzanie i udostępnianie swoich danych.
Elektroniczna dokumentacja medyczna będzie obowiązkowa, ale prostsza - czytaj tutaj>>
- Informacje na temat komu udostępniane są dane i jakie podmioty je wykorzystują znajdują się w art.24-27 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Również mówią o tym przepisy rozporządzenia o ochronie danych osobowych – podkreśla Jaworska i dodaje, że jeżeli chodzi o określenie postępowania w przypadku naruszenia indywidualnych praw pacjenta to takie przepisy znajdują się obecnie w Ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, a dokładniej w art. 4.
Obowiązki i sankcje pacjenta
Zespół rekomenduje, aby w nowych przepisach pojawiły się obowiązki dla pacjenta ewentualnie jego odpowiedzialność, jeżeli chodzi o proces udzielania świadczeń. Jaworska podkreśla, że pacjent razem z lekarzem powinien współpracować, żeby proces leczenia przyniósł oczekiwane efekty.
- Jeżeli nałożymy na pacjenta obowiązki, to należy również zapisać sankcje, aby móc egzekwować te obowiązki od pacjenta. Obecnie pacjent w momencie niezgłoszenia się na świadczenie podlega skreśleniu z listy oczekujących, chyba, że uzasadni swoja nieobecność – podkreśla przewodnicząca.
Zaćma, rezonans i tomografia bez limitów od kwietnia - czytaj tutaj>>
Dostępność do świadczeń
Zdaniem przewodniczącej dostępność dla pacjenta do świadczeń medycznych jest już wystarczająco uregulowana w obecnych przepisach. Według obowiązującego prawa pacjent powinien mieć udzielone świadczenie w dniu zgłoszenia, a w momencie niemożności udzielenia świadczenia w dniu zgłoszenia się, świadczeniodawca ma obowiązek wpisać pacjenta na listę oczekujących.
Zasady wpisu, ewentualnych przesunięć czy zmiany terminu określone są w art. 20 ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Natomiast rozporządzenie w sprawie kryteriów medycznych, jakimi powinni kierować się świadczeniodawcy, umieszczając świadczeniobiorców na listach oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej określa zasady prowadzenia list oczekujących.
Informowanie pacjenta o opóźnieniu
Fundacja Alivia chciała określenia konkretnego przedziału czasu, jeśli chodzi o informowanie pacjenta o opóźnieniach, co do realizacji udzielanych świadczeń. Zdaniem Jaworskiej takie sztywne ustalenie godzin i wpisanie ich w przepisy prawne nie zda rezultatu, ponieważ mamy placówki o różnych profilach specjalności.
- Oczywiście w przypadku zaawansowanych systemów informatycznych, do czego dąży proces informatyzacji służby zdrowia pacjent będzie dostawał informacje wszelkimi środkami przekazu o udzielanym świadczeniu zdrowotnym – podkreśla przewodnicząca.
SA: Potrzebna kolejna operacja, ale to nie wina lekarzy, tylko typu schorzenia - czytaj tutaj>>
Opinia drugiego lekarza
Tematem dyskusji w zespole była także możliwość zasięgnięcia opinii u drugiego lekarza na temat stanu zdrowia. Zdaniem przewodniczącej taką możliwość daje obecnie art. 6 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku praw pacjenta.
Jaworska podkreśla, że jeżeli chodzi o wybór świadczeniodawcy oraz lekarza, to w obecnych przepisach pacjent ma taką możliwość. Art. 29 ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych umożliwia pacjentowi wybór świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych, natomiast art.30 w/w ustawy umożliwia wybór szpitala.
- Swobodny wybór lekarza specjalisty w danym podmiocie medycznym zaburzyłby system udzielania świadczeń według kolejności zgłoszeń i pacjenci nie byliby równo traktowani. Pacjent ma również prawo wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej – podkreśla Jaworska.
Prawo pacjenta do informacji o stanie zdrowia - czytaj tutaj>>
Pacjent już ma prawo do informacji
Kolejna sprawa to prawo pacjenta do informacji o swoim stanie zdrowia. Zdaniem przewodniczącej, jeżeli chodzi o obowiązek informacyjny wobec pacjenta to obecnie wg. art.9 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta Każdy lekarz na prośbę chorego udzieli mu informacji na temat aktualnego stanu zdrowia. Pisemna informacja na bieżąco znajduje się w dokumentacji medycznej. Wpisy do dokumentacji zgodnie wprowadzane są na bieżąco.
Jak podkreśla Jaworska w każdej chwili pacjent ma możliwość uzyskania odpisu z dokumentacji, o czym mówi art. 27 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Informacja o lekach biopodobnych
Zdaniem Jaworskiej, jeśli chodzi o obowiązek informacyjny dotyczący prowadzonej farmakoterapii w zakresie stosowania leków biopodobnych, to mamy obecnie przepisy mówiące o tym. Pacjent zgodnie z art. 16 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta wyraża zgodę na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych po uzyskaniu informacji na ich temat. - Przez cały czas proces leczenia jest monitorowany. W przypadku braku rezultatów bądź pogorszenia się stanu zdrowia czy wystąpienia działań niepożądanych pacjent po konsultacji z lekarzem ma możliwość zmiany w procesie leczenia – podaje przewodnicząca.
Fundacja Alivia podnosiła o wprowadzenie przepisów zakazujących dyskryminacji i faworyzowania pewnych grup społecznych. Mamy dziś grupę pacjentów uprzywilejowanych, którym świadczenia udzielane są poza kolejnością. Mówią o tym przepisy ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Są to między innymi kobiety w ciąży. Również pacjenci onkologiczni posiadający kartę DILO korzystają ze świadczeń poza kolejnością, bez skierowania.
Zespół rekomenduje również oddzielne przepisy dotyczące praw dziecka. Chodzi o rozszerzenie praw, co do przebywania bliskiej osoby z pacjentem, a w szczególności rodzica z dzieckiem, ale takie przepisy się już pojawiły z inicjatywy rządu.
Miało być za darmo, a rodzice mają płacić za pościel i łóżko w szpitalu - czytaj tutaj>>
Prawo do intymności osobno
Jeżeli chodzi o rozszerzenie praw do poszanowania intymności i godności to zespół rekomenduje, aby te prawa zapisać osobno. Obecnie jest to zapisane jako jedność w art. 20 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Jeżeli chodzi o przepisy dotycząc modyfikacji dokumentacji medycznej to obecnie nie ma możliwości, aby jakiś zapis z dokumentacji został usunięty. Wynika to z art. 4 ust.3 rozporządzenia w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania. Jeżeli wpis został dokonany błędnie, skreśla się go i zamieszcza adnotację o przyczynie błędu oraz datę i oznaczenie osoby dokonującej adnotacji. Oczywiście w przypadku prowadzenia dokumentacji elektronicznej każde zmiany będą zapisywane z dokładną godziną i danymi osoby wprowadzającej.
GIODO: Rejestry medyczne działają nielegalnie - czytaj tutaj>>
Przesyłanie danych do rejestrów
Jeżeli chodzi o przesyłanie informacji o pacjencie do różnych rejestrów, to obecnie prowadzone są prace nad stworzeniem różnych rejestrów. Rejestry będą miały na celu zbieranie danych z różnych instytucji na temat świadczeń udzielanych pacjentowi oraz jego choroby. Ułatwić to na pewno proces weryfikacji i skuteczności procesów leczniczych.
Zespół pracuje zgodnie z Zarządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2018 r., a zasady pracy zespołu zostały ustalone na pierwszym posiedzeniu. Wszyscy obecni na nim członkowie, także Alivia, mieli możliwość zgłaszania zmian i uwag co do trybu prac zespołu.
Co do zarzutów o brak transparentności Jaworska tłumaczy, że każde posiedzenie posiada porządek obrad, akceptowany przez wszystkich uczestników na początku każdego posiedzenia. Przypomina, że zgodnie z §5 pkt. 3 Zarządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2018 r., zespół podejmuje decyzje w trybie uchwał zwykłą większością głosów.
- Na każdym posiedzeniu Zespół Departamentu Dialogu na bieżąco prowadzi notatki z przebiegu spotkania, które rozsyłane są po posiedzeniu do wszystkich członków zespołu z możliwością zgłaszania uwag. Po naniesieniu ewentualnych uwag, na kolejnym posiedzeniu przewodnicząca podpisuje protokół z poprzedniego posiedzenia – podkreśla przewodnicząca.
Prace zespołu jeszcze trwają. Wypracowany materiał jest w trakcie zbierania konsultacji ze wszystkimi członkami zespołu. Następnie odbędą się konsultacje z departamentami zgodnie z harmonogramem prac zespołu.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
