Założenia projektu zostały wpisane do wykazu prac legislacyjnych i programowych rządu. Jak zaznacza resort zdrowia, konieczne jest m.in. wprowadzenie zmian w terminologii, która jest archaiczna i może przyczyniać się do stygmatyzacji osób dotkniętych zaburzeniami psychicznymi. Potrzebne są także modyfikacje w przepisach dotyczących stosowania przymusu bezpośredniego wobec osób z zaburzeniami psychicznymi. Zmiany mają na celu również wykluczenie ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych, doprecyzowanie kwestii dotyczących stron postępowania sądowego w sprawach o przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi bez jej zgody do szpitala psychiatrycznego (oraz jej wypisania), miejsca przeprowadzania rozprawy, a także uwzględnienie niektórych wniosków Najwyższej Izby Kontroli wynikających z kontroli „Opieka psychiatryczna nad dziećmi i młodzieżą”. Dodatkowo resort proponuje rozwiązania dotyczące stosowania środków przymusu bezpośredniego, mające na celu zapewnienie skuteczności działań policji, jak również zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim osobom uczestniczącym w interwencji wobec osób z zaburzeniami psychicznymi lub będących pod wpływem substancji psychoaktywnych.

Niekoniecznie lekarz psychiatra 

Jak wyjaśniono, projektowane zmiany przepisów w zakresie przedłużania stosowania przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia lub izolacji na kolejne okresy stanowią przede wszystkim odpowiedź na problemy zdiagnozowane w szpitalach czy oddziałach niebędących oddziałami psychiatrycznymi, np. w szpitalach wielospecjalistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem oddziałów internistycznych, toksykologicznych, chirurgicznych oraz innych, w których nie jest dostępny lekarz psychiatra, który mógłby przedłużyć stosowanie przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia lub izolacji. Resort zdrowia podkreśla, że propozycja uzyskała poparcie środowiska medycznego, reprezentowanego przez konsultantów krajowych – nie tylko w dziedzinie psychiatrii czy psychiatrii dzieci i młodzieży, ale także w dziedzinie toksykologii, chorób wewnętrznych czy anestezjologii i intensywnej terapii.

Zgodnie z projektem, po dwukrotnym przedłużeniu przez lekarza stosowania przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia lub izolacji dalsze przedłużenie jego stosowania na kolejne okresy (z których każdy nie może być dłuższy niż sześć godzin) będzie dopuszczalne wyłącznie po każdorazowym osobistym badaniu osoby z zaburzeniami psychicznymi przez lekarza oraz uzyskaniu opinii innego lekarza (dotychczasowe przepisy zakładają badanie przez lekarza psychiatrę i uzyskanie opinii innego lekarza psychiatry). Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza, o zastosowaniu przymusu zadecyduje w zastępstwie pielęgniarka, zawiadamiając o tym niezwłocznie lekarza. 

Zaproponowano też, by jednoosobowe pomieszczenia przeznaczone do obserwacji osoby unieruchomionej (tzw. izolatki) wyposażano w kamerę monitoringu umożliwiającą stały nadzór nad osobą z zaburzeniami psychicznymi oraz kontrolę wykonania czynności związanych z unieruchomieniem.

W razie wątpliwości zadecyduje sąd 

W projekcie przewidywano zmianę i uzupełnienie brzmienia przepisów dotyczących zgody na przyjęcie do szpitala osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej. Obecnie (zgodnie z art. 22 ust. 3 ustawy) przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej całkowicie następuje za pisemną zgodą jej przedstawiciela ustawowego. W projekcie ustawy zaproponowano uregulowanie sytuacji braku możliwości uzyskania zgody przedstawiciela ustawowego albo sprzecznych oświadczeń przedstawicieli ustawowych. W takim przypadku zgodę zastępczo ma wyrazić sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.

Przepis art. 22 ust. 4 ustawy stanowi obecnie, że jeżeli przyjęcie do szpitala dotyczy osoby małoletniej powyżej 16. roku życia lub osoby pełnoletniej całkowicie ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody, jest wymagane również uzyskanie zgody tej osoby na przyjęcie. W przypadku sprzecznych oświadczeń w sprawie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego tej osoby i jej przedstawiciela ustawowego, zgodę na przyjęcie do szpitala wyraża sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby. Zdanie drugie tego przepisu resort proponuje uzupełnić o przypadek braku możliwości uzyskania zgody przedstawiciela ustawowego.

Zmianie ulegną również przepisy dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego bez zgody, poprzez wyeliminowanie konieczność zasięgnięcia w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry przy przyjęciu do szpitala. Taką ocenę będzie mógł wydać lekarz dowolnej specjalizacji. 

Rozprawa, co do zasady, będzie przeprowadzana w szpitalu, zaś odstępstwo możliwe będzie wyłącznie w przypadku, gdy przeprowadzenie rozprawy w szpitalu jest szczególnie utrudnione.

Projekt ma zostać przyjęty przez rząd w IV kwartale br. 

 

[E-book] Ochrona zdrowia psychicznego. Komentarz
-10%

Paweł Drembkowski, Błażej Kmieciak, Radosław Tymiński

Sprawdź  

Cena promocyjna: 190.8 zł

|

Cena regularna: 212 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 148.4 zł