Komitet RE - który czuwa nad wykonywaniem przez państwa członkowskie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - wezwał także rząd Polski do podjęcia działań, by świadczeniodawcy przestrzegali zobowiązań wobec Narodowego Funduszu Zdrowia o przeprowadzaniu legalnej aborcji. Stanowisko właśnie zostało wydane.

Czytaj: Pietrzak: Polskie rządy niechętne wyrokom ETPC>>

RPO: wyrok ETPCz z 2013 r. nadal nie wykonany

Rzecznik Praw Obywatelskich, przedstawił Komitetowi swoje stanowisko w tej sprawie, ponieważ monitoruje proces wykonania wyroków ETPCz w sprawach przeciwko Polsce dotyczących praw reprodukcyjnych. Jeden z nich z 2013 r. dotyczył uniemożliwienia dokonania legalnej aborcji małoletniej dziewczynie, która zaszła w ciążę wskutek przestępstwa. 

 


RPO wskazał na kilka kwestii które wymagają uregulowania. Chodzi m.in. o zapewnienie, by ofiary przemocy seksualnej otrzymywały od funkcjonariusza policji lub prokuratora pełną informację o przysługujących im świadczeniach już podczas składania zawiadomienia o przestępstwie, w tym także o prawie do legalnego przerwania ciąży. Kolejne to wdrożenia procedur szpitalnych w sytuacji odmowy wykonania aborcji, i zmiany przepisów ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i rzeczniku Praw Pacjenta. 

W ocenie RPO pacjentka powinna mieć możliwość wniesienia sprzeciwu od decyzji lekarza w zakresie dopuszczalności aborcji, odmowy wydania takiej opinii oraz odmowy wydania skierowania na potrzebne badania np. pozwalające określić stan zdrowia płodu, powinien być też zniesiony obowiązek wskazania przez pacjenta podstawy prawnej świadczenia, skrócenia czasu rozpoznawania sprzeciwu do 10 dni, umożliwienia pacjentkom składania sprzeciwu w innych formach niż papierowa - np. za pomocą poczty elektronicznej i skorzystania z pomocy profesjonalnego pełnomocnika w razie przesłuchania w toku procedury rozpatrywania sprzeciwu. 

Czytaj: Polska ma problem z wyrokami ETPC - niektórych nie wykonuje latami>>

Komitet: nie podjęto żadnych kroków

Komitet RE wskazał, że mimo upływu ponad 6 lat od dnia, gdy wyrok stał się prawomocny, nie podjęto żadnych środków w celu zapewnienia dostępu do legalnej aborcji w Polsce.

Jak wskazał, polskie władze poinformowały, że gdy lekarz powołuje się na klauzulę sumienia, szpital ma obowiązek skierować kobietę do innego zakładu, który zapewni tę usługę. Wezwał władze do włączenia tego obowiązku do ustawodawstwa i do zapewnienia skutecznego monitorowania stosowania klauzuli sumienia i przestrzegania obowiązku udzielania informacji. Poprosił też Polskę o dostarczenie informacji na temat dostępności legalnej aborcji w całym kraju.

Komitet wznowi rozpatrywanie polskich spraw dotyczących praw reprodukcyjnych najpóźniej na spotkaniu w marcu 2020 r.