Takie przepisy zawiera projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z e-skierowaniem oraz listami oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, który właśnie trafił do konsultacji publicznych.
Wiceminister zdrowia Janusz Cieszyński zapowiadał, że pilotaż e-skierowań ma ruszyć w połowie października. Podawał, że prawdopodobnie będzie to medycyna sportowa w Warszawie i szerzej w jakimś jednym średniej wielkości mieście.
Wiceminister informował, że wystawienie pierwszych e-skierowań jest planowane w grudniu lub styczniu. Ale zastrzegał, że tak samo jak w przypadku e-recepty, pilotaż zaczną wcześniej, by mieć czas na integrację z systemami.
Pilotaż w czwartym kwartale 2018 r.
Projekt zakłada rozpoczęcie pilotażu w czwartym kwartale 2018 r. w ramach realizowanej przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ) Platformy P1. Jednak zanim pilotaż ruszy konieczna jest zmiana części przepisów dotyczących zasad udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w obszarze skierowań.
Muszą być zmienione przepisy nie tylko dotyczące wystawienia skierowań w postaci elektronicznej, ale także zmodyfikować trzeba rozwiązania dotyczące list oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej.
Konieczne zmiany w siedmiu ustawach
Resort zdrowia podaje, że wprowadzenie e-skierowania jest związane z koniecznością zmiany siedmiu ustaw, w tym przede wszystkim ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie.
Trzeba zmienić przepisy, bo np.: w chwili obecnej w art. 5 pkt 32b ustawy o świadczeniach zawiera definicję skierowania, która zakłada, że skierowanie jest co do zasady dokumentem w postaci elektronicznej, natomiast w enumeratywnie wskazanych przypadkach ma ono postać papierową.
Resort zdrowia podkreśla, że obecnie stosowany podział skierowań budzi liczne wątpliwości interpretacyjne, bowiem katalog skierowań w postaci papierowej ma niejednolity charakter (obejmując skierowania odpowiadające poszczególnym zakresom świadczeń, jak i wszelkie skierowania np. dla osób o nieustalonej tożsamości).
W październiku z konta w banku przejdziesz do E-zdrowia czytaj tutaj>>
Jakie skierowania w wersji elektronicznej?
Z dodawanego art. 59aa ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach będzie wprost wynikać, jakie skierowania będą miały postać elektroniczną. Będą to skierowania, o których mowa w art. 57 i art. 58 ustawy o świadczeniach, czyli skierowania na ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne, na leczenie szpitalne oraz na następujące badania diagnostyczne - na badania medycyny nuklearnej, na badania tomografii komputerowej, na badania rezonansu magnetycznego, na badania endoskopowe przewodu pokarmowego, na badania echokardiograficzne płodu.
Docelowo katalog skierowań w postaci elektronicznej wraz z rozwojem Platformy P1 może być stopniowo poszerzany na inne rodzaje skierowań.
Założenia Projektu P1 czytaj tuta>>
Jednocześnie w ust. 3 doprecyzowano, że skierowania na badania medycyny nuklearnej oraz na badania tomografii komputerowej będą wystawiane w postaci elektronicznej także w przypadku, gdy badania te będą finansowane ze środków innych niż środki publiczne. W przypadkach tych skierowanie jest bowiem niezbędne nie tylko wówczas, gdy dane badanie finansowane jest ze środków publicznych.
Kiedy nie wystawią s-skierowania?
Skierowania w postaci elektronicznej, tzw. e-skierowania, nie będą obejmować zatem dokumentów, które potocznie często są nazywane również skierowaniami albo zleceniami, a dotyczą one kierowania pacjentów na różnego rodzaju badania czy konsultacje w ramach już udzielanych tym pacjentom świadczeń opieki zdrowotnej.
Dotyczy to takich sytuacji, jak kierowanie pacjenta w ramach planowego leczenia operacyjnego w szpitalu na badania diagnostyczne i konsultacje, czy też kierowanie przez podmiot udzielający świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej na dodatkowe badania diagnostyczne w związku z prowadzonym leczeniem (wówczas to świadczeniodawca pokrywa koszty tych badań).
Tylko papier, gdy zepsuje się platforma
Wszystkie skierowania w formie papierowej będą wystawiane dla osób o nieustalonej tożsamości, w przypadku braku dostępu do systemu teleinformatycznego Platformy P1 oraz na potrzeby świadczenia opieki zdrowotnej, udzielanego poza granicami kraju.
E-skierowania będą wystawiane, podobnie jak e-recepty, w ramach Platformy P1 i w związku z powyższym ich centralizacja nastąpi już na etapie ich tworzenia oraz przydzielania im numerów. To – zdaniem ministerstwa zdrowia - ma niebagatelne znaczenie dla praktycznej realizacji normy prawnej określającej, że pacjent w celu otrzymania danego świadczenia opieki zdrowotnej może wpisać się tylko na jedną listę oczekujących u jednego świadczeniodawcy.
W art. 59aa ust. 4 ustawy o świadczeniach proponuje się, aby numer identyfikujący skierowanie w postaci elektronicznej, zwany identyfikatorem skierowania, był nadawany przez system teleinformatyczny usługodawcy lub przez system teleinformatyczny Platformy P1. W konsekwencji zmianie ulega art. 11 ust. 4 pkt 4 lit. b oraz pkt 8 ustawy o systemie.
Jak pacjent ma się posługiwać e-skierowaniem?
Modyfikacja dotyczy przepisów ustawy o świadczeniach w zakresie posługiwania się przez pacjentów e-skierowaniem.
W przypadku, gdy pacjent otrzyma skierowanie w postaci elektronicznej, po tym jak udostępni wybranemu świadczeniodawcy dane dostępowe do e-skierowania (w art. 20 ust. 2a doprecyzowany jest pkt 2 przez określenie dwóch możliwych sposobów posłużenia się e-skierowaniem – na podstawie klucza dostępu albo na podstawie kodu dostępu wraz numerem PESEL), świadczeniodawca dokona wpisu na listę oczekujących na udzielenie świadczenia przez określenie odpowiedniego statusu skierowania w systemie teleinformatycznym Platformy P1.
Jak podkreśla resort zdrowia, obecnie brak jest bowiem regulacji wskazującej na dokonanie tej czynności przez świadczeniodawcę. Wskazać przy tym należy, iż pacjent, któremu zostanie wystawione e-skierowanie, otrzyma informację o wystawionym skierowaniu na wskazany adres poczty elektronicznej, numer telefonu albo w formie wydruku.
W tym zakresie proponuje się również doprecyzowanie treści art. 59b ust. 2 ustawy o świadczeniach, mające na celu podkreślenie możliwości wyboru przez pacjenta sposobu komunikacji i otrzymywania informacji o wystawionym dla niego skierowaniu.
Co zrobić, gdy nie działa system?
Dla kompletności regulacji dotyczącej skierowań proponuje się również w art. 20 ustawy o świadczeniach dodać ust. 2c i 2d, w których określa się zasady postępowania ze skierowaniami wystawionymi w postaci elektronicznej w przypadku braku dostępu do systemu teleinformatycznego Platformy P1.
Wówczas świadczeniodawca powinien wpisać świadczeniobiorcę w kolejnej pozycji prowadzonej przez siebie listy oczekujących na udzielenie świadczenia, na podstawie informacji o wystawionym skierowaniu, a niezwłocznie po uzyskaniu dostępu do systemu, powinien on dokonać wpisu na listę oczekujących na udzielenie świadczenia przez określenie odpowiedniego statusu skierowania.
Konieczność zapewnienia jednolitości regulacji dotyczących skierowań wymaga również zmian w ustawie o systemie, w której przede wszystkim uściśleniu podlega definicja elektronicznej dokumentacji medycznej (zwanej dalej „EDM”).
Zgodnie z art. 2 pkt 6 w lit. a ustawy o systemie, EDM stanowią recepty i skierowania, o których mowa w art. 59aa ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (zamiast: „dokumenty umożliwiające usługobiorcy uzyskanie od usługodawcy świadczenia opieki zdrowotnej określonego rodzaju”).
Równolegle w art. 56 ust. 3 ustawy o systemie, wskazuje się, że obowiązek wystawiania skierowań w postaci elektronicznej dotyczy wyłącznie wymienionych typów skierowań (o których mowa w art. 59aa ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Zmiana ta wyklucza wszelkie wątpliwości interpretacyjne w zakresie rzeczywistego zakresu przedmiotowego EDM.
Konieczna modyfikacja rozwiązań dotyczących kolejek
Wdrożenie e-skierowań będzie miało ogromny wpływ na kwestię prowadzenia przez świadczeniodawców list oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej.
Art. 20 ust. 10 ustawy o świadczeniach stanowi, że pacjent w celu otrzymania danego świadczenia opieki zdrowotnej może wpisać się tylko na jedną listę oczekujących u jednego świadczeniodawcy.
Możliwość posłużenia się przez pacjenta e-skierowaniem (zamiast dostarczania w terminie 14 dni roboczych od dnia dokonania wpisu na listę oczekujących oryginału skierowania w postaci papierowej) otwiera zatem zarówno przed pacjentami, jak i prowadzącymi listy oczekujących nowe możliwości.
E-skierowanie daje pacjentom duże udogodnienia w umówieniu się na konkretne świadczenie opieki zdrowotnej. Nie będą musieli w ciągu 14 dni dostarczyć oryginału skierowania.
Pacjent zapisze się tylko raz
Dla lecznic skierowanie w wersji elektronicznej oznacza możliwość racjonalizowania zapisów na listach oczekujących. Pacjent nie będzie bowiem mógł już (nawet przez dopuszczalny w chwili obecnej okres 14 dni roboczych od momentu zapisu) zapisać się na więcej niż jedną listę oczekujących na podstawie tego samego skierowania. Po dokonaniu bowiem pierwszego zapisu, skierowanie zostanie automatycznie przez system oznaczone jako „w realizacji” i jego ponowne użycie do zapisania się na listę oczekujących u innego świadczeniodawcy nie będzie możliwe.
Dodatkowo, w art. 20 ust. 10fa ustawy o świadczeniach proponuje się, aby możliwość zapisania się tylko na jedną listę oczekujących obejmowała również sytuacje, gdy pacjent otrzyma więcej niż jedno skierowanie od więcej niż jednego lekarza, na to samo świadczenie opieki zdrowotnej.
Intencją tego przepisu jest uniemożliwienie zapisania się na listę oczekujących na udzielenie więcej niż jednego (takiego samego) świadczenia finansowanego ze środków publicznych. W sytuacji, w której świadczeniobiorca otrzyma więcej niż jedno skierowanie na to samo świadczenie opieki zdrowotnej, do czasu jego zrealizowania (co będzie oznaczało zmianę statusu tego skierowania w systemie teleinformatycznym Platformy P1 z „w realizacji” na „zrealizowane”), świadczeniobiorca nie będzie miał możliwości zapisania się na listę oczekujących na udzielenie tożsamego świadczenia.
W przypadku pacjentów korzystających ze świadczeń na zasadzie odpłatności będzie istniała możliwość wykorzystania dowolnej liczby skierowań, ponieważ świadczenia udzielane opłatnie nie są objęte listą oczekujących na udzielenie świadczenia.
Zmiany w tworzeniu list oczekujących
Jednocześnie, modyfikacji ulegają przepisy dotyczące list oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej. Dotychczas prowadzone listy oczekujących staną się częścią harmonogramów przyjęć, które faktycznie prowadzone są już w chwili obecnej przez świadczeniodawców, niemniej jednak zaproponowana regulacja zapewni jednolite zasady prowadzenia tych harmonogramów.
Dotychczasowe rozwiązania dotyczące list oczekujących zobowiązują świadczeniodawców do gromadzenia danych tylko o pacjentach pierwszorazowych, co nie pozwala na pełne monitorowanie prawidłowości procesu udzielania świadczeń u danego świadczeniodawcy, chociaż sam świadczeniodawca dysponuje pełnymi danymi w zakresie przyjmowanych przez niego pacjentów.
W związku z tym w obecnie procedowanym projekcie ustawy w ramach zmiany ustawy o świadczeniach (art.19a) wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym w harmonogramie przyjęć będą rejestrowane dane dotyczące wszystkich osób oczekujących na świadczenie niezależnie od powodu oczekiwania, w szczególności uwzględni to sytuacje oczekiwania na kolejny etap leczenia, oczekiwanie z powodu braku możliwości uzyskania świadczenia w dniu zgłoszenia, oczekiwania na życzenie osoby, która wybrała późniejszy termin niż wskazany przez świadczeniodawcę.
Dzięki tym zmianom harmonogram przyjęć będzie odzwierciedlał planowane terminy udzielenia świadczeń wszystkim osobom, które zgłaszają się do świadczeniodawcy tj. obok pacjentów pierwszorazowych także pacjentów przyjętych na bieżąco, pacjentów kontynuujących leczenie oraz osób mających prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością lub w trybie nagłym.
Harmonogram przyjęć będzie stanowił integralną część dokumentacji medycznej prowadzonej przez świadczeniodawcę.
Na koniec dnia dane o wolnych terminach
Zmianie uległ także zakres danych przekazywanych przez świadczeniodawców, określony w art. 23 ustawy o świadczeniach (art. 2 pkt 4 lit. a projektu ustawy).
Zgodnie z propozycją, obok dotychczas przekazywanych danych dotyczących list oczekujących, świadczeniodawcy będą raz w tygodniu przekazywać także dane dotyczące wszystkich kategorii świadczeniobiorców wpisanych do harmonogramu przyjęć - w zakresie liczby osób, które uzyskały świadczenie w danym okresie sprawozdawczym oraz liczbie osób oczekujących na udzielenie świadczenia oraz liczbę świadczeniobiorców, którym zmieniono kategorię, wraz z oznaczaniem dotychczasowej oraz nowej kategorii.
Ponadto dążąc do zwiększenia aktualności danych o pierwszym wolnym terminie nałożono (w art. 23 ust. 4 ustawy o świadczeniach) na świadczeniodawców obowiązek przekazywania informacji w tym zakresie na koniec każdego dnia roboczego.
Listy oczekujących nie tylko w szpitalach
Zdaniem resortu zdrowia wprowadzenie nowych rozwiązań, w szczególności przekazywanie przez świadczeniodawców informacji o zmianach kategorii pacjentów oczekujących na udzielenie świadczenia u danego świadczeniodawcy oraz zwiększenie częstotliwości raportowania przez świadczeniodawców, poprawi zarządzanie czasem oczekiwania wszystkich grup pacjentów i zapewni wzrost transparentności wyznaczania terminów udzielania świadczeń, poprawę monitorowania danych o osobach oczekujących na świadczenia oraz urealnienie czasów oczekiwania.
Oprócz podmiotów, które dotychczas zobowiązane były do prowadzenia list oczekujących (tj. szpitali oraz świadczeniodawców udzielających świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej), dodatkowo do prowadzenia zarówno harmonogramu przyjęć, jak i list oczekujących zostaną zobowiązani świadczeniodawcy udzielający świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej oraz świadczeń opieki paliatywnej i hospicyjnej.
Uzasadnieniem do wprowadzenia tego rozwiązania jest fakt, że w związku ze starzeniem się społeczeństwa rośnie zapotrzebowanie na świadczenia opieki długoterminowej oraz paliatywnej. Objęcie tych rodzajów opieki obowiązkiem prowadzenia przez świadczeniodawców list oczekujących zwiększy transparentność dostępu do tych świadczeń oraz pozwoli monitorować dostępność do nich i podejmować działania na rzecz zwiększenia dostępności, gdy okaże się to konieczne.
Obowiązek przypomnienia o wizycie
W dodawanym art. 23b ustawy o świadczeniach (art. 2 pkt 6 projektu ustawy) wprowadzono dla świadczeniodawców zobowiązanych do prowadzenia harmonogramów przyjęć i list oczekujących obowiązek przekazywania pacjentom w każdy dostępny sposób informacji przypominających o wyznaczonym terminie udzielenia świadczenia oraz o obowiązku poinformowania o niemożliwości zgłoszenia się w wyznaczonym terminie.
Realizacja tego obowiązku umożliwi zmniejszenie liczby przypadków, w których pacjenci nie zgłaszają się do świadczeniodawców w ustalonych terminach, co zmniejsza jednocześnie dostępność do świadczeń osób, które chciałyby skorzystać ze świadczeń u danego świadczeniodawcy.
Ponadto uwzględniono analogiczne obowiązki po stronie świadczeniodawców dotyczące informowania pacjentów o zmianie kolejności udzielania świadczenia i jej przyczynie. Jednocześnie, w przypadku pacjentów w pisanych w harmonogramach przyjęć w aplikacji udostępnionej przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) (tzw. aplikacji AP-KOLCE) obowiązek ten będzie spoczywał nie na świadczeniodawcy, lecz na NFZ.
W przypadku pacjentów, którym udziela się świadczeń opieki zdrowotnej innych niż określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 190 ust. 1a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, świadczeniodawcy mogą, do dnia 1 stycznia 2020 r., nie prowadzić harmonogramów przyjęć.
Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem jednak:
- regulacji dotyczących harmonogramów przyjęć, które wejdą w życie 1 lipca 2019 r.;
- przepisów dotyczących zakresu przedmiotowego list oczekujących rozszerzonego o świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej oraz świadczenia opieki paliatywnej i hospicyjnej, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
