Wieloletni, kompleksowy program walki z rakiem przewiduje ustawa z 26 kwietnia 2019 r. o Narodowej Strategii Onkologicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 969). Nowelizację Strategii rząd planuje w pierwszym kwartale 2026 r., zapowiedź zmian pojawiła się właśnie w wykazie pracy legislacyjnych (numer RCL – ID243). Narodowa Strategia Onkologiczna (NSO), jest kompleksowym programem, który wytycza kierunki rozwoju polskiej onkologii. Obecna edycja Strategia została zainicjowana Uchwałą nr 10 Rady Ministrów z 4 lutego 2020 r. w sprawie przyjęcia programu wieloletniego pn. Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020–2030 (tekst jedn. M.P. z 2022 r. poz. 814). Strategia była już sześciokrotnie poprawiana, ostatnio miesiąc temu (w zakresie zwalczania palenia tytoniu i promocji badań przesiewowych).
Jednym z kluczowych obszarów, na którym koncentruje się NSO jest obniżenie zachorowalności na choroby nowotworowe przez edukację zdrowotną, promocję zdrowia i profilaktykę, w tym kształtowanie świadomości prozdrowotnej i propagowanie zdrowego stylu życia. W tym zakresie rząd postanowił teraz mocno otworzyć się na organizacje pozarządowe (NGO). Jak to będzie wyglądać w praktyce? W części „Ramy finansowe Narodowej Strategii Onkologicznej” zostanie dodany pkt 5 umożliwiający powierzenie przez ministra zdrowia realizacji poszczególnych zadań lub działań z zakresu NSO podmiotom, których cele statutowe lub przedmiot działalności dotyczą spraw objętych zadaniami z zakresu zdrowia publicznego, w tym organizacjom zrzeszającym pacjentów zajmującym się ochroną praw pacjentów z chorobami nowotworowymi – możliwość taka przewiduje art. 7 ustawy z 2019 r. Powierzenie realizacji zadań lub działań Strategii nie będzie się jednak odbywać dowolnie, ale w trybie konkursu ofert, zgodnie z art. 14-15 ustawy z 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 1670). Konkurs ofert ogłosi resort zdrowia, a zakres ogłoszenia konkursowego, jak również ofert składanych w konkursie wynikają wprost z przepisów. Natomiast środki finansowe na realizację zadań NSO będą przekazywane na podstawie umowy zawartej z realizatorem zadania. Sama procedura nie będzie tak sformalizowana, jak przy innych zwykłych zamówieniach publicznych kierowanych do sektora organizacji pozarządowych. -Do wyboru realizatorów nie będą miały zastosowania PZP oraz przepisy o prowadzeniu działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – czytamy w uzasadnieniu nowelizacji NSO, co nie powinno być zaskoczeniem, gdyż wynika wprost z art. 14 ust. 4 ustawy z 2015 r. -Oczekiwanym efektem wprowadzonej zmiany jest zwiększenie zasięgu działań promocyjnych w zakresie edukacji zdrowotnej i profilaktyki chorób onkologicznych w ramach Strategii – liczą projektodawcy zmian.
