Zmiany w cyfryzacji administracji publicznej

Nowela określa nowy, szerszy niż obecnie, zakres podmiotowy ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Zdecydowano się odwołać do definicji podmiotu publicznego, opierającej się na dorobku legislacyjnym zarówno UE, jak i obowiązujących obecnie ustaw z zakresu informatyzacji. Dodatkowo katalog podmiotów publicznych został uzupełniony o Centrum Łukasiewicz oraz uczelnie niepubliczne.

Ponadto podmiot inny niż podmiot publiczny, który realizuje zadania publiczne na podstawie odrębnych przepisów albo na skutek powierzenia tych zadań lub ich zlecenia przez podmiot publiczny, będzie obowiązany do realizacji niektórych zadań wynikających z ustawy, m.in.:

udostępniania informacji w repozytorium interoperacyjności oraz zapewnienia jakości tych informacji, w tym ich poprawności, aktualności oraz kompletności,
przeprowadzania ocen interoperacyjności krajowej przed wprowadzeniem zmian w rejestrze publicznym lub w systemie teleinformatycznym używanym do realizacji zadań publicznych,
realizacji zadań publicznych przy użyciu systemów teleinformatycznych spełniających wskazane wymagania,
przygotowania i zapewniania aktualności informacji o API (informacji o interfejsach programistycznych aplikacji) systemu teleinformatycznego używanego do realizacji zadań publicznych,
prowadzenia rejestru publicznego zgodnie z minimalnymi wymaganiami dla rejestrów

Nowe definicje wprowadzane przez nowelę

Nowela wprowadza nową definicję pojęcia „rejestr publiczny” - uporządkowany zbiór danych służący do realizacji zadań publicznych, prowadzony na podstawie przepisów ustawowych przez podmiot realizujący zadania publiczne;

Wprowadza definicję pojęcia „przedsięwzięcia informatycznego o publicznym zastosowaniu”, obejmującego dotychczas funkcjonujące pojęcie projektu informatycznego o publicznym zastosowaniu;

Zmienia definicję „minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych” - jest to zespół wymagań służących do zapewnienia spójności prowadzenia rejestrów publicznych, a także do zapewnienia wiarygodności, jednoznaczności, aktualności, kompletności i dostępności danych w tych rejestrach;

Zmienia definicję pojęcia „interoperacyjność” - mowa o podmiotach zdolnych do współdziałania przez wymianę danych za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

Wprowadzono definicję pojęcia „architektura Informacyjna państwa” rozumianą jako metoda zarządzania informatyzacją państwa, realizująca cele strategii, o której mowa w ustawie o informatyzacji, oparta na modelach architektonicznych i obejmująca zasady podstawowe, standardy, wytyczne i rekomendacje architektoniczne.

Inne regulacje ustawy

Minister właściwy do spraw informatyzacji będzie odpowiedzialny za stosowanie rozporządzenia 2024/903 oraz pełnić rolę jedynego punktu kontaktowego w rozumieniu tego rozporządzenia. Będzie też wyznaczał przedstawiciela Polski w Radzie ds. Interoperacyjnej Europy spośród osób zatrudnionych w urzędzie obsługującym tego ministra, które posiadają kompetencje w zakresie interoperacyjności transgranicznej.

Wprowadzono podstawę do przyjęcia strategii informatyzacji państwa, której celem będzie określenie kierunków procesu informatyzacji. Strategia będzie dokumentem rządowym przyjmowanym przez Radę Ministrów w drodze uchwały na okres 10 lat, z obowiązkiem jej przeglądu co 2 lata. Realizację strategii wspierać będą pełnomocnicy do spraw informatyzacji, powoływani w urzędach obsługujących ministrów oraz w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Zgodnie z przepisami, pełnomocników można także powoływać w innych urzędach, w tym w urzędach obsługujących organy samorządu terytorialnego.

Minister właściwy do spraw informatyzacji będzie odpowiedzialny za opracowywanie i rozwój Architektury Informacyjnej Państwa. Ponadto, minister ten będzie prowadził repozytorium Architektury Informacyjnej Państwa w systemie teleinformatycznym, gromadząc modele architektoniczne, pryncypia, standardy, wytyczne i rekomendacje. Te dokumenty będą udostępniane na stronie internetowej ministra.

Podmioty realizujące zadania publiczne będą zobowiązane do stosowania systemów teleinformatycznych spełniających minimalne wymagania interoperacyjności określone w Krajowych Ramach Interoperacyjności oraz zgodnych z pryncypiami, standardami, wytycznymi i rekomendacjami Architektury Informacyjnej Państwa.

Podmiot realizujący zadania publiczne, który prowadzi rejestr publiczny, będzie zobowiązany do jego prowadzenia zgodnie z minimalnymi wymaganiami, zapewniającymi spójność rejestrów publicznych, określającymi kluczowe typy obiektów i zasady dostępu. Rejestr publiczny będzie prowadzony przy użyciu systemów teleinformatycznych, a dane będą udostępniane drogą elektroniczną, np. przez API. Przepisy te nie obejmują jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem sytuacji, gdy prowadzą one rejestry publiczne w systemie teleinformatycznym.

Powstanie Komitet ds. Cyfryzacji

Wprowadzono przepisy o powołaniu Komitetu do spraw Cyfryzacji, który przejmie zadania dotychczas realizowane przez Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji. Do jego zadań będzie należało m.in. monitorowanie przedsięwzięć informatycznych o publicznym zastosowaniu. Komitet będzie odpowiedzialny za przyjmowanie stanowisk w sprawie dokumentów rządowych i opiniowanie projektów informatycznych. Członkami Komitetu będą m.in. minister właściwy do spraw informatyzacji oraz inni ministrowie lub ich przedstawiciele.

Minister właściwy do spraw informatyzacji będzie odpowiedzialny za inwentaryzację systemów teleinformatycznych i rejestrów publicznych używanych do realizacji zadań publicznych, z wyłączeniem systemów wykorzystywanych do celów bezpieczeństwa narodowego i publicznego. Inwentaryzacja będzie przeprowadzana co najmniej raz w roku i obejmować będzie m.in. istniejące oraz planowane systemy teleinformatyczne i rejestry publiczne.

Ustawa wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dotyczących repozytorium interoperacyjności, które wejdą w życie po 18 miesiącach.

Nowość