Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie regulaminu korzystania z cmentarzy komunalnych, które znajdowały się na terenie jednostki samorządu terytorialnego. Prokurator zaskarżył ten akt. Wskazywał na istotne naruszenie prawa materialnego.
Regulamin powtarzał przepisy ustawy
Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim, który wskazał, że prokurator zasadnie kwestionował przepis stanowiący o tym, że cmentarze komunalne są miejscem pochówku osób zmarłych, bez względu na ich narodowość, wyznanie, światopogląd, pochodzenie społeczne i rodzaj obrzędu. Postanowienie regulaminu o takiej treści było bowiem powielenie treści art. 8 i art. 11 ust. 4b i art. 11 ust. 9 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (uccz). Z przepisów tych wynika, że pochówek jest uzależniony wyłącznie od okazania karty zgonu i że niedopuszczalna jest odmowa przyjęcia zwłok do pochowania ze względu na wskazane w zaskarżonym przepisie regulaminu cechy.
Urząd nie jest administratorem cmentarza
Sąd uznał za zasadne także zarzuty dotyczące przepisu, który zakładał, że administratorem cmentarzy był urząd gminy. Regulacja ta modyfikowała przepisy ustaw i wkraczała w materię, która została przyjęta w ustawie o samorządzie gminnym (usg) i ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Zgodnie bowiem z art. 30 ust. 2 pkt 3 usg, gospodarowanie mieniem komunalnym należy do zadań wójta. Potwierdza to także art. 2 ust. 1 uccz, który stanowi, że utrzymanie cmentarzy komunalnych i zarządzanie nimi należy do kompetencji wójtów, na których terenie obiekty te są położone. WSA podkreślił, że działanie to wykraczało poza kompetencje uchwałodawcze rady gminy i pozostawało w sprzeczności z bezwzględnie obowiązującymi przepisami rangi ustawowej.
Dlatego też za istotnie naruszające prawo należało uznać postanowienia regulaminu, które określały kompetencje administratora. Sąd stwierdził, że na taką samą ocenę zasługiwały regulacje, które stanowiły o godzinach otwarcia cmentarzy oraz dniach pochówku, ponieważ wkraczały w sferę zarządzania i naruszały prawa podmiotu, który miał go sprawować.
Czytaj także: NIK: Za mało pieniędzy na utrzymanie cmentarzy wojennych >>>
Gminna nie zmodyfikuje zasad z KC
W jednym z przepisów, rada gminy uchwaliła, że "administrator cmentarza nie odpowiada za szkody na grobach powstałe na skutek klęsk żywiołowych, działania czynników atmosferycznych, aktów wandalizmu oraz za kradzieże rzeczy pozostawionych bez nadzoru". WSA uznał, że prokurator słusznie uznał takie postanowienie regulaminu za istotne naruszenie prawa. Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej są bowiem uregulowane w przepisach Księgi trzeciej, Tytule VI oraz Tytule VII Dziale II ustawy Kodeks cywilny. Dlatego uchwalając taki przepis, rada gminy zmodyfikowała kodeksowe zasady odpowiedzialności, do czego nie miała kompetencji.
Uchwała jest niżej niż ustawa
Sąd przyznał także rację prokuratorowi, który wskazywał w skardze przepis stanowiący, że w sprawach nieuregulowanych regulaminem miały mieć zastosowanie obowiązujące przepisy prawa. Art. 87 ust. 1 Konstytucji RP zawiera katalog źródeł powszechnie obowiązującego prawa (Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia). Natomiast ustęp 2 tego artykułu dodaje akty prawa miejscowego. Z zastrzeżeniem jednak, że obowiązują one na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Oznacza to, że są one aktami niższego rzędu. Dlatego też przyjęty przepis regulaminu naruszył zasadę hierarchiczności. Przyznawał bowiem przepisom aktu prawa miejscowego prymat przed aktami prawnymi hierarchicznie wyższymi. Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim stwierdził nieważność przepisów uchwały w zaskarżonej części.
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 22 sierpnia 2019 r., sygn. akt II SA/Go 405/19
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
