Ustawa nowelizująca z 7 lipca 2023 r. rozwiązuje problem dotyczący nieprecyzyjnych przepisów ustawy z 17 grudnia 2021 roku o ochotniczych strażach pożarnych dotyczących procedury przyznania świadczenia ratowniczego. Obecnie świadczenie wynosi 200 zł i co roku będzie rewaloryzowane. Świadczenie ratownicze przyznaje się na wniosek zainteresowanego złożony do komendanta powiatowego/miejskiego Państwowej Straż Pożarnej. Uprawnienie do świadczenia przysługuje:
- kobietom po ukończeniu 60 roku życia, z warunkiem czynnego uczestnictwa w akcjach ratowniczo-gaśniczych przez co najmniej 20 lat,
- mężczyznom po ukończeniu 65 roku życia z warunkiem czynnego uczestnictwa w akcjach ratowniczo-gaśniczych przez co najmniej 25 lat.
Art. 50 ust. 3 ustawy normuje, że potwierdzeniem bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych jest:
- od 1 stycznia 2022 r. - dokumentacja prowadzona przez Państwową Straż Pożarną (PSP);
- od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2021 r. - dokumentacja prowadzona przez PSP lub pisemne oświadczenie 3 świadków;
- do 31 grudnia 2011 r. – pisemne oświadczenie 3 świadków, w tym najmniej jednym ze świadków musi być osobą, która pełniła funkcje publiczne lub była zatrudniona w urzędzie obsługującym organ administracji samorządowej w okresie potwierdzającym bezpośredni udział tej osoby w działaniach ratowniczych.
Łatwiej znaleźć świadka z administracji
Potwierdzenia czynnego uczestnictwa w akcjach ratowniczo-gaśniczych przed 31 grudnia 2011 r napotyka jednak problemy. Przepis art. 50 ust. 5 normuje, że co najmniej jednym ze świadków musi być osoba, która pełniła funkcje publiczne lub była zatrudniona w urzędzie obsługującym organ administracji samorządowej w okresie, który ma potwierdzić bezpośredni udział wnioskodawcy w działaniach ratowniczych. Problem w tym, że trudno znaleźć takich świadków urzędników (wielu już nie żyje).
Ustawa nowelizująca idzie wnioskodawcom na rękę i wskazuje w art 50 ust. 5, że pełnienie funkcji publicznej lub zatrudnienie w urzędzie obsługującym organ administracji samorządowej nie jest wymagane dla całego okresu, który ma to potwierdzić.
- To jest zmiana, która na pewno jest dużym ułatwieniem dla wnioskujących, bo do tej pory z tymi urzędowymi świadkami były problemy – mówi Krzysztof M. Miazga, adwokat specjalizujący się w przepisach pożarowych, współpracujący ze zarządem głównym Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP.
WZORY DOKUMENTÓW:
- Zawiadomienie o braku lub ustaniu prawa do świadczenia ratowniczego - POBIERZ WZÓR >
- Wezwanie wnioskodawcy do przekazania dodatkowych dokumentów - POBIERZ WZÓR >
- Skierowanie kandydata na strażaka ratownika ochotniczej straży na bezpłatne badania lekarskie - POBIERZ WZÓR >
- Wniosek o wydanie potwierdzenia o udziale w działaniach ratowniczych - POBIERZ WZÓR >
Wójt ma 30 dni na sporządzenie opinii
Problem praktyczny sprawia też realizacja z art. 50 ust. 6 ustawy. Z przepisu wynika, że oświadczenie świadków podlega weryfikacji przez właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta) pod względem jego wiarygodności, a następnie jest przekazywane do właściwego komendanta powiatowego (miejskiego) PSP w celu jego zatwierdzenia. Jedni samorządowcy podpisują wszystko jak leci uznając, że nie ma potrzeby prowadzenia stricte postępowania administracyjnego, inni uważają, że właściwy jest tryb z k.p.a. Mają też wątpliwości, w jakiej formie poinformować wnioskodawcę o przyczynach negatywnej weryfikacji wniosku i oświadczeń. I czy można się od tego odwołać. O problemie pisaliśmy w artykule: Strażak świadczenie ratownicze otrzymał, choć nosił tylko mundur>>
Z kolei strażacy na różnych forach internetowych żalą się, że wójtowie żądają od nich dodatkowych dokumentów nie wymaganych w ustawie, jak np.: potwierdzenia udziału w szkoleniach i kursach, kart meldunkowy, protokołów z zebrań sprawozdawczych czy książeczek wyjazdów do akcji, dostarczenia kronik jednostki, a nawet fotografii. Narzekają, na przedłużającą się weryfikację oświadczeń, bo wójtów nie wiążą żadne terminy.
Zgodnie z nowelizacją, które wejdzie w życie 8 września, właściwy wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporządza w terminie 30 dni od dnia otrzymania oświadczenia opinie dotyczącego wiarygodności tego oświadczenia. Termin ten może ulec wydłużeniu o kolejne 30 dni w sytuacji jeśli organ wezwie wnioskodawcę do przekazania dodatkowych dokumentów. Wyznacza wtedy wnioskodawcy termin nie krótszy niż 14 dni.
Nowela wskazuje, że oświadczenie takie podlega zatwierdzeniu przez właściwego komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, które jest dokonywane w postępowaniu administracyjnym.
Sprawdź też pytania w LEX:
- Czy strażak, który uczestniczył w szkoleniu podstawowym, może otrzymać ekwiwalent? >>>
- Czy gmina może zorganizować i opłacić kurs KPP dla strażaków ratowników OSP? >>>
- Czy gmina może finansować z własnych środków zakup wody pitnej dla strażaków OSP? >>>
Od odmowy zatwierdzenia oświadczenia będzie można się odwołać
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji doprecyzowało też w nowelizacji kwestie zatwierdzania oświadczeń. Według nowego brzemienia przepisu art. 50 ust 9 to właściwy komendant powiatowy (miejski) PSP odmawia zatwierdzenia oświadczenia, w przypadku gdy uzna, że oświadczenie to lub przekazane dodatkowe dokumenty są nieobiektywne lub w nienależyty sposób potwierdzają fakt bezpośredniego udziału wnioskodawcy w działaniach ratowniczych.
Dotychczasowe przepisy nie regulowały, jaką odmowa ma mieć formę i jak mają w takim wypadku zachować się starający o świadczenie. Nowela wskazuje, że odmowa zatwierdzenia oświadczenia następuje w drodze postanowienia, na które, na które służy zażalenie.
Przepisy doprecyzowują także, że niekompletny wniosek o przyznanie świadczenia ratowniczego organ przyznający świadczenia czyli właściwy komendant PSP pozostawia bez rozpoznania, ale ma obowiązek poinformować o tym osobę składającą wniosek.
Kiedy wnioskodawca umiera lub jest za granicą
Nowelizacja doprecyzowuje też kwestie co dzieje się ze świadczeniem w momencie śmierci wnioskującego. Dodane do art. 19 regulacje normują, że w razie śmierci osoby, która złożyła wniosek o przyznanie świadczenia ratowniczego, świadczenie ratownicze należne jej do dnia śmierci przysługuje na zasadach określonych w art. 47 ustawy zaopatrzeniowej. Wniosek o dalsze prowadzenie postępowania o przyznanie świadczenia ratowniczego składa się do organu przyznającego.
Jeżeli zaś osoba, która złożyła wniosek o przyznanie świadczenia ratowniczego, zmarła po wydaniu decyzji w sprawie przyznania świadczenia ratowniczego i nie pobrała należnej wypłaty z tego tytułu, wniosek o dokonanie wypłaty świadczenia ratowniczego składa się do organu wypłacającego.
Nowelizacja reguluje też, że zasady wypłaty świadczenia ratowniczego osobom zamieszkałym za granicą poprzez odesłanie do art. 132 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Uszczegółowi też termin wypłaty świadczenia tj. po zakończeniu każdego kwartału.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
