Rada gminy ustaliła wysokość stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg gminnych przebiegających w granicach administracyjnych miasta. Między innymi ustaliła stawkę opłaty za stanowisko postojowe zastrzeżone, tzw. "kopertę" w wysokości 200 zł za miesiąc.


Taki zapis uchwały zaskarżył prokurator, zarzucając istotne naruszenie prawa - art. 40 ust. 4 i 8 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 71, poz. 838, ze zm.). W uzasadnieniu stwiedził, iż gmina nie posiada uprawnienia do ustalenia odpłatności za zajęcie pasa drogowego za stanowisko postojowe tzw. "kopertę" w wysokości 200 zł za pojedyncze stanowisko za miesiąc.


WSA zwrócił uwagę, iż opłata za zajęcie pasa drogowego jest daniną publiczną w rozumieniu art. 217 Konstytucji. Jest to bowiem obowiązkowe świadczenie pieniężne przewidziane na rzecz gminy w razie zajęcia pasa drogowego i jest ono uiszczane przez każdy podmiot dokonujący takiego zajęcia na terenie gminy. W myśl art. 217 Konstytucji nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Z przepisu tego wywodzi się obowiązek uregulowania ustawą wszystkich istotnych elementów stosunku daniowego takich jak określenie podmiotu oraz przedmiotu opodatkowania, stawek czy też zasad przyznawania ulg i umorzeń. Tylko kwestie nie mające charakteru zasadniczego, stanowiące jedynie dopełnienie regulacji ustawowej, w zakresie nie przesądzającym o istotnych elementach konstrukcji daniny, mogą zostać uregulowane przez akty wykonawcze wydawane w ramach upoważnienia ustawowego.

Zasadnicze elementy opłaty za zajęcie pasa drogowego zostały uregulowane w ustawie o drogach publicznych. Zgodnie z ustawą opłatę za zajęcie pasa drogowego ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych zajętej powierzchni pasa drogowego, stawki opłaty za zajęcie 1m2 pasa drogowego i liczby dni zajmowania tego pasa. Jedynie do określenia wysokości jednego elementu, a mianowicie stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, został upoważniony organ jednostki samorządu terytorialnego. Upoważnienie to jest również istotnie ograniczone, gdyż ustalono iż opłaty nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego.

Zatem wolą ustawodawcy było uzależnienie wysokości opłaty za zajęcie pasa drogowego zarówno od liczby dni zajmowania tegoż pasa, ustalonej przez właściwy organ stawki za zajęcie 1 m2, jak i od liczby metrów kwadratowych zajmowanej powierzchni. Tym samym ustalenie przez radę miasta jednorodnej stawki za 1 dzień zajmowania pasa drogowego w sposób powodujący faktyczne "oderwanie" wysokości opłaty od zajmowanej powierzchni pasa drogowego należy uznać za nieuprawnione – uznał WSA.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 16 października 2013 r., sygn. akt II SA/Go 845/13