Konieczne jest usprawnienie działań związanych z poprawą jakości powietrza w Polsce – z takim apelem wystąpiło Zgromadzenie Ogólne Śląskiego Związku Gmin i Powiatów do Rządu RP. W przyjętym w tej sprawie stanowisku samorządowcy podkreślają m.in. potrzebę tworzenia kompleksowej i wielopoziomowej strategii walki ze smogiem. Proponują też konkretne rozwiązania w zakresie instrumentów wsparcia.

Brakuje strategii walki ze smogiem

Uchwała Sejmiku Województwa Śląskiego z 7 kwietnia 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa śląskiego ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw (tzw. uchwała antysmogowa) jest ważnym krokiem w walce o czyste powietrze. Jednocześnie, co podkreślają coraz częściej samorządy lokalne, rośnie niepokój związany z tempem realizowanych w oparciu o nią inwestycji i tym, czy uda się je zakończyć na czas.

Piotr Kuczera, przewodniczący Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, prezydent Rybnika podkreśla, że analiza raportów kontrolnych w zakresie podejmowanych działań przez administrację szczebla rządowego i samorządowego prowadzi do jednego wniosku. - Wciąż brakuje nam kompleksowej, wielopoziomowej, a przy tym jednolitej strategii walki z zanieczyszczonym powietrzem – mówi.

Zgromadzenie Ogólne Związku w swoim stanowisku postuluje o pilne uruchomienie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, w oparciu o znowelizowaną w ostatnim czasie ustawę o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Gromadzenie w skali całego kraju jednolitych i spójnych danych, dotyczących budynków i pochodzących z nich źródeł emisji, jest kluczowe z punktu widzenia planowania, a następnie skutecznego wdrażania działań naprawczych.

Brak narzędzi dla samorządów pozwalających na precyzyjne określenie miejsca, w którym funkcjonują instalacje grzewcze odpowiedzialne za generowanie największej ilości zanieczyszczeń zauważa Daniel Wolny, Kierownik Biura Zarządzania Energią w Urzędzie Miasta Katowice. - Bez cyklicznie weryfikowanej bazy danych gminy i powiaty nie będą w stanie skutecznie realizować przyjmowanych na poziomie województw programów ochrony powietrza - dodaje.

 


Trzeba usprawnić sieć dystrybucji środków finansowych

Efektywność podejmowanych działań na rzecz czystego powietrza uzależniona jest od sprawnie funkcjonujących instrumentów wsparcia finansowego. Samorządowcy doceniają wprowadzone już zmiany w zakresie uproszczenia procedur związanych z wypełnieniem oraz rozpatrzeniem wniosku w programie Czyste Powietrze. Jednak wciąż widzą konieczność poprawy działania sieci dystrybucji środków programu.

- Proponujemy rozważenie m.in. utworzenia powiatowych ekspozytur wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. Oczywiście dotyczyłoby to powiatów, które mogłyby zapewnić niezbędne do tego celu pomieszczenia – wyjaśnia Antoni Szlagor, burmistrz Żywca.

Samorządowcy zrzeszeni w Śląskim Związku Gmin i Powiatów zwracają uwagę, że kluczowe jest szybkie uruchomienie i wykorzystanie do obsługi programu Czyste Powietrze rozległej sieci placówek bankowych. Będą one mogły, dzięki ostatnim zmianom w ustawie, udzielać również kredytów na wkład własny inwestora, poręczanych przez nowoutworzony Ekologiczny Fundusz Poręczeń i Gwarancji.

Mieszkańcy chcą szybkiego i sprawnego wsparcia

Pozytywnym zjawiskiem jest rosnąca wśród lokalnych społeczności świadomość i chęć podejmowania działań na rzecz poprawy jakości powietrza, przez korzystanie z różnych form ich dofinansowania. Mieszkańcy oczekują jednak szybkiego, sprawnego i opartego na prostych zasadach wsparcia. Według śląskich samorządowców „niechlubnym przykładem dotychczasowego niepowodzenia” w tym zakresie jest program „STOP SMOG”, kierowany do najuboższych gospodarstw domowych. Ze względu na jego złożoność i wysoki stopień trudności nie był powszechnie wdrażany.