Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad projektem zmiany w ustawie o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z propozycją umożliwione ma zostać indywidualne rozliczanie mieszkańców w budynkach wielolokalowych z obowiązku selektywnego zbierania odpadów.
Projekt ma, zgodnie z zapowiedzią, wprowadzić przepisy umożliwiające indywidualne rozliczanie mieszkańców w budynkach wielolokalowych z obowiązku selektywnego zbierania odpadów. Umożliwi to odejście przez gminy od tzw. odpowiedzialności zbiorowej. Zdaniem projektodawców można też oczekiwać, że mieszkańcy zaczną bardziej restrykcyjnie przestrzegać selektywnego zbierania odpadów. A to ma skutkować większą ilością dobrej jakości surowców wtórnych zebranych przez gminę oraz osiąganiem wyższych poziomów w zakresie recyklingu i przygotowania do ponownego użycia. To z kolei umożliwi obniżenie kosztów gospodarowania odpadami.
Odstąpienie od niesprawiedliwej odpowiedzialności zbiorowej
Dr Artur K. Modrzejewski z Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, radca prawny mówi, że wprowadzenie rozwiązań umożliwiających indywidualne rozliczanie mieszkańców, szczególnie w zabudowie wielorodzinnej, gdzie często występuje tzw. odpowiedzialność zbiorowa, jest trudny do wprowadzenia. Może wymagać całkowitej zmiany w zakresie sposobu składania i rozliczania deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku nieruchomości zamieszkałych w ramach spółdzielni czy wspólnot mieszkaniowych.
- O ile można zrozumieć chęć odstąpienia od odpowiedzialności zbiorowej, która w ocenie społecznej jest niesprawiedliwa, to przecież system gospodarki odpadami komunalnymi od wielu lat opiera się na przyjęciu koncepcji, zgodnie z którą to spółdzielnia mieszkaniowa i wspólnota wykonują obowiązki właścicielskie - uznane są za właścicieli – mówi. Tak było już przed „śmieciową rewolucją”, kiedy to umowy na odbiór odpadów zawierane były przez przedsiębiorców ze spółdzielniami czy wspólnotami.
Czytaj w LEX: Obowiązki gmin w zakresie nowego systemu segregacji odpadów >
Zdaniem dr Modrzejewskiego można założyć, że ten rodzaj indywidualnej odpowiedzialności powiązany będzie np. wprost z rodzajem kary nakładanej na „niepokornego mieszkańca”, czyli sankcji oderwanej od opłaty wnoszonej w ramach deklaracji. - Tutaj pojawia się praktyczny problem przypisania np. worków do konkretnego lokalu i oczywiście całego postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia, że to właśnie w tym worku odpady nie są należycie gromadzone – np. choćby problem, tego kiedy firma odbierająca odpady miałby weryfikować zawartość worków itp. – podkreśla.
Czytaj też: Inteligentne pojemniki pozwalają kontrolować segregację śmieci w blokach>>
Inne projektowane rozwiązania
Projekt zawiera też rozwiązania mające na celu wskazanie, że gminy w pierwszej kolejności mają zapewnić przygotowanie do ponownego użycia i recykling odpadów zebranych selektywnie oraz odpadów powstających w procesie sortowania. Wskazuje też konieczność umożliwienia określenia przez ministra klimatu, w drodze decyzji, odstępstwa dla poszczególnych gmin, od selektywnego zbierania odpadów komunalnych w podziale na 4 frakcje, zgodnie z przepisem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98 w sprawie odpadów.
Konieczność wsparcia samorządów
W uzasadnieniu przyczyn wprowadzenia rozwiązań podkreślono, że podjęcie prac nad projektem ustawy wynika przede wszystkim z konieczności wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w zakresie obniżenia kosztów gospodarki odpadami oraz poprawy sytuacji na krajowym rynku gospodarki odpadami komunalnymi.
Zawarte w projekcie propozycje mają na celu między innymi rozwiązanie niektórych bieżących problemów jak wysokich kosztów funkcjonowania gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi, braku odpowiedniej elastyczności w kształtowaniu gminnych systemów odbierania odpadów komunalnych oraz subwencjonowania kosztów generowanych przez nieruchomości niezamieszkałe wpływami z nieruchomości zamieszkałych.
W wykazie prac legislacyjnych rządu zaznaczono, że planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to IV kwartał 2020 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
