Na terenie całej Małopolski testowane jest rozwiązanie polegające na wprowadzeniu działań umożliwiających uzyskanie rekompensaty finansowej, za zniszczenia dróg lokalnych ruchem pojazdów ciężkich. Rozwiązanie polega na podpisywania umów z przedsiębiorcami zainteresowanymi uzyskaniem zgody na przejazd pojazdów ponadnormatywnych (jednorazowych lub wielokrotnych), w zamian za wniesienie opłaty z tytułu zniszczenia drogi. W związku z tym, że od strony prawnej kwestia wprowadzenia tego typu opłat nie jest jednoznaczna, biuro Związku Powiatów Polskich wydało opinię w tej sprawie.

Z opinii wynika, iż zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym to starosta zarządza ruchem na drogach powiatowych i gminnych, w szczególności opracowuje lub zleca do opracowania projekty organizacji ruchu i zatwierdza organizacje ruchu na podstawie złożonych projektów organizacji ruchu. Projekt organizacji ruchu zawiera w szczególności lokalizację projektowanych znaków drogowych, urządzeń sygnalizacyjnych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu. Oznacza to, że ustawienie znaków drogowych B-18 „zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej przekraczającej określoną liczbę ton” oraz B-19 „zakaz wjazdu pojazdów o nacisku osi większym niż określona liczba ton” może nastąpić wyłącznie w ramach zatwierdzenia organizacji ruchu. Ustawienie znaku drogowego jest przejawem władztwa administracyjnego nad użytkownikami dróg. Przy takiej interpretacji prawnej ustawienia znaku drogowego, oczywista staje się możliwość udzielania zwolnień od stosowania się do ustawionych znaków.

Kluczową kwestią jest ustalenie możliwości uzyskania rekompensaty finansowej za przejazd pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej lub nacisku osi większych niż rzeczywista nośność drogi. W opinii podkreślono, iż prawo polskie praktycznie nie przewiduje instytucji umowy administracyjno-prawnej dotyczącej wzajemnych relacji podmiotu publicznego i podmiotu prywatnego w zakresie związanym z władczymi uprawnieniami administracji. Możliwe jest natomiast wykorzystanie narzędzi prawa cywilnego. Droga – jak wskazuje to art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) – stanowi budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Droga publiczna jako budowla pozostaje własnością odpowiedniego zarządu drogi. W przypadku, gdy stan techniczny drogi przemawia przeciwko przejazdowi po niej pojazdów przekraczających określoną rzeczywistą masę całkowitą lub określony nacisk na oś, przejazd takiego pojazdu prowadzi do zaistnienia po stronie zarządcy drogi kosztów przekraczających koszty związane z normalnym zużyciem drogi. Natomiast, w przypadku przejazdu pojazdu ze złamaniem ustalonych i znajdujących odzwierciedlenie w znakach drogowych ograniczeń, podstawą do formułowania roszczeń byłby art. 415 (i następne) Kodeksu Cywilnego regulującego odpowiedzialność deliktową. Możliwym jest jednak wykorzystanie ustanowionej w art. 3531 Kodeksu Cywilnego zasadzie swobodzie umów. Jednostka samorządu terytorialnego jako właściciel drogi godzi się na przejazd pojazdu o parametrach powodujących przyspieszoną destrukcję drogi w zamian za świadczenie pieniężne uiszczone przez podmiot, któremu zależy na wykonaniu przewozu. Wysokość świadczenia musi odpowiadać wysokości odszkodowania, jakie byłoby ustalone za przejazd pojazdu ze złamaniem ustalonych ograniczeń.

Źródło: wartowiedziec.org

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)