W rozporządzeniu w sprawie rodzajów dokumentów z 2013 r. (Dz. U. poz. 231) uznano poświadczenie za kluczowy dowód potwierdzający sposób wykonania zamówienia. Jednak nigdzie nie zawarto definicji przedmiotowego pojęcia ani nie wskazano katalogu dokumentów, które za takie dowody można będzie uznać.

Poświadczenie może wystawić tylko odbiorca zamówienia >>

W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia zapisano: „Przez poświadczenie należy rozumieć dokument, którego wystawcą nie jest wykonawca, potwierdzający określone fakty lub wiedzę wystawcy. Tym samym poświadczeniem będą zarówno dokumenty wystawiane przez podmiot, na rzecz którego roboty budowlane, dostawy lub usługi zostały wykonane lub są wykonywane (w przypadku dostaw lub usług), np. referencje, jak i dokumenty wystawione przez inny podmiot, który ma kompetencje, by poświadczyć fakty, o które wnosi wykonawca, np. rzeczoznawcę, inspektora budowlanego. Należy także zauważyć, iż dowody te (poświadczenia) nie będą miały «terminu ważności» określonego mocą przepisów projektowanego rozporządzenia (...). Należy również podkreślić, iż poświadczeniem będzie także zaświadczenie, o którym mowa w art. 217 k.p.a. uzyskane przez wykonawcę od organu administracji publicznej lub innego podmiotu obowiązanego do stosowania przepisów k.p.a.". 

Z powyższego wprost zatem wynika, że poświadczenie nie jest niczym nowym. Składane dotychczas przez wykonawców referencje mieszczą się bowiem w pojęciu poświadczenia. Referencje nadal zatem zachowują swoją moc jako dowód potwierdzający należyte wykonanie zamówienia. Oceniając zatem, czy dany dokument jest poświadczeniem, właściwe będzie zastosowanie wykładni celowościowej. Podstawowym zadaniem i celem przedmiotowego dokumentu jest bowiem danie świadectwa właściwego wykonania zamówienia. Nie można przy tym wymagać, aby sam dokument był opatrzony tytułem „poświadczenie" (odpowiednio jak w przypadku referencji).

Warto w tym miejscu wskazać na dwa możliwe sposoby kwalifikowania dotychczas funkcjonujących dokumentów potwierdzających prawidłowość wykonania zamówienia do kategorii poświadczeń. Według pierwszego z nich za poświadczenie uznać trzeba jedynie dokumenty odpowiadające wspomnianym wyżej referencjom. Poświadczeniem nie będą zatem inne dokumenty przyjmowane na potwierdzenie należytego wykonania zamówienia, np. protokoły odbioru bez zastrzeżeń, faktury wraz z uznaniami rachunku wykonawcy w pełnej wysokości. Powyższe dokumenty zakwalifikować należy bowiem jako wskazane w rozporządzeniu „inne dokumenty", którymi to jednak wykonawca może posłużyć się wyłącznie, jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze nie jest w stanie uzyskać poświadczenia.

Zamawiający może wystawić poświadczenie jeszcze przed końcem robót >>

Taka interpretacja pojęcia poświadczenia jest jednak skrajnie niekorzystna dla wykonawców. Stąd też zdecydowanie więcej zwolenników zdaje się mieć liberalna wykładnia przedmiotowego pojęcia, zgodnie z którą poświadczeniem może być każde uznane oświadczenie wystawcy potwierdzające należyte wykonanie dostaw, usług lub robót budowlanych. Oświadczenie takie może znaleźć swój wyraz zarówno w postaci referencji, jak i przybrać formę adnotacji na protokole odbioru, fakturze czy umowie.

Pozostała treść komentarza praktycznego dostępna jest w programie LEX Zamówienia Publiczne.