Zakaz wycinki obowiązuje do rozstrzygnięcia pozwu cywilnego skierowanego przez Pracownię na rzecz Wszystkich Istot przeciwko Lasom Państwowym. Mimo przygotowywania nowych planów urządzenia lasu i planów zwiększenia powierzchni cięć w Puszczy, Lasy Państwowe nie mogą prowadzić wyrębów związanych z gospodarką leśną.
Czytaj: Ekolodzy na drodze cywilnej wstrzymali cięcia w Puszczy Białowieskiej>>
Czytaj w LEX: Odpowiedzialność za powstanie szkody w lasach >>>
Przypomnijmy, że z uwagi na nielegalną i dewastacyjną wycinkę Puszczy Białowieskiej w 2017 r., Pracownia skierowała przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrekcji Lasów Państwowych oraz nadleśniczym puszczańskich nadleśnictw - pozew cywilny. Pozew dotyczył zaniechania przez Lasy Państwowe naruszenia środowiska, podjęcia środków zapobiegawczych i przywrócenia stanu zgodnego z prawem (art. 323 ustawy o ochronie środowiska).
Czytaj w LEX: Odpowiedzialność cywilna za naruszenia obowiązku ochrony środowiska – deliktowa i na zasadzie ryzyka >>>
Zagrożenia dla lasów
Sąd Okręgowy dostrzegł zagrożenia jakie dla przyrody Puszczy niosą działania Lasów Państwowych dlatego postanowieniem z 8 listopada 2021 r. zakazał nadleśnictwom Białowieża, Browsk i Hajnówka wycinki drzew.
Lasy Państwowe wniosły zażalenie na to postanowienie. 15 września br. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił je. Tym samym zakaz podejmowania przez Lasy Państwowe obecnie oraz w przyszłości wycinki drzew w Puszczy Białowieskiej pozostaje w mocy, a samo postanowienie jest już prawomocne i nie podlega dalszemu zaskarżeniu.
Zakaz cięć obejmuje m.in. siedliska dzięcioła białogrzbietego, dzięcioła trójpalczastego, sóweczki oraz włochatki, chrząszczy związanych z zamierającymi i martwymi drzewami a także m.in. drzewostany ponad stuletnie. W sprawie zostały wykorzystane m.in. dane przedstawiające rozmieszczenie cennych gatunków zebrane przez lub na prośbę Fundacji Dzika Polska.
- Bardzo nas cieszy, że sąd oddalił zażalenie Lasów Państwowych, to sukces przede wszystkim dla Puszczy. Sądowy zakaz wycinki Puszczy to kolejny dowód na to, że gospodarka leśna prowadzona przez Lasy Państwowe stanowi zagrożenie dla unikatowej przyrody Puszczy Białowieskiej. To również dowód na to, że Lasy Państwowe nie powinny zarządzać tak cennymi przyrodniczo lasami jak Puszcza Białowieska – mówi Radosław Ślusarczyk z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot.
Czytaj w LEX: Polskie przepisy dotyczące dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach środowiskowych - analiza istniejących barier >>>
Szansa dla regionu
Przypomnijmy, że po wyroku TSUE z 2018 r. wskazującym, że cięcia w Puszczy Białowieskiej były nielegalne, Lasy Państwowe i resort środowiska podjęły kolejne decyzje o surowcowej eksploatacji Puszczy.
Rzecznik Praw Obywatelskich też angażował się w sprawy zakazu wycinki. Przypominał, że zgodnie z art. 68 ust. 4 Konstytucji jednym z zadań władz publicznych jest „zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska”. Art. 74 zobowiązuje władze publiczne do prowadzenia polityki zapewniającej „bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom”, czyniąc ochronę środowiska istotnym obowiązkiem władz. Art. 86 Konstytucji obliguje każdego do dbałości o stan środowiska.
Na tej podstawie społeczeństwo - także za pośrednictwem organizacji ekologicznych - jest uprawnione do aktywnego, nie jedynie biernego, uczestniczenia w procesach mających wpływ na środowisko - przypominał rzecznik.
Czytaj w LEX: Bar Ofmconv Wiesław - Ekobójstwo i grzech ekologiczny : dwa terminy - dwa porządki - wspólna sprawa >
Przygotowanie nowych planów leśnych
W 2021 r. wiceminister klimatu i środowiska Edward Siarka zatwierdził aneksy dla nadleśnictw Białowieża i Browsk. Okazało się, że prace prowadzone przez leśników niszczą cenne gatunki i są sprzecznie z obowiązującym prawem, czyli Planem Zadań Ochronnych dla obszaru Natura 2000 Puszcza Białowieska. Jednak sąd cywilny zatrzymał wycinki, ale Lasy Państwowe przygotowują nowe Plany Urządzenia Lasu na kolejną dekadę.
- Leśnicy od 11 miesięcy nie mogą ciąć Puszczy Białowieskiej a przyroda tego miejsca odżyła i ma się świetnie. Widać, że nie są tutaj potrzebni. Zamiast kolejnych konfliktów dotyczących wycinek domagamy się poważnej dyskusji o przyszłości tego regionu. To przyroda a nie kubiki drewna są dźwignią rozwoju społeczno-gospodarczego tego miejsca. Rządzący powinni wesprzeć rozwój turystyki, promować markę UNESCO i zapewnić ochronę przyrody Puszczy bo da to trwałe miejsca pracy i będzie stymulować rozwój regionu – mówi Radosław Ślusarczyk z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot.
Sygnatura akt IV C 264/18, postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie IV Wydział Cywilny z 15 września 2022 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
