Inflacja, wzrost cen towarów i kosztów wykonawców, odpływ pracowników z Ukrainy sprawiają, że samorządom trudniej jest realizować inwestycje, na które otrzymały dofinansowanie z Rządowego Programu Inwestycji Strategicznych. Od wielu miesięcy samorządowcy alarmują, że mają kłopoty z rozstrzyganiem przetargów i sprostaniem wymogom Programu Inwestycji Strategicznych. Szerzej o problemie pisaliśmy w artykule: Samorządy chcą zmian w rządowym programie, bo mają problemy z realizacją inwestycji>>

 

 

Rząd wprowadził zmiany, które mają pomóc

Rząd przyjął niektóre z postulatów samorządów i 13 października znowelizował uchwałę dotyczącą programu. Zmiany dotyczą wszystkich edycji naboru wniosków. Mają one ułatwić samorządom realizację inwestycji w trudnych warunkach gospodarczych, a także przeciwdziałać utracie uzyskanego dofinansowania na realizacje inwestycji.

Czytaj w LEX: Planowanie budżetowe w samorządach na 2023 r. – krok po kroku >>>

Czytaj w LEX: Etapy procesu budżetowania inwestycji >

Znowelizowana uchwała umożliwia samorządom:

  • ogłoszenie ponownego postępowania zakupowego lub jego części, jeżeli jest to konieczne do realizacji inwestycji objętej dofinansowaniem;
  • w przypadku niezłożenia w wymaganym terminie oświadczenia do promesy, mogą wnioskować o przywrócenie terminu przywrócenie terminu złożenia oświadczenia;
  • korektę promesy w zakresie opisu zawartego we wniosku o dofinansowanie;
  • zwiększenie kwoty dofinansowania do kwoty przyznanej we wstępnej promesie w przypadku zwiększenia wartości inwestycji. 

Od 1 grudnia 2022 roku, jednostki samorządu terytorialnego będą mogły wprowadzić też zmiany inwestycji, na którą zostało przyznane dofinansowanie w zakresie m.in. nazwy i opisu inwestycji, a także obszaru inwestycyjnego.

 

Samorządy chcą dalszych zmian

Samorządowcy pozytywnie oceniają te zmiany, ale jednocześnie postulują wprowadzenie następnych. Podczas wtorkowego posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego Jacek Brygman, wójt gminy Cekcyn i wiceprezes Związku Gmin Wiejskich RP podnosił, że konieczne są jeszcze poprawki, które zwiększą częstotliwości płatności dotacji.  

Według obecnych reguł programu, większość płatności następuje po zrealizowaniu inwestycji. Rozstrzygnięty przetarg, sfinalizowany umową, zobowiązuje bowiem wykonawcę do realizacji inwestycji i, na swój sposób, do jej kredytowania, bo zgodnie z regulaminem programu pierwsza płatność dla wykonawcy, w przypadku przedsięwzięcia trwającego 12 miesięcy, nastąpi po jego zakończeniu. W razie przedsięwzięcia trwającego dłużej będą to zaś dwie lub trzy płatności. To zawyża koszty inwestycji średnio o 15-20 proc. niż planowano.

- Wykonawcy mówią o tym wprost, że muszą posiłkować się kredytami komercyjnymi na to, żeby wyłożyć środki na te zadania i to jest tego rzędu wielkość – uzasadniał Jacek Brygman.

Przekonywał, że zmniejszeniu kosztów realizacji inwestycji służyłaby wypłata funduszy przynajmniej raz na kwartał.

Czytaj więcej w LEX: Udzielanie zamówień z wykorzystaniem środków z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych >>>

Możliwość podziału zadania na etapu

Samorządowcy chcą też, aby rząd dopuścił w programie możliwość rozstrzygania i podpisywania umów częściowych na zadania, zamiast oczekiwania na rozstrzygnięcie całości przetargów. - Ewentualnie podział zamówienia na kilka różnych przetargów i realizację w częściach tych zadań zgłaszanych we wnioskach – mówił Jacek Brygman.

Zdaniem Izabeli Antos, zastępcy szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zwiększenie częstotliwości płatności jest trudnym zagadnieniem. Mówiła, że kwestia ta wymaga szerszej dyskusji. Odnosząc się do umów częściowych wskazała, że ostatnio wprowadzone zmiany w programie realizują postulat samorządowców. - Mamy dwa instrumenty, które zostały wprowadzone: korektę zakresu inwestycji albo zmiana inwestycji – podkreśliła minister Antos.

Dalszych korekt regulaminu programu nie wykluczył Paweł Szefernaker, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji. Zapowiedział, że w ciągu najbliższych dwóch tygodni zwołane zostanie spotkanie z kierownictwem BGK w celu omówienia postulatów strony samorządowej.