Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej należy:

  • opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów programów polityki zdrowotnej wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy;
  • inicjowanie i udział w wytyczaniu kierunków przedsięwzięć lokalnych zmierzających do zaznajamiania mieszkańców z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia oraz ich skutkami;
  • podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy.

 

Natomiast do zadań zleconych należy wydawanie decyzji potwierdzających prawo do świadczeń opieki zdrowotnej świadczeniobiorcy, w sprawach świadczeniobiorców innych niż ubezpieczeni. Katalog tych zadań jest jak widać przykładowy i otwarty na inne działania, które mogą nakazywać gminie przepisy innych ustaw.

Czytaj w LEX: Śniecikowski Wiesław, Podstawowa opieka zdrowotna jako zadanie własne samorządu gminnego >>

 

 

Gminy mogą finansować zdania z zakresu profilaktyki

Od 15 lipca 2016 r. zadaniem samorządów jest finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej, na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (art. 9a i art. 9b). Jednostki samorządu terytorialnego mogą finansować dla swoich mieszkańców świadczenia gwarantowane w celu zaspokojenia potrzeb wspólnoty samorządowej. Chodzi przy tym o finansowanie wyłącznie świadczeń uregulowanych w tzw. rozporządzeniach koszykowych wydanych na podstawie art. 31d u.ś.o.z. Jednostki samorządu terytorialnego mogą finansować świadczenia opieki zdrowotnej także w przypadku gdy stanowią one element programu profilaktyki zdrowotnej.

Czytaj w LEX: Finansowanie zadłużeń SPZOZ-ów - obowiązek JST czy państwa w kontekście wyroku TK >>

Szczególne zadania na gminy w zakresie ochrony zdrowia nakłada ustawa o działalności leczniczej, jako że JST mogą prowadzić podmioty wykonujące działalność leczniczą. W przypadku samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej gminy zostały obciążone obowiązkiem pokrywania ich wyników finansowych lub przejęcia wszystkich zobowiązań likwidowanych zakładów.

Gminy, na podstawie art. 114–115 tej ustawy na podstawie mogą przekazywać środki finansowe (na podstawie umowy lub w formie dotacji) podmiotom wykonującym działalność leczniczą. Zadania gmin w zakresie ochrony zdrowia wynikają także z ustaw szczególnych. W ustawie o wychowaniu w trzeźwości, do zadań własnych gmin zaliczono prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu. Natomiast w ustawie o lecznictwie uzdrowiskowym, do zadań własnych gmin uzdrowiskowych oraz posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej zaliczono tworzenie warunków do funkcjonowania zakładów i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego oraz rozwoju infrastruktury komunalnej dla zaspokajania potrzeb osób przebywających w gminie w celu lecznictwa uzdrowiskowego.

 

WZORY DOKUMENTÓW:

 

Gmina może, ale nie musi działać w zakresie ochrony zdrowia

W polskim systemie służby zdrowia finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej przez NFZ realizowane jest na podstawie umowy zawartej pomiędzy Funduszem a świadczeniodawcą wyłonionym w trybie konkursu ofert lub rokowań. Status świadczeniodawcy przysługuje podmiotom wykonującym działalność leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, osobom fizycznym niebędącym podmiotami prowadzącymi działalność leczniczą, które uzyskały fachowe uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udzielają ich w ramach wykonywanej działalności gospodarczej, a także podmiotom realizującym czynności z zakresu zaopatrzenia w środki pomocnicze i wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi.

W świetle art. 4 u.d.l. podmiotami leczniczymi są m.in. przedsiębiorcy, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, jednostki budżetowe posiadające w swej strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza, instytuty badawcze oraz fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia. Przedsiębiorca może zatem prowadzić działalność leczniczą, a w związku z tym posiadać także status podmiotu leczniczego, bez względu na formę prawną prowadzonej działalności gospodarczej.

Innymi słowy podmioty lecznicze mogą działać jako podmioty prywatne oraz publiczne. Jednostki samorządu terytorialnego uprawnione są do utworzenia i prowadzenia podmiotu leczniczego w formie spółki kapitałowej (ale nie osobowej), jednostki budżetowej, a także samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.

 

Administracja ochrony zdrowia w Polsce – między świadczeniem a reglamentacją

Sebastian Sikorski

Sprawdź  

Pomoc podmiotom działalności leczniczej

Podmioty lecznicze udzielają świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie zawartej z NFZ umowy za wynagrodzeniem. Jeżeli jest ono niewystarczające do pokrycia wszelkich kosztów wynikających z udzielania zakontraktowanych świadczeń, podmioty lecznicze inne niż jednostki budżetowe muszą wykonywać także dodatkową działalność komercyjną lub ograniczać do minimum koszty swojej podstawowej działalności. Z powyższego wynika, że podmioty lecznicze stanowią istotny element systemu ochrony zdrowia w Polsce. Udzielają świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych i nie są w żaden sposób powiązane z NFZ. Mimo, iż są od niego niezależne, to ich sytuacja finansowa jest determinowana działalnością Funduszu.

Od wartości zawartych z NFZ umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych zależy sposób funkcjonowania podmiotów leczniczych. W większości przypadków wynagrodzenie z tytułu udzielanych świadczeń nie pokrywa kosztów działalności danego podmiotu. Przepisy ustawy o działalności leczniczej umożliwiają zatem Skarbowi Państwa, uczelniom medycznym oraz JST (w tym gminom) dodatkowe finansowanie tych podmiotów, a także, w niektórych przypadkach obok działalności leczniczej finansowanej ze środków publicznych, prowadzenie dodatkowej działalności komercyjnej.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.