Organizacja konkursu na urzędnika w gminie

Takie wnioski wynikają z wyroku sądu administracyjnego w Łodzi, który ocenił sposób przeprowadzenia i wynik konkursu na stanowisko inspektora w dziale świadczeń rodzinnych i dodatków mieszkaniowych w Miejsko-Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej.

Sprawa miała następujący przebieg. W 2024 r. dyrektor MOPS ogłosił konkurs na wolne stanowisko. Warunkiem udziału w konkursie było legitymowanie się wykształceniem wyższym administracyjnym. Nabór wygrała Ewa Z., osoba zatrudniona w urzędzie dopiero od miesiąca. Inna uczestniczka konkursu Mariola C. wniosła skargę do sądu administracyjnego na sposób przeprowadzenia konkursu i jego wynik.

Przeczytaj także:

Niejasne kryteria naboru

W skardze wyjaśniła, że warunki konkursu zostały tak ukształtowane, że ograniczyły zasadę konkurencyjności, obiektywności i transparentności procedury naboru. Do konkursu mogły bowiem stanąć tylko osoby z wyższym wykształceniem administracyjnym, co wyeliminowało ją z udziału w konkursie. Dodała, że posiada wykształcenie wyższe (magister finansów i rachunkowości), a w jednostce na stanowisku referenta pracuje od ponad 5 lat. Wraz z nią zatrudniony jest magister prawa, który ze względu na stawiane kandydatom wymogi również nie mógł wziąć w nim udziału. Co więcej, warunku wykształcenia nie spełniliby również wieloletni kierownicy tego działu. Jej zdaniem, należało skorzystać z możliwości awansowania pracowników o pewnym doświadczeniu zawodowym. Biorąc pod uwagę, że Ewa Z. pracuje w urzędzie dopiero miesiąc, jej wygrana była tym bardziej dziwna.

Czytaj też w LEX: Szewczyk Helena, Prawne aspekty awansu zawodowego pracowników samorządowych>

W odpowiedzi organ wskazał, że konkurs został przeprowadzony zgodnie z przepisami ustawy o pracownikach samorządowych oraz regulaminu naboru na wolne stanowiska urzędnicze obowiązującego w jednostce. Łącznie na wolne stanowisko urzędnicze wpłynęły 3 oferty: 2 pracowników urzędu oraz 1 osoby z zewnątrz.

Wskazanie w ogłoszeniu o naborze warunku posiadania przez kandydatów wykształcenia wyższego administracyjnego nie zamykało drogi innym pracownikom jednostki posiadających wymagane wykształcenie, zatrudnionych na stanowisku pomocy administracyjnej. Wymóg odpowiedniego wykształcenia był jak najbardziej racjonalny - na stanowisku inspektora wymagana jest znajomość przepisów niezbędnych do prowadzenia różnego rodzaju postępowań administracyjnych. Odpowiadając na zarzut o brak promocji w ramach urzędu, dyrektor MOPS stwierdził, że żaden z pracowników się nie nadawał.

Czytaj też w LEX: Wiącek-Burmańczuk Aleksandra, Obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika na podstawie art. 53 § 5 Kodeksu pracy a otwarty i konkurencyjny nabór na stanowiska urzędnicze w jednostkach samorządu terytorialnego>

Naruszona procedura wyboru

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uwzględnił skargę i stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności. Zdaniem sądu w sprawie naruszona została procedura naboru. W szczególności naruszono zasady konkurencyjności, obiektywności i transparentności konkursu.

W pierwszej kolejności sąd odniósł się do warunku posiadania przez kandydatów odpowiedniego wykształcenia. Jego zdaniem, wymagane kryterium wykształcenia "wyższego administracyjnego" było nieprecyzyjne. Nie wiadomo, czy w tym wypadku kandydat winien posiadać wyższe wykształcenie na kierunku "administracja", czy też po tzw. kierunku administracyjnym. To ostatnie pojęcie jest znacznie szersze i obejmuje dziedziny wiedzy niezbędne w wielu sferach życia publicznego, politycznego i gospodarczego. Sąd wyjaśnił jednocześnie, że posiadanie wykształcenia wyższego wiąże się z uzyskaniem tytułu zawodowego. Absolwent studiów pierwszego stopnia uzyskuje tytuł zawodowy licencjata, inżyniera albo równorzędny, natomiast absolwent studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich - tytuł magistra, magistra inżyniera albo równorzędny. I takie dokładne wskazanie powinno być wskazane w ogłoszeniu o warunkach konkursu.

W tej sprawie, nawet osoba, która wygrała konkurs nie spełniała warunku posiadania wykształcenia „wyższego administracyjnego”. Z akt sprawy wynikało, że Ewa Z. ukończyła studia wyższe w Akademii Pedagogicznej na Wydziale Edukacyjno-Filozoficznym oraz na Wydziale Nauk Społecznych na kierunku filozofia i uzyskała na tym kierunku tytuły zawodowe licencjata i magistra. Ukończyła też Studia Podyplomowe w zakresie Administracji i Samorządu Terytorialnego w Wyższej Szkole Administracji Publicznej, lecz nie spełniają one wymogu wyższego wykształcenia. Co ważne, o fikcyjności warunku wykształcenia „wyższego administracyjnego”, świadczyć może też fakt, że w czasie naboru nie sprawdzono w jakikolwiek sposób, czy posiadane przez skarżącą oraz pozostałe kandydatki wykształcenie spełnia wymóg wykształcenia "wyższego administracyjnego".

Zobacz procedurę w LEX: Jabłoński Andrzej, Nabór na wolne stanowisko urzędnicze>

Uzasadnienie lakoniczne i ogólnikowe

Sąd zwrócił też na nieprawidłowość protokołu z przeprowadzonego naboru kandydatów. Nie zawierał on informacji o zastosowanych metodach i technikach naboru oraz uzasadnienia, dlaczego uznano, że wymogi formalne spełnił jeden kandydat. Formularz oceny końcowej kandydatów nie zawierał żadnych informacji o innych kandydatach, liczbie nadesłanych ofert, w tym liczbie ofert spełniających wymagania formalne, informacji o zastosowanych metodach i technikach naboru, uzasadnienia dokonanego wyboru, w tym odrzucenia kandydatury skarżącej. Również uzasadnienie informacji o wyniku naboru było bardzo lakoniczne i ogólnikowe. Nie dawało przede wszystkim odpowiedzi na pytanie o zastosowane metody i techniki naboru oraz dlaczego uznano, że wybrana do zatrudnienia osoba spełniła wszystkie wymagania formalne wskazane w ogłoszeniu. Tym samym naruszony został art. 15 ust. 2 pkt 4 u.p.s.

W ocenie sądu taki sposób działania organu w istocie uniemożliwił poznanie powodów, dla których na stanowisko urzędnicze została wybrana konkretna kandydatka. Dostrzeżone przez sąd nieprawidłowości oznaczają, że objęta skargą czynność została podjęta z istotnym naruszeniem obowiązujących przepisów prawa.

Wyrok nie jest prawomocny. Organ może ogłosić nowy konkurs albo zaskarżyć orzeczenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wyrok WSA w Łodzi z 22.04.2025 r. III SA/Łd 748/24

Czytaj też w LEX: Przywora Bogusław, Problematyka zgodności z Konstytucją RP alternatywnego trybu obsadzania stanowisk urzędniczych w administracji samorządowej (tzw. awansu wewnętrznego)>

Nowość