Rozpatrywanie tej sprawy TK rozpoczął w środę po godz. 9. Swoje stanowiska przedstawili przedstawiciele Prokuratora Generalnego, prezydenta, Sejmu i MSZ.
Chodzi o przyjęte w grudniu 2020 roku przez liderów krajów UE porozumienie w sprawie wieloletniego budżetu Wspólnoty, funduszu odbudowy (RRF) oraz mechanizmu warunkowości, nazywane zasadą "pieniądze za praworządność". Ma on być wykorzystywany do ochrony budżetu Unii w przypadku naruszenia praworządności w państwach członkowskich.
Sprzeczność z polską konstytucją?
Wniosek do TK złożył prokurator generalny Zbigniew Ziobro, którego zdaniem nie ma najmniejszych wątpliwości, że mechanizm warunkowości jest rozwiązaniem jaskrawo sprzecznym z polską konstytucją (art. 90, 7 i 8).
Wnioskodawca zwracał uwagę, że rozporządzenie o warunkowości zakłada możliwość zainicjowania działań przez Komisję w przypadku stwierdzenia przez nią naruszenia zasad państwa prawnego. Przesłanką podjęcia działań, jest uznanie przez Komisję, że naruszenia zasad państwa prawnego w państwie członkowskim wpływają lub stwarzają poważne ryzyko wpływu - w sposób wystarczająco bezpośredni - na należyte zarządzanie finansami w ramach budżetu Unii lub na ochronę interesów finansowych Unii. W przypadku stwierdzenia naruszeń, Komisja podejmuje dialog z państwem członkowskim, a w razie jego bezskuteczności, przedkłada Radzie wniosek w sprawie decyzji wykonawczej co do zastosowania środków ochrony budżetu.
Prokurator generalny podkreślał, że nie kwestionuje zasad kontroli budżetu UE, ale wskazał, że mają one wyraźne ramy traktatowe, które dotąd nigdy nie zostały przekroczone. - Tam, gdzie państwa członkowskie nie przyznały kompetencji Unii, uznaje się, że kompetencje te należą do samych państw członkowskich, a Unia może działać tylko w oparciu o zasadę pomocniczości, podlegającą każdorazowej kontroli parlamentów narodowych – podkreślał wnioskodawca.
TSUE: Mechanizm zgodny z prawem UE
W ogłoszonym w środę wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej postanowił oddalić skargi Polski i Węgier na mechanizm warunkowości, nazywany zasadą "pieniądze za praworządność".
- Mechanizm ten został przyjęty na właściwej podstawie prawnej, zachowuje spójność z procedurą ustanowioną w art. 7 TUE i nie przekracza granic kompetencji przyznanych Unii, a także szanuje zasadę pewności prawa - stwierdził Trybunał. - Dzisiejszy wyrok TSUE potwierdza, że rozporządzenie o warunkowości może być stosowane, ale w ściśle określonej procedurze i pod warunkami - napisał zaraz po ogłoszeniu wyroku wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński.
Czytaj: TSUE: Mechanizm "fundusze za praworządność" zgodny z prawem UE>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.