Katarzyna Kubicka-Żach: Na czym tak naprawdę polega praca w chmurze i jakie są jej zalety?

Michał Jaworski, członek zarządu w polskim oddziale Microsoft: Chmura obliczeniowa – jako sposób realizowania zadań z wykorzystaniem IT – przestała być w sektorze przedsiębiorstw czymś egzotycznym czy wyjątkowym, a przeszła do mainstreamu. Pozwala nie tylko na bezpieczne gromadzenie danych w zgodzie z wymogami prawa, ale daje szansę rozwoju aplikacji i szybkiego budowania usług cyfrowych – koniecznych dla rozwoju firm i instytucji publicznych. Możliwości wynikające z analizy ogromnych zbiorów danych, Internetu Rzeczy, czy sztucznej inteligencji są teraz dostępne dla wszystkich instytucji i przedsiębiorstw bez konieczności tworzenia własnej kosztownej infrastruktury .

Jak wygląda kwestia rozwiązań technicznych, dzięki którym administracja może działać w chmurze – czy są kosztowne, kto je może zapewnić i na jakich zasadach?

Przenoszenie administracji do chmury będą determinowały koszty, ludzie i cyberbezpieczeństwo. Technologie chmurowe są wygodniejsze i bardziej efektywne. Liczenie kosztów można zacząć od specyfikacji technicznej oprogramowania, platformy czy infrastruktury informatycznej chmury. Pamiętać trzeba, że płaci się tylko wtedy, kiedy się jej używa i tylko tyle, ile naprawdę się wykorzystało. To wielka różnica w stosunku do kupowania całości systemu na zapas.

Nawet jednak takie porównanie kosztów może być mylące ponieważ dostawcy chmury zapewniają zdecydowanie lepsze wyposażenie do zarządzania systemami, zapewnienia bezpieczeństwa – zarówno fizycznego, jak i cybernetycznego, a na koniec narzędzia umożliwiające nadzór przetwarzania w zgodzie z formalnymi wymaganiami przepisów takich jak RODO.

Co więcej, te chmura będzie udoskonalana i przystosowywana do nowych przepisów przez cały okres eksploatacji! Użytkownik dostaje zatem w pakiecie coś musiałby kupować, wdrażać i utrzymywać samodzielnie. To oznacza także, że w ramach usługi chmurowej na rzecz użytkownika pracuje ciągle wielu pracowników dostawcy. Zaś administracja ma kłopot, jak zapłacić specjalistom IT stawki, które są równe pensjom premierów i ministrów. Dodajmy, że w świecie globalnych cyberzagrożeń trudno wyobrazić sobie wyłącznie lokalną, skuteczną obronę. Od strony cyberbezpieczeństwa dla rozwiązań chmurowych nie ma realnej alternatywy.

Czytaj też: Banki przenoszą dane do chmury - KNF sugeruje krajową
 

Czy są uregulowane kwestie przetargów w tym zakresie?

Wszystkie wymagania wobec chmury publicznej można łatwo skodyfikować, określić ich zakres techniczny, organizacyjny i prawny, a wreszcie przenieść do standardowego procesu zamówień publicznych. Fundamentalnie proces ten jest niezwykle podobny do zakupu oprogramowania z półki, doskonale znanego polskiej administracji. Mając zdefiniowany produkt, a warto wskazać, że typowa usługa chmurowa w zamówieniu publicznym jest produktem, podobnie jak typowy software, oraz wymagania formalne, tak jak to właśnie opisuje uchwała Rady Ministrów „Wspólna Infrastruktura Informatyczna Państwa”, cały proces staje się coraz prostszy i dostępny nawet dla małych jednostek sektora finansów publicznych.

Jakie regulacje prawne wprowadzają obowiązek stosowania chmury i dla jakich jednostek – czy również dla samorządów?

Pod koniec września 2019 roku nastąpił w Polsce „chmurowy” przełom wynikający z uchwały Rady Ministrów „Wspólna Infrastruktura Informatyczna Państwa”. Jest to nie tylko pierwszy dokument, który mówi polskiej administracji, że chmury trzeba używać, ale także mówi jak. Zapisy uchwały pokazują wyraźnie, że nie ma innej drogi dla przechowywania i przetwarzania tak ogromnej ilości informacji, jakie są gromadzone w różnych obszarach administracji publicznej.

Naturalnie są obszary, gdzie dane, ze względu na ich wrażliwość, będą przetwarzane tylko w rządowej chmurze lub nawet tylko w infrastrukturze własnej. Reszta będzie korzystać z rynkowych usług chmurowych. Ministerstwo Cyfryzacji przygotowuje się do uruchomienia listy usług chmurowych od dostawców komercyjnych, które będą przygotowane dla sektora publicznego. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego z kolei przygotowuje komunikat, który daje racjonalne ramy stosowania chmury przez sektor finansowy (banki, ubezpieczenia itd.).

Centrum Systemów Informatycznych Ochrony Zdrowia prowadzi dialog techniczny w sprawie przeniesienia do chmury kilku najważniejszych systemów w ochronie zdrowia. Ministerstwo Zdrowia przygotowało i zatwierdziło projekt rozporządzenia pozwalającego na udzielanie on-line gwarantowanych świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej . Podsumowując, chmura obliczeniowa zostaje objęta konkretnymi wytycznymi, a nie ogólnymi deklaracjami.