Antoni i Rozalia B. zwrócili się w 2007 r. do BZ WBK o udzielenie kredytu mieszkaniowego w złotych, ale w 2008 r. do drugiej umowy kredytowej - jak twierdzi bank - dodano aneks o przewalutowaniu we frankach szwajcarskich. Powodowie spłacali kredyt w złotych. Bank przedstawił indeksację jako możliwość zmniejszenia raty kredytu. Ofercie towarzyszyła informacja o ryzyku walutowym wskazująca na historyczne zmiany kursu CHF względem PLN do około 20 proc. Określała też przyszłą zmianę kursu o niecałe 9 proc. jako drastyczną.
Bank zaznacza, że nie było mowy , że CHF umacniał się długoterminowo wobec wszystkich walut przez cały XX wiek. Od 2008 r. rata kredytu systematycznie rosła, a saldo nie ulegało zmianie.
Przegrana powodów w dwóch instancjach
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy na podstawie art. 385 (1) kc oddalił powództwo, gdyż - zdaniem sądu - umowa była negocjowana indywidualnie. A decyzja o przewalutowaniu była podjęta świadomie. Nietrafny okazał się też zarzut niezgodności z prawem (charakter abuzywny) aneksu. Postanowienia umowne były wpisane do rejestru klauzul zakazanych, ale umowy nie można unieważnić.
Sąd apelacyjny podzielił argumenty sądu I instancji, które dotyczyły charakteru postanowień i ważności umowy. Oddalił więc apelację powodów, jako niezasadną.
Czytaj: Frankowicze uwięzieni w pozwach grupowych
W tej sytuacji małżeństwo B. złożyli skargę kasacyjną powołując się m.in na Dyrektywę unijną 93/13, art. 65 kc, a także art. 385 par. 1 ze znaczkiem 1 kc. Według kodeksu cywilnego postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Skarga kasacyjna powodów
W tym wypadku pełnomocnik powodów dowodził, że umowa nie była negocjowana indywidualnie, gdyż korzystano z wzorca umownego.
Umowa zawierała dwie podstawowe wady:
- odsyłała do tabeli kursowej ustalonej przez bank,
- bank oszacował ryzyko zmiany kursów walut na niewielkie
W odpowiedzi przedstawiciel banku zarzucił skardze:
- błędnie uznanie, że klauzule były wadliwe, a aneks jest nieważny
- klauzule były negocjowane indywidualnie, więc ochrony zawartej w kodeksie cywilnym nie stosuje się
SN po wysłuchaniu stron 25 października, zapowiedział ogłoszenie wyroku 7 listopada br. Sędzią sprawozdawcą w tej sprawie jest Tomasz Szanciło.
Sygnatura akt IV CSK 13/19
