Sąd Rejonowy uznał obwinionego za winnego tego, że w 2020 r. dokonał przywłaszczenia wyrąbanego drzewa z lasu wartości 122,32 zł na szkodę nadleśnictwa. Uznano to za wykroczenie z art. 120 par. 1 kodeksu wykroczeń. Zgodnie z nim, kto w celu przywłaszczenia dopuszcza się wyrębu drzewa w lesie albo kradnie lub przywłaszcza sobie z lasu drzewo wyrąbane lub powalone, jeżeli wartość drzewa nie przekracza 800 zł, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Orzeka się za to nawiązkę w wysokości podwójnej wartości wyrąbanego, ukradzionego lub przywłaszczonego drzewa, a ponadto, jeżeli ukradzione lub przywłaszczone drzewo nie zostało odebrane, orzeka się obowiązek zapłaty jego równowartości. Sąd wymierzył obwinionemu 400 zł grzywny oraz orzekł 244 zł nawiązki na rzecz pokrzywdzonego nadleśnictwa. Apelację wniósł obrońca ukaranego. Sąd Okręgowy utrzymał zaskarżony wyrok.
Kradzież drewna i drzewa to nie to samo
Zastępca rzecznika praw obywatelskich zaskarżył to orzeczenie na korzyść obwinionego. Wyrokowi zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa procesowego - art. 433 par. 1 k.p.k. w zw. z 440 k.p.k. w zw. z art. 109 par. 2 k.p.w. Polegało to na niewłaściwym przeprowadzeniu kontroli instancyjnej i niewyjście przez sąd odwoławczy poza granicę zarzutów apelacji obrońcy obwinionego.
Skutkiem była rażąca niesprawiedliwość wyroku, w związku z uznaniem, że obwiniony wypełnił znamiona wykroczenia, podczas gdy prawidłowa analiza uzasadnia twierdzenie, że ich nie wyczerpał. Z okoliczności faktycznych wynika, że obwiniony przywłaszczył "drewno", co nie stanowi przedmiotu czynności wykonawczej w typie wykroczenia określonego w art. 120 par. 1 k.w.
Cena promocyjna: 62.1 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 48.3 zł
Sąd Najwyższy potwierdza słuszność kasacji
- Kasacja jest oczywiście zasadna, co uprawniało do jej rozpoznania na posiedzeniu w trybie art. 535 par. 5 k.p.k. Trafnie bowiem wykazano w niej na zaniechanie wyjścia poza granice zaskarżenia na podstawie art. 440 k.p.k. w zw. z art. 109 par. 2 k.p.w., pomimo rażącej niesprawiedliwości kontrolowanego wyroku sądu I instancji, dotkniętego rażącą obrazą prawa materialnego - wskazał SN.
I dodał: - Zgodnie bowiem z art. 120 par. 1 k.w.: „kto w celu przywłaszczenia dopuszcza się wyrębu drzewa w lesie albo kradnie lub przywłaszcza sobie z lasu drzewo wyrąbane lub powalone, jeżeli wartość drzewa nie przekracza 800 złotych, podlega karze (...)”. W literaturze przedmiotu oraz w orzecznictwie występuje zgodność poglądów co do tego, że: „pojęcie «drzewa», o którym mowa w art. 290 par. 2 k.k. oraz w art. 120 k.w. dotyczy drzewa w stanie surowym, tj. takim, w jakim pozostało w lesie po wyrąbaniu lub powaleniu. W razie przerobienia takiego wyrąbanego lub powalonego drzewa na materiał budowlany lub inny materiał użytkowy, drzewo otrzymało już inną postać (np. drewna) i inną wartość, traci postać drzewa, o którym mowa w wymienionych przepisach. Wyrąbane lub powalone drzewo, jeżeli przed kradzieżą zostało przerobione na materiał budowlany lub inny użytkowy, może stanowić przedmiot czynności wykonawczej w typie wykroczenia określonego w art. 119 par. 1 k.w. albo typie przestępstwa określonym w art. 278 par. 1 lub 3 k.k. (...)
Z akt sprawy wynikało, że pod koniec stycznia 2020 r. obwiniony polecił swojemu współpracownikowi wycięcie i porąbanie na klocki drzewa, a następnie sam w dniu 1 lutego 2020 r. dokonał przywłaszczenia tego drewna. Nie było to już zatem wyrąbane drzewo, o którym mowa w art. 120 par. 1 k.w., ale porąbane na klocki drewno, które stanowi przedmiot czynności wykonawczej wykroczenia określonego w art. 119 par. 1 k.w.
Zobacz również: Cechowanie drewna pozyskanego w lasach
Zdaniem SN przyjęta przez orzekające sądy kwalifikacja prawna czynu przypisanego (...) była błędna, skutkując przy tym wymierzeniem obwinionemu, na podstawie art. 120 par. 3 k.w., nawiązki. - Na marginesie wolno zauważyć, że gdyby w sprawie przyjęto, że zamiar przywłaszczenia drewna został podjęty już na etapie polecenia (...) wycięcia drzewa i jego porąbania, to wówczas oceniając całe to zdarzenie istniałyby podstawy do przyjęcia w kwalifikacji prawnej czynu art. 120 par. 1 k.w. - wskazał SN.
Podkreślił również, że wobec braku poczynienia szerszych ustaleń w ww. zakresie oraz kształtu opisu czynu zarzucanego i przypisanego oraz kierunku zaskarżenia orzeczenia sądu I instancji, stwierdzone uchybienie jest niewątpliwe, a wobec jego niedostrzeżenia przez sąd II instancji i zaniechania wyjścia poza granice zaskarżenia, doszło do rażącej obrazy art. 440 k.p.k. w zw. z art. 109 par. 2 k.p.w. Konieczne stało się zatem uchylenie zaskarżonego orzeczenia, a wobec upływu terminu przedawnienia wykroczenia (popełnionego 1 lutego 2020 r.) należało również uchylić wyrok sądu rejonowego z dnia 26 lutego 2021 r., sygn. akt III W 484/20, i na podstawie art. 5 par. 1 pkt 4 k.p.w. umorzyć postępowanie w sprawie.
Wyrok SN z 10 lipca 2025 r., sygn. akt I KK 67/25