W Polsce oszustwo czy inaczej - wyłudzenie jest przestępstwem, o którym mówi art. 286 par.  1 kodeksu karnego. Ze względu na to, że sposobów na popełnienie oszustwa lub wyłudzenia jest dużo, treść przepisu jest stosunkowo skomplikowana. Skazanie sprawcy za wspomniane przestępstwo zależy od spełnienia kilku warunków. Ważny jest tu zamiar sprawcy to jest – osiągnięcie korzyści materialnej.

Czytaj też: Pomawianie i kłamstwo przed sądem to oszustwo, ale nie zawsze spotyka się z karą>>
Lewulis Piotr: O rozgraniczeniu definicyjnym pomiędzy przestępczością "cyber" i "komputerową" dla celów praktycznych i badawczych >>

Kłamstwa romantycznych

Dlatego istotnym  zachowaniem jest doprowadzenie innej osoby (człowieka, ale także osoby prawnej np. banku) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Niekoniecznie musi to być mienie tej osoby. Wystarczy, aby ta osoba mogła dysponować tym mieniem.

Drugim elementem, który umożliwia zarzucenie przestępstwa oszustwa jest sposób działania sprawcy. Może on polegać na: wyzyskaniu błędu pokrzywdzonego albo wprowadzeniu w błąd.

Siwicki Maciej: Locus delicti przestępstw popełnianych za pośrednictwem sieci teleinformatycznej - przypadek oszustwa "na prezesa" >

Raport FTC wymienia najpopularniejsze kłamstwa, którymi posługują się oszuści:

  • „Ja lub ktoś mi bliski jest chory, ranny lub jest niesłusznie oskarżony” – 24%
  • „Mogę Cię nauczyć inwestowania” – 18%
  • „Jestem na misji wojskowej” – 18%
  • „Potrzebuję pomocy przy ważnej dostawie” – 18%
  • „Nigdy się nie spotkaliśmy, ale porozmawiajmy o małżeństwie” – 12%
  • „Mam dużo pieniędzy (złota), ale na razie nie mogę z nich skorzystać, dlatego potrzebuję pomocy finansowej” – 7%
  • „Jestem na platformie wiertniczej lub statku” – 6%
  • „Możesz mi powierzyć swoje prywatne zdjęcia” – 3%

Gdy ofiara zostanie złapana, oszust najczęściej wymyśla dodatkowe wymówki, aby zażądać jeszcze więcej pieniędzy. Według analizy FTC największa łączna strata odnotowana w 2022 r. była przekazana w kryptowalutach. Jednak coraz więcej oszukanych osób twierdzi, że płaciło cyberprzestępcom kartami podarunkowymi.

 Cybersposoby na wyłudzanie

Specjaliści do spraw cyberbezpieczeństwa z firmy Bitdefender ostrzegają o nowym trendzie zaobserwowanym w działaniach „romantycznych oszustów”. Wielu z nich nie tylko skupia się na wzbudzaniu uczuć w ofiarach, lecz także coraz częściej chce się stać ich mentorami. Cyberprzestępcy ofiarowują swoje usługi, np. jako nauczyciele inwestowania w kryptowaluty, proszą o przelew środków na ten cel, a następnie „znikają”.

Specjaliści ostrzegają także przed wysyłaniem jakichkolwiek zdjęć osobom poznanym w Internecie. „Romantyczni oszuści” wykorzystują łatwowierność młodszych użytkowników sieci, dopuszczają się z nimi sexchatingu, proszą o ich prywatne zdjęcia, a następnie szantażują swoje ofiary i żądają okupu za nieupublicznienie ich wizerunku.

Taberski Daniel: Postępowania w sprawach o oszustwa popełnione za pośrednictwem Internetu >>>

- Obecnie obserwujemy wzmożoną aktywność tzw. ‘romantycznych oszustów - mówi mówi Mariusz Politowicz z firmy Marken Systemy Antywirusowe. - To wyjątkowo perfidna metoda oszustwa, ponieważ po udanym przestępstwie ofiara jest nie tylko okradziona, lecz także bardzo często załamana psychicznie. Napastnicy specjalnie selekcjonują swoje potencjalne cele, skupiając się na osobach samotnych, np. wdowach i wdowcach. Następnie wykorzystują naturalne potrzeby emocjonalne swoich ofiar, po czym zostawiają je z niczym. Dlatego to bardzo istotne, żeby nigdy nie wysyłać żadnych środków osobom, których nie znamy. Jeśli chcemy nawiązać nowe znajomości online, warto  korzystać z prywatnych sieci VPN. Dzięki temu będziemy bardziej anonimowi w sieci i utrudnimy zadanie potencjalnemu oszustowi w pozyskiwaniu o nas informacji – mówi Mariusz Politowicz .