Jest dobra wiadomość dla rodzin wielodzietnych, osób z niepełnosprawnościami, kombatantów. To one zapłacą najmniej za przekształcenie prawa użytkowania we własność. Najnowsza nowelizacja tzw. ustawy przekształceniowej wprowadziła aż 99 proc. bonifikaty dla nich. W tej wysokości przysługuje ona zarówno na gruntach podległych samorządom jak i Skarbu Państwa, nawet tym, którzy już wnieśli opłatę. Aby skorzystać z nowej bonifikaty czy odzyskać nadpłatę, trzeba złożyć wniosek.
To efekt nowelizacji z 13 czerwca ustawy o krajowym zasobie nieruchomości. Wprowadziła ona ważne zmiany w ustawie o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności od 16 lipca, ale z mocą od 1 stycznia 2019 r.
Czytaj również: Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność - pierwszy ruch należy do urzędu >>
Kto zyskał 99 proc. bonifikatę
Prawo do 99 proc. bonifikaty od opłaty przekształceniowej zgodnie z nowo dodanym art. 9a do tzw. ustawy przekształceniowej zyskali:
- osoby z orzeczoną niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym lub znacznym, oraz te, które uzyskały orzeczenie przed ukończeniem 16 roku życia, lub zamieszkującym w dniu przekształcenia z tymi osobami opiekunom prawnym lub przedstawicielom ustawowym tych osób. To oznacza, że bonifikata przysługuje tym, którzy mieli orzeczenie lub zamieszkiwali z osobą ją posiadającą w dniu 1 stycznia 2019 roku.
- członkowie rodzin wielodzietnych. Zgodnie zaś z ustawą o Karcie Dużej Rodziny są nimi:
- rodzic (rodzice) - przez którego rozumie się także rodzica (rodziców) zastępczych lub osobę (osoby) prowadzącą rodzinny dom dziecka;
- małżonek rodzica;
- dziecko.
- inwalidzi wojenni i wojskowi w rozumieniu ustawy z 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin.
- kombatanci oraz ofiary represji wojennych i okresu powojennego w rozumieniu ustawy z 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego
- świadczeniobiorcy do ukończenia 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, o których mowa w art. 47 ust. 1a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub ich opiekunom prawnym
W tym przypadku prawo zadziałało wstecz. Choć przepisy weszły w życie, bonifikata przysługuje więc już od 1 stycznia 2019 r. Jeżeli jednak doszłoby do zbiegu bonifikat, to stosuje się jedną bonifikatę korzystniejszą dla właściciela gruntu. Co to oznacza w praktyce?
Warto złożyć wniosek o zwrot nadpłaty
- Opłaty wniesione za użytkowanie będą zaliczane automatycznie na poczet opłaty przekształceniowej i jednorazowej, a zwrot nadpłaty będzie „z urzędu”. Nowela zapewni uprawnienia do bonifikat według preferencyjnych stawek niezależnie od terminu wydania zaświadczenia o przekształceniu – wyjaśnia Artur Soboń, wiceminister inwestycji.
Nieco inaczej uważa Mirosław Gdesz, sędzia specjalizujący się w prawie nieruchomości. – Skoro bonifikata jest przyznawana na wniosek – a tak mówi dodany nowy art. 9a, to trzeba go złożyć. Przede wszystkim urząd nie ma danych, że danej osobie ona przysługuje – tłumaczy sędzia Gdesz. Dlatego osoby, którym przysługuje wyższa bonifikata niż wynikałoby to z uchwały rady gminy w tej sprawie czy ustawy w przypadku dawnych gruntów Skarbu Państwa - powinny wystąpić z wnioskiem o przyznanie jej w wysokości 99 proc. jednorazowej opłaty. Te zaś , które już wpłaciły opłatę do wniosku powinny dodać prośbę o zwrot nadpłaty.
Opłata za przekształcenie prawa użytkowania we własność
Od 1 stycznia 2019 r. dotychczasowa opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego została zastąpiona opłatą przekształceniową - jest ona równa dotychczasowej opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Okres wnoszenia opłaty wynosi 20 lat, ale właściciel nieruchomości ma prawo zapłacić ją z góry jednorazowo, dzięki temu zyska bonifikatę.
Według Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju opłata przekształceniowa jednorazowa może zostać uiszczona dopiero po otrzymaniu zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie i po zgłoszeniu na piśmie zamiaru jej wniesienia. Dopiero po wydaniu zaświadczenia jest pewność, że jest ona należna, jaka jest jej wysokość oraz w jakim terminie i na jakie konto ją wnieść. I dopiero wtedy organ będzie mógł udzielić bonifikaty.
Co do zasady ustawa przewiduje obligatoryjną bonifikatę w wysokości 60 proc. dla użytkowników gruntów Skarbu Państwa – w przypadku płatności z góry dokonanej w 2019 r., w kolejnych latach bonifikata maleje o 10 proc. rocznie. Bonifikata na gruntach samorządowych zależy od decyzji lokalnych władz – a dokładnie uchwały radnych. Ci zależnie od samorządu przyznawali bonifikaty w różnej wysokości, np. w Warszawie jest to 98 proc., w Gdańsku – 95 proc., a w Poznaniu 75 proc. Z tym, że bonifikata od Skarbu Państwa nie może być niższa od tej zaproponowanej przez lokalny samorząd. Za sprawą kolejnej nowelizacji 1 proc. jednorazowej opłaty przekształceniowej zapłacą osoby w szczególnej sytuacji.
