NSA rozpatrywał skargę pasażera na naruszenie przez przewoźnika lotniczego przepisów rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów. Pasażer domagał się odszkodowania za odwołany lot z 2018 roku.
Przewoźnik wyjaśnił, że lot nie odbył się z powodu nielegalnego strajku części personelu pokładowego oraz załogi kokpitowej. Były to okoliczności niezależne od przewoźnika, a pasażer został skutecznie poinformowany o odwołaniu rejsu. Co więcej, pasażer odstąpił od umowy przewozu i otrzymał pełny zwrot niewykorzystanego biletu.
Nie ma odszkodowania za strajk
Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego stwierdził, że pasażerowi nie należy się odszkodowanie. Z decyzją prezesa ULC zgodziły się sądy administracyjne obu instancji.
Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości:
- a) 250 euro dla wszystkich lotów o długości do 1.500 kilometrów,
- b) 400 euro dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów,
- c) 600 euro dla wszystkich innych lotów niż loty określone w lit. a) lub b).
W myśl art. 5 ust. 3 rozporządzenia, przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty, jeżeli może dowieść, że odwołanie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć, mimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.
Zgodnie z decyzją prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, strajk to zdarzenie o charakterze nadzwyczajnej okoliczności, której przewoźnik nie był w stanie uniknąć. Z tego względu nie doszło do naruszenia przepisów rozporządzenia (WE) nr 261/2004, gdy z zaszła nadzwyczajna okoliczność uzasadniająca odwołanie lotu.
Prezes ULC stwierdził ponadto, że ze względu na odstąpienie przez pasażera od umowy przewozu i zwrot pełnej kwoty niewykorzystanego biletu, nie można stwierdzić naruszenia art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 261/2004. Co więcej, pasażer nie oczekiwał na alternatywne połączenie na lotnisku, co zostało potwierdzone zarówno przez przewoźnika lotniczego, jak i pasażera, stąd nie doszło do naruszenia art. 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia.
Sądy po stronie przewoźnika
Pasażer wniósł skargę na decyzję prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, domagając się jej uchylenia oraz zwrotu kosztów postępowania. WSA orzekł jednak, że skarga nie zasługiwała na uwzględnienie. W ocenie sądu przewoźnik lotniczy udowodnił, że odwołanie rejsu nastąpiło z przyczyny od niego niezależnej, mającej charakter siły wyższej i wpisującej się w pojęcie nadzwyczajnej okoliczności, o której mowa w art. 5 ust. 3 rozporządzenia.
Zgodnie z orzeczeniem WSA, w przypadku strajku, który stanowi element nacisku na pracodawcę nie można mówić o możliwości natychmiastowego uniknięcia jego skutków. Przewoźnik lotniczy ma przygotowane określone procedury, które są wdrażane niezwłocznie po ogłoszeniu strajku. Nie mniej jednak ogłoszenie przez grupę pracowników obsługi naziemnej strajku na kilku lotniskach, stanowi dla przewoźnika okoliczność niespodziewaną i niemożliwą do zapobiegnięcia.
Pasażer złożył skargę kasacyjną do NSA, który zgodził się ze stanowiskiem sądu I instancji.
- Strajk pilotów i stewardes, zorganizowany przez Międzyzwiązkowy Komitet Strajkowy - będący zdarzeniem, które ze względu na swój charakter lub swoje źródło - nie wpisuje się w ramy normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i nie pozwala mu na skuteczne nad nim panowanie -należy uznać za nadzwyczajną okoliczność w rozumieniu art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 261/2004, wyłączającą odpowiedzialność przewoźnika lotniczego za odwołanie lotu. Taki strajk ma charakter zewnętrzny, niezależny od przewoźnika lotniczego i nie będący pod jego kontrolą - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 29 kwietnia 2025 r. (sygn. II GSK 2172/21).
Czytaj też w LEX: Kunert-Diallo Agnieszka, Prawa pasażerów w transporcie lotniczym >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
