Eksponując flagę trzeba pamiętać o kilku zasadach. Najważniejsza - flaga państwowa ma odpowiednie proporcje, bo często flaga państwowa mylona jest z barwami narodowymi. A to zdecydowana różnica. Flaga państwowa Rzeczypospolitej o dwóch pasach poziomych równej szerokości, białym u góry i czerwonym u dołu - to płat materiału o proporcjach 5:8 i tylko taką można eksponować w urzędach i indywidualnie.
- Jeśli więc kupiliśmy flagę o wymiarach 50 na 80 centymetrów to jest to flaga polska, a jeśli jej wymiary są przykładowo 100 na 150 centymetrów to jest to już szarfa w barwach narodowych. Zaznaczyć trzeba, że każdy kraj ustala własne proporcje, często bardzo dokładne. Na przykład flaga państwowa USA ma proporcje 10:19, a Salwadoru 189:335 – wyjaśnia Marek Kwiecień, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego, Ambasador “Dobrej Flagi.
Przy zakupie nowych godeł i flag należy się więc upewnić, że są zgodne z wzorami zawartymi w ustawie (żądać poświadczenia producenta o zgodności lub przynajmniej porównać z wzorami zawartymi w ustawie). W Polsce nie ma wymogu uzyskania licencji na produkcję flag odpowiadających wzorom ustawowym. W rezultacie dostępne na rynku godła i flagi często nie spełniają wymogów ustawowych (np. niezachowanie wymaganych proporcji, kolorów, odcieni, kształtów itp.)
W przypadku pionowego eksponowania flagi trzeba pamiętać, że kolor biały powinien znajdować się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu. Marek Kwiecień, I wskazuje na modną ostatnio i często stosowaną podczas marszów praktykę, gdy nad głowami maszerujących niesiona jest szeroka i bardzo długa wstęga o barwach narodowych. W takim przypadku jej pas biały musi być po lewej stronie dla patrzących na czoło pochodu.
Flaga nie może zawijać się wokół masztu
Flaga państwowa musi być czysta, wyprasowana, niepostrzępiona, jej barwy nie mogą być wyblakłe. Nie mogą znajdować się niej też żadne napisy, znaki, słowa, liczby czy litery (takie elementy weksylolodzy dopuszczają natomiast na barwach narodowych, o ile są to napisy godne). Trzeba umieść ją tak, aby nie dotykała podłoża, podłogi lub nie była zamoczona w wodzie. Co ważne, flaga nie może też zwijać się i zaplątywać wokół drzewca. Na drzewcach lub maszcie flagi nie umieszcza się żadnych dekoracji ani znaków reklamowych
- Każde oplątanie flagi wokół drzewca jest nieprawidłowością. Jako Polskie Towarzystwo Weksylologiczne postulujemy, aby w administracji państwowej i samorządowej wyznaczyć osobę, która będzie miała pod swoim nadzorem flagi. Będzie pilnowała, aby flaga była czysta, nie postrzępiona, nie zwijała się i nie zaplątywała wokół drzewca – mówi Marek Kwiecień.
Flaga powinna być zabezpieczona przed upadkiem, zniszczeniem lub zerwaniem. Dlatego nie powinno się podnosić flagi w czasie silnych wiatrów lub ulewy. W takich okolicznościach, jeśli flaga jest podniesiona, należy ją opuścić, pamiętając jednocześnie, że nigdy nie powinna dotknąć podłogi, ziemi lub wody. Organizatorzy powinni też pamiętać, że flaga powinna być podnoszona na maszt w sposób energiczny, a tempo podnoszenia flagi należy dostosować do czasu wykonywania hymnu, czyli odpowiednio - zacząć i zakończyć.
Podczas ceremonii podnoszenia albo opuszczania flagi, lub gdy flaga jest niesiona podczas pochodu, przemarszu, przeglądu, wszystkie osoby, z wyjątkiem tych, które są w mundurach, powinny być zwrócone twarzą do flagi i przyjąć postawę wyprostowaną.
Przeczytaj także: Kotylion na bal, kokarda narodowa na obchody
Flaga w nocy musi być podświetlona
Zgodnie z ogólnie przyjętym zwyczajem flagę podnosi się do godziny 8.00 rano, a opuszcza się o zachodzie słońca. Podczas uroczystości, rocznic i świąt państwowych należy flagę podnieść na lub przed siedzibą, a ponadto budynek powinien być dodatkowo udekorowany flagami.
Jeżeli uroczystość, rocznica lub święto przypada w przeddzień dni wolnych od pracy, flagi mogą być podniesione przez kilka dni, z tym że jeżeli są pozostawione na noc, to powinny być oświetlone.
Jeżeli w budynku znajduje się kilka urzędów, flagę wywiesza urząd, który zarządza budynkiem. Wielkość flagi powinna być dostosowana do wielkości obiektu (nieodpowiednie jest umieszczanie bardzo małej flagi na dużym obiekcie lub odwrotnie) oraz warunków otoczenia (np. zbyt długa flaga, sięgająca głów przechodniów).
Nigdy nie na śmietnik
Wielu organizatorów uroczystości ma problem, co zrobić ze zużytą flagą. Na pewno nie można flagi państwowej porzucić lub wyrzuć na śmietnik. Powinna być zniszczona w sposób godny.
- Najbardziej godne jest jej niepubliczne spalenie, wcześniej trzeba pozbawić je cech użyteczności rozdzierając barwy. Papierowe flagi podlegają takiej samej procedurze jak flagi z materiału. My w Zamościu palimy te zużyte flagi, w sposób niepubliczny, wspólnie z harcerzami - 2 maja w Dniu Flagi Rzeczpospolitej. Taka formuła godnego pozbycia się zniszczonej flagi jest przyjęta na całym świecie – wskazuje Marek Kwiecień.
Od lat Polskie Towarzystwo Weksylologiczne promuje też ideę, aby do deponowania zużytych flag używać specjalnie oznaczonych tzw. skrzyń flagowych. Takie skrzynie znajdują się m.in. w Zamościu.
Opracowane prze administracją rządowe „Zasady dobrej praktyki używania symboli państwowych przez administrację publiczną i obywateli” wskazują, że instytucja odpowiedzialna za organizację obchodów, podczas których używane są flagi z papieru, powinna zapewnić odpowiednie warunki do ich zebrania po zakończeniu uroczystości oraz
odpowiedniego zniszczenia.
Flaga z herbem nie dla użytku prywatnego
Pojęcie flagi polskiej występuje dopiero od przełomu XIX/XX w. W dawnej Rzeczpospolitej używano chorągwi państwowej heraldycznej, czyli czerwonej z wizerunkiem Orła Białego, Barwy biało-czerwone pojawiały się sporadycznie, jako znak nieoficjalny, w II połowie XVIII w. oraz w czasach Księstwa Warszawskiego z tym, że upinane były w kolistą kokardę, noszoną jako znak w Wojsku Polskim na nakryciach głowy.
Oficjalnie taką kokardę biało-czerwoną utworzoną od bieli Orła i Pogoni litewskiej oraz czerwieni ich pól, wprowadził jako barwy narodowe Sejm powstańczy w 1831 r. Państwo polskie ma zatem jedne z najstarszych w świecie zdefiniowane barwy narodowe. Flagę biało-czerwoną oraz drugą, z herbem państwowym na białym pasie, przeznaczoną wyłącznie dla przedstawicielstw dyplomatycznych państwa i jako handlową banderę morską, wprowadził Sejm Ustawodawczy w 1919 r.
Także i dziś używane są w Rzeczpospolitej Polskiej te dwie flagi państwowe, ale ustawa ściśle definiuje podmioty uprawnione do używania flagi z herbem. To placówki dyplomatyczne, lotniska, samoloty cywilne podczas lotów za granicą, kapitanaty portów, na statkach morskich. Nie jest ona dopuszczona do użytku prywatnego.
