Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść obywatela, wnosząca o uchylenie wyroku nakazowego sądu rejonowego i zwrot mu sprawy do ponownego rozpoznania na rozprawie, uwzględniona została przez Sąd Najwyższy.
100 zł grzywny bez wysłuchania obwinionego
Obywatel został obwiniony o to, że na swojej nieruchomości (położonej na peryferiach stolicy) mimo zakazu hodował owce. Zarzucono mu wykroczenie z art. 10 ust. 2a w związku z art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach – w związku z uchwałą Rady m.st. Warszawy ws. uchwalenia Regulaminu utrzymania czystości i porządku.
Ćwiek Piotr: Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy - zakres przedmiotowy >
Sąd Rejonowy wyrokiem nakazowym z 16 października 2019 r. uznał go za winnego. Bez wzywania obwinionego i rozprawy uznał na podstawie zebranych dowodów, że okoliczności czynu i wina nie budzą wątpliwości. Wymierzył mu 100 zł grzywny; obciążył go też kosztami. Nikt nie złożył sprzeciwu, wobec czego wyrok uprawomocnił się.
Orzeczenie wydane z rażącym naruszeniem prawa
RPO zarzuca w kasacji temu wyrokowi rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa procesowego - art. 93 par. 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Zgodnie z nim orzekanie w postępowaniu nakazowym jest możliwe, jeżeli okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości. Tymczasem, według RPO orzeczenie wydano z rażącym naruszeniem prawa. W świetle dowodów dołączonych do wniosku o ukaranie zarówno wina, jak i okoliczności czynu, budziły bowiem istotne wątpliwości. Sąd powinien był skierować sprawę na rozprawę, aby wyjaśnić wszystkie istotne okoliczności.
SN: Kasacja uzasadniona
Zdaniem Sądu Najwyższego kasacja była zasadna w stopniu oczywistym, wobec czego polegać mogła uwzględnieniu na posiedzeniu w trybie art. 535 par. 5 k.p.k. Zaskarżony wyrok został bowiem wydany z naruszeniem wskazanego przepisu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Wniosek o uwzględnienie kasacji w całości na posiedzeniu z powodu jej oczywistej zasadności - WZÓR >
Orzekanie wyrokiem nakazowym wymaga spełnienia określonych warunków. Jedną z kluczowych przesłanek dopuszczalności tego trybu procedowania w sprawach o wykroczenia jest brak wątpliwości w zakresie sprawstwa i winy (art. 93 par. 2 k.p.w.).
SN przypomniał, że poza sporem jest, że postępowanie nakazowe to instytucja prawa procesowego, której stosowanie zastrzeżono do najbardziej oczywistych przypadków, gdzie materiał dowodowy jest tak jednoznaczny, że nie nasuwa żadnych istotnych wątpliwości co do winy i okoliczności popełnienia zarzuconego czynu. - Oznacza to, że dla wydania takiego orzeczenia wymagane jest osiągnięcie przez sąd, w oparciu o zebrane dowody, dostatecznego stopnia pewności w zakresie okoliczności popełnienia czynu i winy obwinionego. Wymóg ten będzie spełniony zwłaszcza wówczas, gdy sprawca przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, a przyznanie się nie nasuwa zastrzeżeń, lub gdy istnieją oczywiste dowody dopuszczenia się czynu - stwierdził Sąd Najwyższy.
SN przyznał rację autorowi kasacji, wskazującemu, że warunek ten nie został tu spełniony. Sprawa nie była bowiem wolna od wątpliwości, zarówno odnośnie do winy jak i okoliczności popełnienia przypisanego ukaranemu wykroczenia.
Wyrok z 9 marca 2022 r. (sygn. akt II KK 429/21)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.