Obywatelka wystąpiła o transkrypcję aktu urodzenia synka urodzonego w 2014 r. w Londynie z małżeństwa jednopłciowego. Zwróciła się o to do Kierownika USC w Krakowie. Ten odmówił, uznając że  "transkrypcja taka byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego RP, bowiem w akcie urodzenia jako rodzice figurują dwie kobiety". Kobieta złożyła skargę do WSA w Krakowie. Do postępowania przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich W 2016 r.  WSA oddalił skargę, powołując się na klauzulę porządku publicznego. Uznał, że wpisując w polskiej księdze urodzeń brytyjski akt, kierownik USC w rubryce ojciec musiałby wskazać kobietę. Zdaniem sądu pojęcie „rodziców” zawsze odnosi się do rodziców różnej płci.

Sprawdź w LEX: Czy wniosek o transkrypcję aktu urodzenia dziecka może złożyć jeden rodzic? >>>

Taka odmowa to dyskryminacja

Sprawa trafiła do NSA, a w swoim stanowisku do skargi RPO podkreślał, że polskie przepisy pozwalają na transkrypcję aktu urodzenia tego dziecka - trzeba tylko stosować je zgodnie z Konstytucją i Konwencją o prawach dziecka, czyli zgodnie z zasadą priorytetu dobra dziecka. Odmowa transkrypcji wyłącznie z powodu urodzenia dziecka w rodzinie tworzonej przez parę tej samej płci – to dyskryminacja zakazana przez Konwencję o prawach dziecka. Odmowa narusza tez prawa dziecka do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, które gwarantuje art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Konwencja ta ma w Polsce pierwszeństwo przed ustawą.

Sprawdź też: Odmowa transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodziców wskazano dwie kobiety. Glosa do uchwały NSA z dnia 2 grudnia 2019 r., II OPS 1/19 >>>

 

Prawa człowieka

Wojciech Brzozowski, Adam Krzywoń, Marcin Wiącek

Sprawdź  

Naczelny Sąd Administracyjny 10 października 2018 r. uznał (syg. II OSK 2552/16), że skoro obecnie istnieje obowiązek dokonania transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia, aby obywatel RP mógł dostać dokument tożsamości, to nie może być tu mowy o klauzuli „porządku publicznego”. - Nie można uciekać od rozwiązania problemu, bo mamy do czynienia z dyskryminacją małoletniego obywatela RP - mówił sędzia. Powołał się m.in. na Konwencję o prawach dziecka i na zasadę dobra dziecka oraz na Kartę Praw Podstawowych.

Karakulski Jacek: Obligatoryjność transkrypcji. Glosa do wyroku NSA z dnia 10 października 2018 r., II OSK 2552/16 >>

Akt urodzenia wpisanym prokurator nie ustępuje

Wykonując wyrok NSA, w grudniu 2018 r. kierownik USC wpisał akt urodzenia do polskiego rejestru stanu cywilnego. W styczniu 2019 r. prokurator wniósł do WSA skargę na tę czynność. WSA oddalił skargę, co prokuratura zaskarżyła do NSA. Zarzuciła WSA, że nie zawiesił postępowania na czas trwania innego postępowania przed NSA dot. pytania prawnego (sygn. akt II OSK 1330/17). 

Sprawdź w LEX: II OSK 1330/17, Dopuszczalność umieszczenia w polskich księgach stanu cywilnego wpisu osób tej samej płci. - Postanowienie NSA >>>

Czytaj: Transkrypcja aktu urodzenia dziecka dwóch matek jest dopuszczalna>>

27 lutego 2023 r. NSA (sygn. akt II OSK 388/20) w uzasadnieniu ustnym stwierdził przede wszystkim, że transkrypcja stanowiła wykonanie prawomocnego wyroku NSA, w związku z czym kierownik USC w Krakowie nie mógł jej nie dokonać. NSA podkreślił również, że sąd I instancji nie był zobligowany do zawieszenia postępowania, gdyż takie działanie jest fakultatywne, a WSA w kwestii transkrypcji był zobligowany oceną prawną przedstawioną wcześniej w wyroku NSA z 10 października 2018 r.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.