Prawnicy, którzy odeszli w tym roku:
Eugeniusz Kunze - zmarł 29 stycznia w wieku 87 lat prof. emerytowany profesor Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, długoletni pracownik Zakładu Prawa Karnego UAM, zasłużony dla rozwoju badań w zakresie prawa karnego, nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń studentów prawa i kadry naukowej.
Władze uczelnianie tak żegnały profesora: "Odszedł od nas uczony o wielkim autorytecie, człowiek wielkiej wiedzy i kultury, wyróżniony nagrodą Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki za działalność naukową, wielokrotnie nagradzany przez Rektora UAM za osiągnięcia w pracy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej, odznaczony za zasługi dla województwa leszczyńskiego".
Czytaj też: Szanuj pracę prawnika - pro bono to wyjątek i nie zawsze marketing>>
Przemysław Strach - poznański sędzia zmarł 6 lutego, przez ponad 20 lat kierował wydziałem karnym w Sądzie Apelacyjnym w Poznaniu. Wcześniej pracował w kancelarii prezydenta Lecha Wałęsy. W ostatnich miesiącach życia walczył z Krajową Radą Sądownictwa o prawo pozostania w zawodzie. Czuł się na siłach i chciał nadal pracować, ale mu nie pozwolono - twierdzą znajomi. Sędzia Strach miał 66 lat.
Roman Tokarczyk - zmarł 15 lutego, przez całe swoje zawodowe życie, w latach 1966-2012, był związany z Wydziałem Prawa i Administracji UMCS, przechodząc na nim kolejne etapy działalności akademickiej: doktora, doktora habilitowanego, w 1990 r. – tytuł profesora nauk prawnych i w 1994 r. – stanowisko profesora zwyczajnego. W latach 1979-2012 był Kierownikiem Zakładu Teorii Organizacji i Kierownictwa.
Był autorem ponad 700 publikacji naukowych z zakresu historii doktryn politycznych i prawnych, etyki prawniczej, filozofii prawa, komparatystyki prawniczej i prawa amerykańskiego, w tym licznych, wielokrotnie wznawianych książek naukowych i podręczników akademickich. W latach 1993-1997 był członkiem Trybunału Stanu.
Dariusz Sałajewski - zmarł 14 marca, radca prawny, współtworzył samorząd radców prawnych. Jednak powiedzieć, że Dariusz Sałajewski był współtwórcą samorządu to nic nie powiedzieć. Zainicjował powstanie Kancelarii Radców Prawnych „Senior i Partnerzy”, której był filarem. Dariusz Sałajewski miał bowiem wizję kierunku, w jakim samorząd powinien ewoluować, by gwarantować radcom prawnym należne kompetencje w zakresie świadczonej pomocy prawnej, ale także, by samorząd zajął poczesne miejsce wśród prawniczych zawodów zaufania publicznego.
Tę wizję konsekwentnie wdrażał zarówno jako wicedziekan Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Opolu, Wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych VII i VIII kadencji, jej Prezes w latach 2013-2016, ale także po okresie sprawowania funkcji. W okresie sprawowania funkcji Prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych doszło do pełnego zrównania kompetencji radców prawnych i adwokatów, co w sposób oczekiwany przez środowisko radców prawnych podniosło prestiż zawodu, także w odbiorze społecznym.
Dariusz Sałajewski był intelektualistą w najlepszym tego słowa znaczeniu. Jego wystąpienia zarówno na forum samorządu, jak i w debacie publicznej, czy to w parlamencie, czy podczas konferencji z udziałem przedstawicieli świata nauki były słuchane z uwagą.
Dariusz Sałajewski był współtwórcą i wieloletnim patronem Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji KRRP. Zapraszał do współpracy prawnicze autorytety, których opracowania stanowiły podwaliny prawa wewnętrznego, ale też mogły służyć jako inicjatywy w zakresie reformowania wymiaru sprawiedliwości. W środowisku był niekwestionowanym znawcą prawa samorządowego.
Przywiązywał wielką wagę do wysokiego poziomu kształcenia, zarówno aplikantów radcowskich, jak i radców prawnych w ramach Centrum Szkolenia Ustawicznego. W okresie jego prezesury został wdrożony nowy model aplikacji radcowskiej, z akcentem na upraktycznienie aplikacji i standaryzację zajęć w skali kraju. Doprowadził do wydania zeszytów tematycznych autorstwa wybitnych autorytetów prawniczych, w tym sędziów Sądu Najwyższego.
Dariusz Sałajewski był osobą skromną. Charakteryzowała go wielka empatia i szlachetność. Był prawy, mądry i sprawiedliwy. Nigdy nikogo nie oceniał negatywnie, nie skreślał, nie wydawał skrajnych opinii. Z siłą i odwagą szedł obraną przez siebie drogą - napisali o nim we wspomnieniu koledzy z KIRP.
Marek Juliusz Mazurkiewicz - zmarł 22 marca, sędzia Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie, a w latach 1989-1992 Prezes Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie, był członkiem Komisji Praw Człowieka NRA, a także - zastępcą Przewodniczącego Centralnego Zespołu Wizytatorów Naczelnej Rady Adwokackiej. W latach 2004-2007 Rzecznik Dyscyplinarny Naczelnej Rady Adwokackiej. W 1998 r. Odznaczony odznaką samorządową „Adwokatura Zasłużonym”.
W 1965 roku rozpoczął studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Przez prawie dwa lata, do ukończenia studiów na Wydziale Filozofii, był nauczycielem w Liceum Ogólnokształcącym nr 53 w Warszawie. Chciał się jednak poświęcić wykonywaniu zawodu adwokata. W tym celu odbył aplikację sądową w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku.
Brał udział w jej ważnych przedsięwzięciach, m.in. w realizacji szerokiego programu kilkumiesięcznych stażów w USA w dziedzinie obrony praw obywatelskich dla adwokatów i aplikantów adwokackich, prowadzonego w latach 1992–1993 we współpracy z Uniwersytetem De Paul w Chicago, Illinois Bar Association i Advocates Society. Był z ramienia NRA koordynatorem tego programu, w związku z czym, na zaproszenie sponsorów, złożył w 1993 r. wizytę w Chicago. W imieniu Komisji brał również udział w konferencjach międzynarodowych (konferencja prawnicza państw Morza Bałtyckiego w Kopenhadze) oraz wizytach studyjnych (Europejski Trybunał Praw Człowieka, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) i bilateralnych do adwokatur naszych sąsiadów na Wschodzie (Ukraina, Litwa).
Krystyna Chrupkowa - 14 kwietnia zmarła twórczyni „żółtych stron” „Rzeczpospolitej”. Przez wiele lat szefowała także działowi Prawo w dzienniku, a pod jej kierownictwem zawodu uczyło się wielu dziennikarzy prawnych.
W 1996 roku została uhonorowana Złotym Paragrafem „Prawa i Życia” za wybitne zasługi w służbie praw człowieka, konstytucji i sprawiedliwego traktowania obywateli. W 2011 r. za „szczególne zasługi dla interesu publicznego w dziedzinie wiedzy i praktyki podatkowej i skarbowej” uhonorowano ją z kolei medalem „Virtus Est Perfecta Ratio" im. Księcia Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego.
Wojciech Bazgier - zmarł 11 maja. Sędzia Sądu Okręgowego w Opolu. Orzekał w wydziale Cywilnym Odwoławczym, a następnie w Wydziale Penitencjarnym i Karnym Odwoławczym. Jako jeden z pierwszych podpisał apel z wezwaniem do pełnego wykonania orzeczeń TSUE z lipca 2021 roku. Zainicjowali ją w myśl postawy "jeden za wszystkich, wszyscy za jednego" sędziowie z okręgu olsztyńskiego. W wyrazie solidarności z sędziami Pawłem Juszczyszynem i Igorem Tuleyą, nadal odsuniętymi od orzekania decyzjami Izby Dyscyplinarnej.
Krzysztof Bednarski - zmarł 16 maja w wieku 72 lat. Radca prawny z Krakowa, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego. W czasach pierwszej Solidarności włączył się do pracy Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych przy Międzyzakładowym Komitecie a potem działał w Zarządzie Regionu Solidarności w Małopolsce. Jako prawnik opiniował różne przedsięwzięcia i projekty dla Regionu i Ośrodka. Gdy na przełomie lat 1980/1990 grupa chrześcijańsko- liberalna skupiona wokół Mirosława Dzielskiego zorganizowała Krakowskie Towarzystwo Przemysłowe, celem było wsparcie ludzi wkraczających na drogę samodzielnej działalności gospodarczej. Wtedy Krzysztof Bednarski był jednym z pierwszych doradców służących poradą: Jak zacząć? Pozostawał członkiem i działaczem Krakowskiego Towarzystwa Przemysłowego. Od 1994 roku pełnił w nim nieprzerwanie funkcje: był członkiem zarządu, sekretarzem a ostatnio zasiadał w komisji rewizyjnej. Swoje życia zawodowe związał ze znanymi krakowskimi przedsiębiorcami. W spółce Super Krak S.A. - która ponad 25 lat pod kierunkiem Janusza Bieleckiego rozwija działalność deweloperską - Krzysztof Bednarski był radcą prawnym, prokurentem a ostatnio przewodniczącym rady nadzorczej. Był silnie związany z reaktywowaną przez Andrzeja Barańskiego przedwojenną firmą Herbowo.
Tadeusz Syryjczyk wspomina Krzysztofa Bednarskiego wędrowca skromnego, ostrożnego, systematycznego, czasami do przesady uporządkowanego, ale ciekawego świata i pracowitego człowieka." Swoją ostrożnością, życzliwością i dyskrecją budziłeś zaufanie właścicieli, którzy powierzali Ci funkcje korporacyjne – prokurenta oraz przewodniczącego rad nadzorczych."
Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska, zmarła 9 czerwca w wieku 94 lat . Wybitna cywilistka, profesor prawa, autorka opracowań o znaczeniu fundamentalnym dla rozwoju polskiego prawa prywatnego. Była sędzią Trybunału Konstytucyjnego, a także współtwórczyni Wydziału Prawa Uniwersytetu Łódzkiego i legenda tego wydziału. W latach 1952–1954 odbyła aplikację adwokacką. Do 1965 r., kiedy to zabroniono łączenia praktyki z pracą naukową, wykonywała zawód adwokata.
W 1959 r. uzyskała stopień naukowy doktora nauk prawnych, a w 1967 r. doktora habilitowanego. W 1975 r. uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego, a od 1987 r. jest profesorem zwyczajnym. Od 1973 do 1978 r. była prodziekanem Wydziału Prawa Uniwersytetu Łódzkiego. W latach 1981–1984 i 1993–1996 była dziekanem Wydziału Prawa UŁ. Była kierownikiem Katedry Prawa Cywilnego UŁ.
Od 1976 r. przez trzy dekady była profesorem Faculté Internationale de Droit Comparé (Międzynarodowego Wydziału Prawa Porównawczego) w Strasburgu, gdzie kształciła prawników z całego świata. W 2002 r. otrzymała tytuł doktora honoris causa M. Schumana w Strasburgu.
Jest członkiem Société de Législation Comparée w Paryżu. Od 1992 r. jest także członkiem Academie Internationale de Droit Comparé w Hadze, w latach 1998–2002 była Sekretarzem Generalnym Sekcji Polskiej Association Henri Capitans des Amis de la Culture Juridique Française.
W okresie stanu wojennego, wykazując się wielką odwagą, w obliczu realnej groźby pacyfikacji przez wojsko i ZOMO, uchroniła studentów strajkujących na Wydziale przed represjami. Oddana pracy dydaktycznej i przyjazna wobec studentów oraz młodych pracowników naukowych.
Andrzej Trypens - zmarł 6 lipca. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Był skarbnikiem ORA w Warszawie, a następnie w latach 1989-1995 - skarbnikiem Naczelnej Rady Adwokackiej, a po 1985 r. pełnił funkcję sekretarza NRA. Członek Komisji ds. Polityki Kadrowej NRA, a także - członek Komisji ds. Współpracy z Adwokaturą Izraelską przy NRA. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 70-lecia Adwokatury Polskiej oraz odznaką samorządową „Adwokatura Zasłużonym”. Koledzy z palestry mówili o nim, że był człowiekiem prawym, dowcipnym i życzliwym ludziom.
Maria Łabor-Soroka - zmarła 9 lipca, sędzia, notariusz oraz sędzia Trybunału Konstytucyjnego w latach 1986–1993. Specjalizowała się w prawie cywilnym.
Aplikant i asesor sądowy w Sądzie Wojewódzkim w Gdańsku w latach 1954-1958. Sędzia Sądu Powiatowego w Malborku od 1958, a od 1975 Sądu Wojewódzkiego w Elblągu (orzekała w wydziałach cywilnych). Sędzia delegowany w Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego (1979). Od 1980 sędzia Sądu Wojewódzkiego w Warszawie, orzekała w sprawach cywilnych I i II instancji.
Członek Zrzeszenia Prawników Polskich. W latach 1990-1993 uczestniczyła jako członek w pracach Państwowej Komisji Wyborczej. Wykonywała zawód notariusza w latach 1994-1998.
Andrzej Puchniarski - zmarł 31 lipca, adwokat urodzony w 1952, członek Izby Adwokackiej w Lublinie od 1985 r. Serdeczny, otwarty, pomocny, wychowawca i opiekun wielu aplikantów - tak napisali o nim koledzy z palestry.
Mecenas Puchniarski był członkiem ORA Lublin - Okręgowa Rada Adwokacka w Lublinie w kadencji od 2016 r. W 2018 roku odznaczony Medalem Prezydenta Miasta Lublin za zaangażowanie w działalność społeczną, a w 2019 r. prezydium NRA przyznało adwokatowi odznakę „Adwokatura Zasłużonym”.
Od lat angażował się w sportową integrację Adwokatury Lubelskiej, prowadząc m.in. izbową drużynę piłki nożnej. Puchniarski był także mistrzem taekwondo, wieloletnim liderem polskiego taekwondo WTF. Przez lata pełnił funkcję nie tylko trenera AZS Lublin, ale także szefa całego krajowego ruchu tego sportu, także jako prezes Polskiego Związku Taekwondo Sportowego.
24 lata temu na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 r., gdzie taekwondo było dyscypliną pokazową, Andrzej Puchniarski był trenerem reprezentacji Polski.
Mec. Puchniarski grał też doskonale w piłkę ręczną. W czerwcu 2015 został wybrany MVP meczu finałowego Mistrzostw Polski Masters 2015 w kat. plus 45 lat (drużyna „Lublin&Puławy”).
Marek Żylicz - zmarł 9 sierpnia, prawnik, autorytet z dziedziny prawa lotniczego i prawa międzynarodowego. Urodził się w 1923 roku. Studiował prawo na Wydziale Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Obok pracy naukowej pracował w Polskich Liniach Lotniczych LOT, następnie od 1977 r. na stanowiskach kierowniczych w administracji lotnictwa cywilnego a od 1993 r, ponownie w liniach lotniczych.
Wielokrotnie pełnił rolę eksperta w procesie legislacyjnym oraz eksperta rządowego w zakresie prawnej regulacji lotnictwa w Polsce. Był m.in. członkiem rządowej komisji badającej okoliczności katastrofy samolotu w Smoleńsku. Reprezentował również przez długi czas Polskę w negocjacjach międzynarodowych w zakresie prawa lotniczego oraz przed organizacjami międzynarodowymi – miedzy innymi w Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego ICAO oraz w Międzynarodowym Zrzeszeniu Przewoźników Lotniczych IATA.
Andrzej Józef Sassyn - zmarł 10 sierpnia w wieku 89 lat. Radca prawny, prokurator i radny. Urodził się na Polesiu w rodzinie kupieckiej. Na przełomie lat 80. i 90 był właścicielem agencji „Ars Bazar Jakubowy”. W latach 1994–1999 zasiadał w radzie miejskiej Olsztyna II i III kadencji. Od 1995 zasiadał w radzie programowej Polskiego Radia Olsztyn z rekomendacji SLD. Przez 10 lat sprawował funkcję przewodniczącego Towarzystwa Miłośników Olsztyna, następnie został jego honorowym przewodniczącym.
Był inicjatorem budowy Kolumny Orła Białego na placu Konsulatu, a także licznych innych przedsięwzięć: odbudowy pomnika Jana Nepomucena na moście św. Jana, tablicy poświęconej Janowi z Łajs oraz Erichowi Mendelsohnowi. Był pomysłodawcą oraz organizatorem pierwszych edycji Olsztyńskiego Ulicznego Biegu Jakubowego w Olsztynie. Był prezesem olsztyńskiego oddziału Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Węgierskiej, współorganizatorem dni przyjaźni polsko-węgierskiej w Olsztynie. Był również m.in. przewodniczącym społecznego komitetu rewitalizacji placu Konsulatu Polskiego.
Tomasz Pisuliński - zmarł 29 sierpnia w wieku 82 lat, radca prawny, wybitny reprezentant podkarpackiej palestry radcowskiej, wicedziekan o ogromnej wiedzy a nade wszystko człowiek niezwykle zaangażowanego w sprawach środowiska prawniczego. Szczególną opieką otaczał młodych adeptów naszego zawodu. Kierował aplikacją radcowską. Tylko w latach 2008 - 2016, t.j. wykształcił ponad 300 radców. Był dla nich wymagający ale też sprawiedliwy i opiekuńczy jak ojciec.
Przykładem niech będzie taka scena: w trakcie jednego z uroczystych ślubowań radców, wśród dużej grupy pojawił się jeden z nich bez wymaganej na tę okoliczność togi. A Tomasz Pisuliński szybko zdjął własną togę i przekazał temu radcy a do mnie później dodał: "wiesz, byłoby mu przykro gdyby nie złożył ślubowania, więc musiałem mu jakoś pomóc" - wspomina jeden z kolegów.
Tomasz Pisuliński był powszechnie szanowany i doceniany. Na wniosek Krajowej Rady Radców Prawnych w 2012 roku odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Ryszard Mojak - zmarł 5 września, profesor dr hab. z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie. Specjalista w dziedzinie prawa konstytucyjnego, teorii państwa i prawa oraz prawa wyznaniowego, wieloletni pracownik badawczo-dydaktycznego Katedry Prawa Konstytucyjnego. Prorektor UMCS w latach 2012-2014 i członek Senatu UMCS w latach 2002-2008, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Złotym za Długoletnią Służbę oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Był też zdobywcą I nagrody „Państwa i Prawa" w XXXV konkursie na najlepsze prace habilitacyjne i doktorskie za rozprawę doktorską pt. Pozycja prawna Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w okresie transformacji ustrojowej (1989-1991). Zdobył też I nagrodę „Przeglądu Sejmowego” w 2008 r. w konkursie na najlepsze prace doktorskie i habilitacyjne za pracę habilitacyjną pt. Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej.
Władysław Mącior - zmarł 1 października w wieku 92 lat. Profesor prawa, karnista. Należał do wychowanków prof. Władysława Woltera - jednego z największych znawców prawa karnego materialnego w Polsce.
Przez niemal półwiecze pracy dydaktycznej Władysław Mącior kształcił wielu adeptów prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był doradcą ministra sprawiedliwości Lecha Kaczyńskiego, wielkim autorytetem, drogowskazem dla tych, którzy z surowością traktują przestępców, a bronią praw ofiar. Doradzał też Zbigniewowi Ziobro, gdy ten po raz pierwszy sprawował funkcję ministra sprawiedliwości. W latach 2005-2007 był wiceprzewodniczącym Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego przy Ministrze Sprawiedliwości.
Brał udział w ostrych debatach ze środowiskiem prawniczym. Należał do zdecydowanych krytyków kodeksu karnego z 1997 roku. Uważał, że sankcje karne w nim zawarte są zbyt łagodne, zwłaszcza za przestępstwa popełnione przy użyciu przemocy wobec ofiary. Uważał, że kodeks ten oparto na ideologii liberalizmu w prawie karnym, naiwnej wierze w resocjalizację każdego przestępcy oraz zbyt dużej trosce o przestępców, a nie – o ich ofiary.
Prof. Mącior był członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Karnego, stypendystą Instytutu Maxa Plancka we Fryburgu oraz Uniwersytetu w Getyndze. Był delegatem na I Krajowy Zjazd NSZZ „Solidarność”, uczestniczył także w pracach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności.
Lech K. Paprzycki -zmarł 1 października, w wieku 75 lat, sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku. Prof. dr hab. L. K. Paprzycki został powołany na stanowisko Sędziego Sądu Najwyższego w 1990 roku. Od 25 marca 1999 roku pełnił funkcję Prezesa Izby Karnej Sądu Najwyższego, przez 17 lat. W okresie od 9 stycznia do 30 kwietnia 2014 roku pełnił obowiązki Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Startował dwukrotnie w wyborach na stanowisko I prezesa SN - w pierwszych przegrał rywalizację z nieżyjącym już Stanisławem Dąbrowskim, w drugich - z Małgorzatą Gersdorf.
Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu w podzespole do spraw reformy prawa i sądów. W latach 1989–1991 zasiadał w Sejmie. Został wybrany z puli ZSL, po którego przekształceniu działał w PSL odrodzenie, zasiadał w Komisji Konstytucyjnej, Komisji Sprawiedliwości i Komisji Ustawodawczej oraz w trzech komisjach nadzwyczajnych. Na koniec kadencji był posłem niezrzeszonym. Od 1993 do 1997pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Trybunału Stanu.
Członek m.in. Towarzystwa Badawczego Prawa Europejskiego, Międzynarodowej Komisji Prawników , Fundacji Prawa Wykonawczego, a od 1970 Zrzeszenia Prawników Polskich. W latach 1974–1975 był delegowany do Departamentu Prawnego Ministerstwa Sprawiedliwości, a w latach 1979–1981 był naczelnikiem Wydziału Współpracy z Zagranicą w Ministerstwie Sprawiedliwości. Od 1983 pracował ponadto w Instytucie Problematyki Przestępczości jako adiunkt. Był autorem komentarza do kodeksu postępowania karnego, także książki Nauka o przestępstwie. Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności karnej. System Prawa Karnego.
Przeszedł w stan spoczynku w sierpniu 2016 roku. Były prezes Izby Karnej SN sędzia Stanisław Zabłocki napisał w mediach społecznościowych: Odszedł sędzia wielkiego formatu. Sędzia, który nie został należycie, tak uważam, doceniony przez środowisko.
