We wprowadzanej nowelizacji istniejący model postępowania zażaleniowego ulega modyfikacji polegającej na przyznaniu uprawnienia do kwestionowania decyzji o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego (i jego umorzeniu) każdej osobie składającej zawiadomienie o przestępstwie. Aby jednak krąg tych osób nie był nieograniczony, ustawa stanowi, że uprawnione będą tylko te osoby, których prawa zostały naruszone danym przestępstwem. Ograniczenie to ma na celu zapobieżenie nadmiernemu wykorzystywaniu przepisu, który zakreślając zbyt szeroko krąg osób uprawnionych, mógłby wpływać na przeciążenie i zmniejszenie efektywności pracy wymiaru sprawiedliwości.
Zgodne z uchwaloną ustawą prawo złożenia zażalenia na postanowienie o umorzeniu śledztwa będzie przysługiwało wyłącznie w sprawach o przestępstwa wymienione w katalogu, który został określony we wprowadzanym art. 306 § 1a kodeksu postępowania karnego. Wskazany katalog przestępstw zawiera przede wszystkim takie czyny karalne, których przedmiot ochrony jest abstrakcyjny, w przypadku których często trudno wskazać bezpośrednio pokrzywdzonego. Na przykład dotyczy to takich przestępstw jak: przyjęcie łapówki, podrobienie dokumentów, kradzież, groźba wobec świadka, przestepstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu.
Taki katalog ma służyć, ochronie dóbr chronionych prawem, a zarazem uniknięciu sporów między bezpośrednio pokrzywdzonym a osobą składającą zawiadomienie o przestępstwie tylko pośrednio pokrzywdzoną danym przestępstwem.
Jeżeli prokurator po złożeniu zażalenia nadal nie znajduje podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, wydaje ponownie postanowienie
o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia. W takim wypadku pokrzywdzony, który wykorzystał uprawnienia może wnieść akt oskarżenia, o czym należy go pouczyć.
Podstawa: Dziennik Ustaw z 22 kwietnia 2013 poz. 480
Zawiadamiający o przestępstwie ma prawo złożyć skargę na umorzenie śledztwa
Dzisiaj, 23 lipca 2013 r. zacznie obowiązywać poprawka do kodeksu postepowania karnego, której celem było przyznanie osobie zawiadamiającej o popełnieniu przestępstwa, która nie jest pokrzywdzonym - prawa do zaskarżania postanowienia o odmowie wszczęcia śledztwa o jego umorzeniu.