Sprawa powstała na kanwie apelacji powoda wzajemnego. Sąd Apelacyjny w Warszawie w lipcu 2021 r. oddalił tę apelację spółki jawnej od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 30 września 2019 r.
Odpis tego wyroku wraz z uzasadnieniem został doręczony pełnomocnikowi powoda wzajemnego 1 marca 2022 r. W dniu 2 maja 2022 r. powód wzajemny przesłał do Sądu Apelacyjnego – za pośrednictwem platformy e-PUAP – pismo w postaci elektronicznej zatytułowane „Skarga kasacyjna”.
Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną powoda wzajemnego. Sąd drugiej instancji wskazał, że skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej, a sąd drugiej instancji odrzuca skargę kasacyjną wniesioną po upływie terminu (art. 398 (6) par. 2 k.p.c.).
Zobacz procedury w LEX:
e-PUAP to nie system informatyczny
Ponadto, jeżeli przepis szczególny tak stanowi albo dokonano wyboru wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, pisma procesowe w sprawie wnosi się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Sąd Apelacyjny podkreślił, że platforma e-PUAP, za pośrednictwem której powód wzajemny wniósł skargę kasacyjną nie jest systemem teleinformatycznym, o którym mowa w art. 125 par. 22 k.p.c. Sąd drugiej instancji przywołał przy tym stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z 23 maja 2012 r., III CZP 9/12, zgodnie z którym wydruk niedopuszczalnego środka odwoławczego wniesionego drogą elektroniczną może być potraktowany jako środek odwoławczy niewniesiony tą drogą, jeżeli usunięty zostanie brak podpisu, a datą wniesienia tego środka do sądu jest wtedy data wykonania wydruku (art. 130 par 3 k.p.c.).
Zobacz linię orzeczniczą: Składanie pism procesowych drogą elektroniczną >
Mając na względzie datę doręczenia pełnomocnikowi powoda wzajemnego odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem oraz datę wniesienia skargi kasacyjnej (wykonania wydruku), Sąd drugiej instancji uznał, że nie został zachowany termin do wniesienia skargi kasacyjnej, w związku z czym skarga ta podlegała odrzuceniu.
Zażalenie powoda
Zażalenie na postanowienie z 31 sierpnia 2022 r. wniósł powód wzajemny. Sąd Najwyższy pod przewodnictwem sędziego Małgorzaty Manowskiej uchylił zaskarżone postanowienie i umorzył postępowanie kasacyjne.
Zobacz procedurę: Badanie dopuszczalności zażalenia przed Sądem Najwyższym >
Uzasadniając postanowienie Sąd Najwyższy wypowiedział się na temat skuteczności wniesienia do sądu pisma procesowego inicjującego postępowanie zwracając uwagę, że zasadniczą, dopuszczalną drogą złożenia pisma procesowego jest wniesienie go do sądu. Przepisy o charakterze formalnym nie przewidują innej drogi wniesienia pisma procesowego do sądu niż złożenie go w siedzibie sądu (w biurze podawczym), za pośrednictwem określonego operatora pocztowego lub – w sytuacjach przewidzianych w przepisach szczególnych – za pośrednictwem systemu teleinformatycznego albo innego (niż operator pocztowy) podmiotu uprawnionego (np. kapitana statku). Ponieważ są to wyjątki od ogólnej zasady wnoszenia pism procesowych, nie mogą być interpretowane rozszerzająco.
Czytaj w LEX: Doręczenia w procedurze cywilnej po zmianach >
System teleinformatyczny, za pośrednictwem którego można złożyć pismo procesowe to specjalny system obsługujący konkretne postępowanie sądowe, np. postępowanie upominawcze, postępowanie rejestrowe. Nie jest takim systemem elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej e-PUAP, służąca do komunikacji obywateli z jednostkami administracji publicznej. Platforma ta nie została przewidziana w przepisach regulujących postępowanie cywilne, jako droga kontaktowania się stron z sądem w postępowaniu sądowym.
Zobacz procedurę: Doręczanie pism sądowych >
Czytaj też: Kąkubin nie płaci elementów, czyli pisma procesowe pisane na kolanie>>
Bezskuteczna czynność
Jak podkreśliła sędzia sprawozdawca Małgorzata Manowska, dopóki zatem ustawodawca nie otworzy szerszej, uwzględniającej rozwój technologii, drogi wnoszenia pism procesowych, przesłanie pisma do sądu mailem czy też za pośrednictwem platformy e-PUAP nie wywołuje skutków procesowych i nie wymaga podjęcia przez sąd czynności o charakterze faktycznym (wydrukowanie załącznika do maila) i procesowym (np. wezwania do podpisania wydruku, a szerzej – usunięcia jego braków formalnych jako pisma procesowego, którym nie jest). Strona powinna natomiast zostać poinformowana o bezskuteczności tej czynności (wniesienia „pisma" drogą mailową lub za pośrednictwem platformy e-PUAP) w trybie poza-procesowym.
Sygnatura akt III CZ 427/22, postanowienie Izby Cywilnej SN z 29 marca 2023 r.
Czytaj w LEX: Informatyzacja postępowania cywilnego. Od odrębności do modelu podstawowego >
