COVID-19 skutecznia utrudnił plany wyborcze w adwokaturze. By uniknąć zagrożeń wynikających z epidemii, zgromadzenia w poszczególnych izbach przesunięto na wrzesień i październik. Pod koniec listopada ma się z kolei odbyć Krajowy Zjazd Adwokatury.
W przypadku adwokatów, to właśnie podczas zgromadzenia izby adwokackiej wybierani są delegaci na KZA, dziekan, prezes sądu dyscyplinarnego, rzecznik dyscyplinarny, przewodniczący komisji rewizyjnej oraz członkowie i zastępcy członków okręgowej rady adwokackiej, sądu dyscyplinarnego i komisji rewizyjnej. Co ważne, bez wyboru delegatów ze wszystkich izb, nie jest możliwy Zjazd. A już teraz część dziekanów ma duże wątpliwości, czy zdoła przeprowadzić zgromadzenie w dobie pandemii. Są też tacy, którzy nie widzą takiej możliwości i ci, którzy liczą na interwencję MS. Ta ostatnia miałaby polegać na ustawowym upoważnieniu adwokatury to zmiany regulaminu, właśnie ze względu na trwającą epidemię.
Czytaj: Wybory u adwokatów - jesienią, ale nie na pewno>>
NRA wraca do tematu
Sytuacją zniecierpliwieni są adwokaci. Nieoficjalnie w rozmowie z Prawo.pl podkreślają, że problem powinien być rozwiązany już dawno temu i wskazują na radców prawnych, którzy swoje wybory samorządowe sukcesywnie przeprowadzają.
- Można powiedzieć, że to niekończąca się opowieść. NRA spotyka się w tej sprawie od kilku miesięcy, debatuje, analizuje i niewiele z tego wynika. Jeszcze przed wakacjami mówiono nam, że problemu nie ma. Radcy walczyli o poprawki dotyczące wyborów, a my? Trudno powiedzieć. Teraz sprawa wraca jak bumerang - mówi jeden z warszawskich adwokatów.
Radcy prawni rzeczywiście doprowadzili do zmian przepisów poprzez tarczę antykryzysową 4. Tyle że, jak wyjaśniali wówczas członkowie NRA, w przypadku radców liczył się czas, bo ich procedura rozpoczyna się od przeprowadzenia w każdej z dziewiętnastu izb zebrań rejonowych. Dzieje się tak z uwagi na brzmienie art. 50 ust. 2 ustawy o radcach prawnych, z którego wynika, że jeżeli liczba członków okręgowej izby radców prawnych przekracza 300 osób, zgromadzenie okręgowej izby radców prawnych stanowią delegaci wybrani na zebraniach zwołanych dla poszczególnych rejonów, objętych działalnością danej izby. A obecnie w każdej z okręgowych izb liczba członków znacząco przekracza tę wielkość. Wybór delegatów z kolei pozwala na ukonstytuowanie się Zgromadzenia Delegatów, czyli organu kreującego pozostałe władze samorządu na poziomie okręgu, jak też wybierającego delegatów na Krajowy Zjazd Radców Prawnych, który następnie powołuje organy samorządu na poziomie ogólnokrajowym.
Czytaj: Radcy prawni wybierają władze, adwokatura... analizuje sytuację>>
Są wystarczające podstawy, czy nie?
- Na 18 sierpnia zaplanowano posiedzenie prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w poszerzonym składzie. Zaproszono na nie wszystkich dziekanów. Będziemy rozmawiać przede wszystkim o organizacji zgromadzeń izb, bo to w tej chwili najpilniejsza kwestia. Krajowy Zjazd Adwokatury nie może się odbyć, jeśli wszystkie zgromadzenia się nie odbędą - mówi Prawo.pl adwokat Rafał Dębowski, sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej.
I dodaje, że omawiana będzie m.in. propozycja izby wrocławskiej, zgodnie z którą KZA miałoby się odbyć w formie internetowej. - Są tego plusy i minusy. Pomysł ciekawy, jednak moim zdaniem obecny regulamin nie daje podstaw by organizować zgromadzenia online. Przepisy regulaminowe zostały uchwalone wyłącznie w celu odbywania zgromadzeń stacjonarnych, w określonym miejscu, a nie w formie zgromadzeń odmiejscowionych - dodaje sekretarz NRA. I przypomina, że forma zdalna jest możliwa w przypadku posiedzeń prezydium, posiedzeń plenarnych. - W przypadku odbywania zgromadzeń izb jest jedynie możliwość transmisji obrad, ale - co ważne - nie oznacza to udziału w obradach w formule internetowej. Jest szereg zagadnień i wątpliwości, które powinniśmy omówić - dodaje.
Przypomnijmy, że obowiązuje też art. 14h tarczy antykryzysowej z 31 marca. Zgodnie z nim w czasie COVID-19 kolegialne organy samorządów zawodowych, a także ich organy wykonawcze oraz inne organy wewnętrzne mogą podejmować uchwały przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub w trybie obiegowym. Tyle że uchwała podjęta w takim trybie jest ważna, gdy wszyscy członkowie danego organu zostali powiadomieni o treści projektu uchwały i terminie oddania głosu oraz w głosowaniu wzięła udział co najmniej połowa członków tego organu.
Spór wewnątrz adwokatury
O tym jak i czy możliwe jest przeprowadzenie zgromadzeń i KZA dyskutowano także pod koniec lipca. Jak mówiła wówczas Prawo.pl adwokat Anisa Gnacikowska ustalono, że jeżeli przepisy i wprowadzone z powodu COVID-19 obostrzenia na to pozwolą zgromadzenia i Krajowy Zjazd Adwokatury odbędą się zgodnie z planem. - Celem okręgowych rad adwokackich jest oczywiście sprawne zorganizowanie zgromadzeń, które powinny się odbyć w dotychczasowej formie z zapewnieniem maksymalnego bezpieczeństwa uczestników. Postanowiono jednak, że powinny się też przygotować na możliwość przeprowadzenia zgromadzeń online, albo hybrydowo - dodawała.
W ocenie części adwokatów, którzy uczestniczyli w tym posiedzeniu konkluzja była tak, że w tym roku należy przeprowadzić zarówno zgromadzenia izbowe, jak również KZA. Co więcej, uważają też, że regulamin - nawet biorąc pod uwagę pewne odstępstwa - daje możliwość trybu online. Inni są bardziej sceptyczni i mówią wprost: online lub hybrydowo, ale po zmianie regulaminu.
- W mojej ocenie obecny regulamin nie daje takiej możliwości. Jeżeli chcemy szanować własne przepisy, to nie powinniśmy organizować zgromadzeń w formie internetowej, by się nie okazało, że skala naruszenia uzasadnia nieważność decyzji podjętych w tej formie. Dlatego potrzebne jest upoważnienia ustawowe do zmiany regulaminu na czas pandemii i wprowadzenia odmiejscowionej, choćby częściowo formuły odbywania obrad - mówi mec. Dębowski. I przyznaje, że spotkał się w tej sprawie z przedstawicielami ministerstwa sprawiedliwości.
- Myślę, że jest pełne zrozumienie w zakresie udzielenia NRA ustawowej kompetencji do uchwalania w okresie pandemii regulaminu odbywania zgromadzeń i zjazdów, zwoływania ich i prowadzenia. Co do zasady nie wykluczam internetowej formuły odbywania zgromadzeń, o ile byłaby internetowa platforma zdolna obsłużyć tak ogromne przedsięwzięcie, w którym głosowanie jest tylko jednym z elementów prowadzenia obrad - wskazuje.
Przedłużenie kadencji? Tak, ale warunkowo
Przygotowany został jeszcze jeden projekt. Zgodnie z nim miałoby być możliwe warunkowe przedłużenia kadencji organów samorządowych, ale tylko w tych izbach, w których ze względu na obostrzenia związane z COVID-19 nie będzie możliwości zwołania lub odbycia zgromadzenia.
- Tam, gdzie ze względu na zakazy i ograniczenia zwołanie lub odbycie zgromadzenia byłoby niemożliwe, powinno następować wydłużenie kadencji. Oczywiście z ograniczeniem czasowym po ustaniu ograniczeń uniemożliwiających zwołanie lub odbycie zgromadzenia - wyjaśnia mec. Dębowski.
U radców sprawa jest jasna
Zgodnie z przyjętymi poprawkami dotyczącymi radców prawnych, przeprowadzane w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 zebrania rejonowe, oraz wybory mogą odbywać się w miejscu określonym przez radę okręgową izby radców prawnych w sposób, który nie wymaga jednoczesnej obecności uprawnionych do głosowania. Równocześnie - zgodnie ze zmianami - mają być ważne bez względu na to, ile osób uprawnionych do głosowania wzięło w nich udział. To Krajowa Rada Radców Prawnych ma określić sposób ich przeprowadzenia.
Co ważne, jeżeli w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, w okręgowych izbach radców prawnych nie przeprowadzono wyborów na kolejną kadencję organów samorządu radców prawnych lub wyboru osób pełniących funkcję w tych organach lub w samorządzie radcowskim, dotychczasowe organy i osoby pełniące funkcje w tych organach lub w samorządzie radcowskim działają do czasu wyboru oraz ukonstytuowania się nowych. Nie dłużej jednak, niż przez trzy miesiące od zakończenia kadencji i nie dłużej niż do 5 października 2020 r. Przepis ma również zastosowanie do zastępców rzecznika dyscyplinarnego.
Niezależnie od tego prezes KRRP Maciej Bobrowicz, w związku z planowanym na 6-8 listopada br. XII Krajowym Zjazdem Radców Prawnych, zwrócił się do Prezesa Rady Ministrów RP oraz do Głównego Inspektora Sanitarnego o dokonanie interpretacji przepisów rozporządzenia z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Konkretnie chodzi o par. 16 ust. 1, zgodnie z którym do odwołania zakazane jest organizowanie zgromadzeń w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. – Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. z 2019 r. poz. 631), "z wyłączeniem zgromadzeń organizowanych na podstawie zawiadomienia, o którym mowa w art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1 albo decyzji, o której mowa w art. 26b ust. 1 tej ustawy, przy czym maksymalna liczba uczestników nie może być większa niż 150 osób". W zjeździe ma wziąć udział ok. 400 osób.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
