Opinię taką wyraził podczas zorganizowanej w piątek w Senacie konferencji "Prawo autorskie XXI wieku".
- Dla artystów nowe technologie, internet mogą skutkować nowymi szansami, a z drugiej strony zagrożeniem ich interesów - mówił otwierając tę konferencję wicemarszałek Senatu Grzegorz Czelej.
- Jesteśmy w czasach przełomowych, w których pokolenie nasze, które wychowało się jeszcze na tradycyjnej książce, na tradycyjnych formach przekazu, zderza się z pokoleniem naszych dzieci, które wychowuje się, dorasta w zupełnie nowej technologii" - powiedział Czelej. - To, co my przyjmowaliśmy jako nowości technologiczne - telefon komórkowy, komputer - dla naszych dzieci jest rzeczą tak oczywistą, że zapewne czułyby się co najmniej zagubione bez tego - mówił wicemarszałek Senatu. Zaznaczył, że dla artystów nowe technologie są przyczyną nowych wyzwań, ponieważ "stwarzają nowe pola eksploatacji, o których, przy starych technologiach, w naszym pokoleniu nawet nie marzyliśmy". Jednak, jak podkreślił Czelej, wyzwania te "są z jednej strony szansą dla artystów, z drugiej strony - zagrożeniem".
Wśród uczestników konferencji "Prawo autorskie XXI wieku" znaleźli się m.in. przedstawiciele Ministerstwa Cyfryzacji, Fundacji Nowoczesna Polska, Związku Producentów Audio-Video (ZPAV) oraz międzynarodowego stowarzyszenia Digital Europe.
Digital Europe to największe w Europie stowarzyszenie reprezentujące interesy przedsiębiorców z sektora technologii cyfrowych. W jego skład wchodzą 57 międzynarodowe firmy, głównie technologiczne, a także 37 krajowe branżowe organizacje, m.in. z Belgii, Danii, Francji, Holandii, Norwegii, Szwecji, Wlk. Brytanii. W 2015 r. do stowarzyszenia dołączyło ZIPSEE "Cyfrowa Polska". Związek ten ostrzega, że wiedza młodych Polaków o tym, co jest w internecie legalne, a co nie, jest wciąż niewystarczająca. Wiedza konsumentów o prawie autorskim, świadomość ich praw i obowiązków, jest w Polsce "na poziomie niewystarczającym" - oceniał Michał Kanownik.

Dowiedz się więcej z książki
Prawo autorskie
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł



Na zlecenie ZIPSEE "Cyfrowa Polska" analizę prawną dotyczącą przepisów prawa autorskiego w kontekście dozwolonego użytku prawnego, w tym możliwości wykorzystywania utworów do celów prywatnych za pośrednictwem internetu, sporządził Instytut Inicjatyw Publicznych (IIP).
Jak przypomniano, przedmiotem ochrony prawa autorskiego jest utwór (np. utwory literackie, publicystyczne, plastyczne, fotograficzne, muzyczne, architektoniczne). Zjawisko powszechne, nieodłącznie związane z komercjalizacją efektów pracy twórczej w branży muzycznej, filmowej, czy np. architektonicznej, designerskiej stanowi obrót majątkowymi prawami autorskimi.
Istotą autorskich praw majątkowych jest wyłączne prawo twórcy do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Jak przypomnieli twórcy analizy prawnej, autorskie prawa majątkowe mogą stanowić przedmiot zbycia (przeniesienie praw na osobę trzecią), jak również upoważnienia do czasowego korzystania z utworu bez wyzbywania się praw (udzielenie licencji).
- Należy przy tym pamiętać, że przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji do korzystania z tych praw obejmuje wyłącznie pola eksploatacji wyraźnie wskazane w umowie - zaznaczono w analizie IIP.
Odnosząc się do systemu zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, twórcy analizy prawnej przypomnieli też, że celem jest "wykonywanie tych praw w imieniu i na rzecz twórców". "Istnienie systemu zbiorowego zarządzania co do zasady powinno usprawniać obrót majątkowymi prawami autorskimi i chronić interesy twórców" - podkreślili.
Uprawnionymi do wykonywania zbiorowego zarządzania są organizacje działające w formie stowarzyszeń, prowadzące działalność na podstawie zezwolenia udzielanego "przez ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego" - przypomniano.
Aby uzyskać stosowne zezwolenie, organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi (OZZ) musi dawać rękojmię należytego zarządzania powierzonymi prawami.
OZZ realizują zbiorowy zarząd w zakresie wykonywania autorskich praw majątkowych, w tym praw do publicznego wykonywania utworów, ich zwielokrotniania, nadawania drogą radiową lub telewizyjną, do pobierania i dystrybuowania opłat związanych z eksploatacją utworów na własny użytek osobisty, a także korzystania z utworów audiowizualnych, o których mowa w prawie autorskim.
Jak podkreślono, z uwagi na międzynarodowy charakter eksploatacji utworów, zwłaszcza w obrębie popkultury muzycznej i filmowej, niemożliwe byłoby wykonywanie zbiorowego zarządu bez współpracy między organizacjami z różnych państw. (ks/pap)