Rządowy program dotyczący zwalczania przestępczości gospodarczej na lata 2015-2020 ma na celu zwiększenie skuteczności przeciwdziałania przestępczości tzw. białych kołnierzyków oraz efektywności odzyskiwania mienia pochodzącego z przestępstw.

Projekt zarządzenia premiera ws. utworzenia międzyresortowego zespołu ds. koordynacji wdrażania i monitorowania programu przygotowało MSW. Na czele zespołu będą stać ministrowie spraw wewnętrznych oraz finansów. W jego skład wejdą także przedstawiciele resortów sprawiedliwości oraz gospodarki, szefowie ABW, CBA oraz Służby Celnej, komendanci główni policji, Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, generalni inspektorzy informacji finansowej i kontroli skarbowej oraz przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego.

Czytaj: Rząd ma plan walki z przestępczością gospodarczą>>>

"Przestępczość tzw. białych kołnierzyków staje się coraz bardziej uciążliwa dla gospodarki i państwa. Dlatego tak ważna jest ścisła współpraca służb i specjalistów z wielu różnych dziedzin, w tym na poziomie rządowym" - powiedziała PAP rzeczniczka MSW Małgorzata Woźniak.

Projekt programu - opracowany przez MSW we współpracy z MF i Prokuraturą Generalną - zakłada m.in. stworzenie jednolitych kryteriów i metodyki szacowania strat poniesionych przez budżet państwa w wyniku przestępczości gospodarczej. Ma zostać też opracowany jednolity system ewidencji zabezpieczonego mienia, tak by można było ustalić jego wartość, ilości i rodzaju.

"Odbieranie korzyści pochodzących z przestępstw jest niezwykle dotkliwą dla przestępców metodą zwalczania przestępczości, w tym szczególnie tej o charakterze ekonomicznym i stanowi jeden z priorytetów organów ścigania. Realizacja tego zadania wymaga przetwarzania posiadanych informacji, identyfikowania korzyści majątkowych i przedmiotów pochodzących z przestępstw lub ich równowartości, a następnie, zgodnie z odpowiednimi procedurami, dokonywania ich zabezpieczenia na poczet grożących kar i środków karnych" - podkreślili autorzy projektu.

Kolejnym założeniem jest wzmacnianie współpracy i wymiany informacji między poszczególnymi służbami i instytucjami m.in. poprzez bezpośrednie kontakty w ramach grup i zespołów koordynacyjnych, zarówno na szczeblu lokalnym, jak i centralnym. Takie podejście - jak zaznaczono w projekcie - wymaga też prowadzenia wspólnych szkoleń, umożliwiających wymianę doświadczeń, z udziałem sędziów, prokuratorów, przedstawicieli służb, a także ekspertów zewnętrznych.

Jerzy Duży
Zorganizowana przestępczość podatkowa w Polsce>>>

Mają też zostać wypracowane zmiany prawne umożliwiające wymianę informacji dotyczących majątku sprawców przestępstw. Projekt zakłada przeanalizowanie współpracy między organami ścigania a kontrolą skarbową w zakresie przestępstw gospodarczych. Chodzi m.in. o usprawnienie wymiany informacji.

Z danych Centralnego Biura Śledczego Policji wynika, że grupy przestępcze coraz częściej specjalizują się w przestępczości gospodarczej. W 2014 r. tego rodzaju przestępstwami zajmowało się w Polsce blisko 400 gangów (na 920 działających - PAP). Ich działalność polega m.in. na różnego rodzaju wyłudzaniach, często tworzony był cały system fikcyjnych firm.

Jak podkreślono w przygotowanym przez MSW najnowszym raporcie o bezpieczeństwie w Polsce, ze wszystkich rodzajów przestępczości to właśnie przestępczość gospodarcza powoduje największe straty budżetu państwa. Przestępstwom ekonomicznym towarzyszą często inne rodzaje nielegalnej działalności, np. fałszowanie dokumentów, a także korupcja i pranie pieniędzy.

Eksperci wskazują, że przestępczość gospodarcza charakteryzuje się tym, że stosunkowo niewielka liczba sprawców działa często na szkodę wielu pokrzywdzonych. Przestępcy na bieżąco dostosowują sposoby nielegalnych działań do aktualnych uwarunkowań rynkowych, społecznych i prawnych. W porównaniu z klasyczną przestępczością przeciwko mieniu, powoduje to wysokie szkody materialne, dotykające znaczną liczbę osób, np. przestępstwa skierowane przeciwko interesom konsumentów, przedsiębiorców lub budżetowi państwa.

"Do niedawna osoba sprawcy przestępstwa gospodarczego utożsamiana była niemal wyłącznie z elitarną grupą +białych kołnierzyków+. Jakkolwiek pozostają oni nadal typowi dla spraw gospodarczych, to jednak obserwuje się pewną +demokratyzację+ wśród sprawców tej kategorii przestępczości, reprezentujących obecnie wszystkie grupy i warstwy społeczne" - wskazuje raport MSW.

Tylko w 2014 r., w sprawach dotyczących przestępczości ekonomicznej, CBŚP zabezpieczyło mienie wartości ponad 300 mln zł; w pierwszym kwartale 2015 r. już ok. 380 mln zł. Jednak - jak wskazują eksperci - zarejestrowane w statystykach przypadki stanowią tylko pewien wycinek przestępczości gospodarczej, której pełne rozmiary nie są znane. (PAP)