Ustawa przewiduje przede wszystkim wprowadzenie, poprzez zmiany w Prawie bankowym, nowej odmiany rachunku bankowego, określonej jako rachunek rodzinny.

Przedmiotowy rachunek ma być prowadzony wyłącznie dla osób fizycznych, którym przyznano niepodlegające egzekucji świadczenia, dodatki, zasiłki oraz inne kwoty, o których mowa w art. art. 833 § 6 i 7 KPC (m.in. tzw. świadczenia 500 plus, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych, zasiłki dla opiekunów, świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia integracyjne) – z wyjątkiem świadczeń alimentacyjnych, oraz ma być przeznaczony wyłącznie do gromadzenia tych środków.

Wpłaty na rachunek rodzinny będą mogły bowiem obejmować jedynie środki pieniężne pochodzące z ww. świadczeń, dodatków, zasiłków oraz innych kwot. Rachunek rodzinny umożliwi zatem oddzielenie środków niepodlegających egzekucji od środków jej podlegających. Dzięki temu, w razie wszczęcia egzekucji sądowej czy administracyjnej przeciwko posiadaczowi rachunku rodzinnego, środki pieniężne zgromadzone przez niego na przedmiotowym rachunku, jako wyraźnie wyodrębnione spośród oszczędności znajdujących się na zwykłych rachunkach bankowych, nie zostaną zajęte w ramach egzekucji z wierzytelności z rachunku bankowego. Oznacza to, że posiadacz rachunku rodzinnego będzie mógł swobodnie dysponować przechowywanymi na nim środkami, nawet w sytuacji, gdy prowadzone będzie przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne.

Dowiedz się więcej z książki
Prawo bankowe i inne akty prawne. Przepisy
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł



W celu otwarcia rachunku rodzinnego, należy zawrzeć stosowną umowę z bankiem, który oferuje tego typu usługę. Umowa rachunku rodzinnego będzie obejmowała elementy umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, z zastrzeżeniem, że konieczne będzie wskazanie w jej treści numeru rachunku bankowego jednostki wypłacającej niepodlegające egzekucji świadczenia, dodatki, zasiłki oraz inne kwoty, o których mowa w art. 833 § 6 i 7 Kodeksu postępowania cywilnego (z wyjątkiem świadczeń alimentacyjnych). Wpłaty na rachunek rodzinny będą bowiem przyjmowane wyłącznie z rachunków bankowych tych jednostek. Ich numery będą ustalane w oparciu o wydane przez przedmiotowe jednostki zaświadczenia, które zostaną następnie dołączone do umowy. Dlatego, przed podpisaniem umowy rachunku rodzinnego niezbędne będzie uzyskanie od właściwej jednostki odpowiedniego zaświadczenia. Ponadto, posiadaczem rachunku rodzinnego będzie mogła być tylko jedna osoba fizyczna.

Dodatkowo, zgodnie z nowymi przepisami, otwarcie i prowadzenie rachunku rodzinnego oraz wypłaty z tego rachunku w banku, w którym rachunek będzie prowadzony, będą wolne od jakichkolwiek opłat i prowizji. Bank nie będzie także uprawniony, aby pobierać opłaty czy prowizje za wydanie instrumentu płatniczego do rachunku rodzinnego, jego miesięczne utrzymanie oraz wypłaty z wykorzystaniem tego instrumentu przy użyciu bankomatów banku, w którym rachunek będzie prowadzony.

Instytucja rachunku rodzinnego posłuży klientom banków do zabezpieczenia środków pieniężnych stanowiących świadczenia, dodatki, zasiłki oraz inne kwoty (z wyjątkiem świadczeń alimentacyjnych), które na mocy stosownych przepisów nie podlegają egzekucji, i zagwarantuje posiadaczowi ww. rachunku swobodne korzystanie z tych środków, także w przypadku skierowania przeciwko niemu egzekucji administracyjnej lub komorniczej.

Ustawa nie wprowadza obligatoryjności zawarcia umowy rachunku rodzinnego, niemniej jednak w interesie klienta banku powinno leżeć założenie takiego rachunku, z uwagi na pewność zabezpieczenia środków przed egzekucją. Zapewne nie we wszystkich bankach rachunki rodzinne będą dostępne od razu po wejściu w życie nowelizacji. Banki będą musiały przygotować odpowiednie procedury i dostosować narzędzia informatyczne, zwłaszcza że przewidziane ustawą 14-dniowe vacatio legis jest w tym przypadku bardzo krótkie.

Źródło: ZBP