Rada Ministrów przyjęła 24 lutego br. zaproponowane przez ministra gospodarki założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.
Jak podkreślano po posiedzeniu rządu, system ma skutecznie obniżać ryzyko działalności gospodarczej, a w konsekwencji przyczyniać się do zwiększania bezpieczeństwa obrotu i podniesienia poziomu konkurencyjności polskiej gospodarki.
Nowe regulacje uzupełnią obowiązujące rozwiązania odnoszące się do wymiany i przekazywania danych gospodarczych między biurami informacji gospodarczej. Dotychczasowe przepisy nie zapewniają też odpowiedniego poziomu ochrony słusznych interesów dłużnika.

Zgodnie z założeniami, w projekcie nowelizacji ustawy znajdą się przepisy dotyczące:
- wzajemnej wymiany informacji przez biura informacji gospodarczej;
- jednolitego wniosku o udostępnienie informacji;
- udostępniania informacji o niektórych zobowiązaniach publicznoprawnych;
- większej ochrony konsumentów;
- przekazywania biurom informacji o bezskutecznych egzekucjach komorniczych wobec przedsiębiorców;
- ochrony dłużników przed niesłusznym wpisem do rejestru.

Administracja przekaże dane
Obowiązek przekazywania/udostępniania biurom informacji o wymagalnych zobowiązaniach wobec niektórych organów administracji rządowej
Urzędy centralne i ich jednostki terenowe będą nieodpłatnie przekazywać/udostępniać biurom informacje m.in. o: niezapłaconych zobowiązaniach wymagalnych, orzeczonych prawomocnie lub ostatecznie niezaskarżonych, dotyczących niezapłaconych składek do ZUS, zaległych opłatach telekomunikacyjnych, karach administracyjnych nakładanych przez organy centralne lub ich jednostki terenowe oraz należnościach podatkowych i celnych.
Przekazywanie i udostępnianie informacji przez te organy wszystkim biurom ma być obligatoryjne, bez zawierania odrębnych umów. Przekazywana informacja będzie obejmować dane identyfikacyjne dłużnika. Wysokość zaległej należności pieniężnej nie może być niższa niż 500 zł.
Przekazywanie przez jednostki samorządu terytorialnego informacji o wymagalnych zobowiązaniach publicznoprawnych
Jednostki samorządu terytorialnego będą mogły przekazywać biurom informacje dotyczące zobowiązań wymagalnych i bezspornych, orzeczonych prawomocnie lub ostatecznie niezaskarżonych, w zakresie m.in.: podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych, opłat adiacenckich, opłat za odpady, kar administracyjnych, podatku rolnego i leśnego. Jst będą mogły przekazywać te informacje po podpisaniu umowy z wybranym biurem.
Zdaniem autorów projektu, dzięki temu do rejestrów biur informacji gospodarczej trafią informacje o podmiotach, które nie realizują ciążących na nich obowiązków ustawowych. Tak jak obecnie – każda osoba fizyczna będzie mogła bezpłatnie, raz na pół roku, sprawdzić, jakie dane na jej temat są udostępniane przez biuro oraz komu zostały udostępnione.

Ujawnienie informacji o przedawnieniu zobowiązania
Zaproponowano możliwość specjalnego oznaczania zobowiązań, które dłużnik kwestionuje, powołując się na zarzut przedawnienia. W bazach danych będzie znajdować się historia płatnicza dłużnika, z uwzględnieniem zobowiązań przedawnionych i wskazaniem, kiedy taka informacja powinna być usunięta z bazy.

Ujawnianie zobowiązań konsumentów
Przewidziano wprowadzenie następujących rozwiązań:
- informacje o zobowiązaniach konsumentów będą mogły być przekazane do biura przed upływem maksymalnie 10 lat od dnia wymagalności roszczenia;
- informacje o konsumentach będą usuwane po 10 latach od dnia ich wymagalności;
- przy zobowiązaniach okresowych wierzyciel będzie miał obowiązek aktualizacji ich wysokości, pod rygorem usunięcia po tym okresie całości informacji.

Jak podkreślają autorzy projektu, zaproponowane rozwiązania wynikają z tego, że konsumenci mają bardzo ograniczone możliwości obrony przed udostępnianiem przez biuro informacji o ich przeszłych zobowiązaniach. Rzadko też dysponują fakturami czy rachunkami sprzed kilkunastu lat. Stąd propozycja usuwania takich danych po upływie maksymalnie 10 lat.

Udostępnianie do biur informacji o bezskutecznych egzekucjach komorniczych
Biura będą udostępniać informacje o bezskutecznych egzekucjach dłużników-przedsiębiorców. Chodzi o takie zobowiązania, wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne. Informacje te będą pochodziły z zasobów kancelarii komorniczych.

Obowiązek przekazywania danych między rejestrami i wniosek jednolity
Wzajemne przekazywanie danych o poszczególnych zobowiązaniach przedsiębiorcy oraz udzielania zbiorczej informacji z kilku baz ma się odbywać na podstawie wniosku jednolitego. Klient biura (osoba fizyczna lub prawna) będzie mógł złożyć taki jednolity wniosek do dowolnego biura (wskazanego we wniosku). Dane występującego z wnioskiem nie będą dostępne dla pozostałych biur. Klient powinien otrzymać informacje w ciągu 48 godzin, a cena za uzyskanie informacji z jednego biura nie może przekraczać 30 zł.
Określenie typowych sytuacji prawnych i faktycznych uzasadniających wpis lub obligujących biuro, wierzyciela lub dłużnika do aktualizacji bądź wykreślenia wpisu
Przewiduje się, że w rozporządzeniu ministra gospodarki będzie określony zakres informacji, w tym m.in.: wymagalność zobowiązania, brak terminowej zapłaty za fakturę, uznanie lub odmowa uznania długu, wykonanie zobowiązania w całości (np. przelew na rachunek bankowy, zapłata w kasie), odnowienie długu, przedawnienie roszczeń, bezskuteczna egzekucja, ugoda.

ID produktu: 40438242 Rok wydania: 2014
Autor: Beata Bińkowska-Artowicz
Tytuł: Informacja gospodarcza. Informacja kredytowa. System wymiany informacji o zobowiązaniach pieniężnych>

Ochrona dłużnika przed nieprawdziwym wpisem
W ustawie będą zawarte przepisy dotyczące sprzeciwu dłużnika wobec wpisu. Będą one uzupełnione o szczegółowe postępowanie reklamacyjne, gdy wierzyciel przekaże informacje kwestionowane przez dłużnika. Informacja nie będzie wpisana do rejestru (mimo wniesionego sprzeciwu), dopóki biuro ostatecznie nie zajmie w tej kwestii stanowiska. Przewidziano na to 30–dniowy termin.
Ma to służyć większej ochronie dłużników przed wpisaniem do rejestru nieprawdziwych lub wątpliwych informacji, a biurom umożliwi wstrzymanie się od wpisu do czasu wyjaśnienia sprawy między stronami. Wraz ze sprzeciwem, dłużnik będzie musiał przedłożyć dokumenty lub ich kopie, np. zaakceptowane przez dłużnika rachunki, żądania zapłaty, weksle, czeki.

Opracowywanie modeli predykcyjnych dotyczących przedsiębiorców
Podobny model funkcjonuje w bankach i służy do oceny wiarygodności kredytowej klienta. Do konstruowania modeli predykcyjnych przez biura informacji gospodarczej będzie można wykorzystywać tylko dane zgromadzone w biurach, Biurze Informacji Kredytowej oraz dane zaczerpnięte z rejestrów publicznych. Opracowanie modelu będzie mógł zlecić biuru każdy jego klient, zarówno osoba zgłaszająca informacje, jak i dłużnik.
Ponadto w projekcie nowelizacji ustawy zostaną zamieszczone przepisy dotyczące m.in.: rozszerzenia katalogu działalności biura o wysyłanie wezwania do zapłaty z ostrzeżeniem o zamiarze dokonania wpisu do rejestru oraz o wysyłanie/wydawanie dokumentów poświadczających sytuacje podmiotu na podstawie informacji zawartych w bazach biur informacji. Istotne jest ponadto, że wzmocnieniu ulegnie nadzór ministra gospodarki nad działalnością biur.
Konieczność zmiany przepisów wynika z 4-letniej praktyki funkcjonowania biur informacji gospodarczej. Wprowadzenie możliwości wymiany informacji między biurami będzie służyć zmniejszeniu ryzyka kredytowania kontrahenta, który może mieć potencjalne trudności z wypłacalnością.