Jak informuje portal TVN24.pl, każdego dnia rośnie liczba tych pozostających w garażach. Więcej>>

Przyczynę tej sytuacji wyjaśnił autorom publikacji dr Piotr Bielski z redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX Wolters Kluwer Polska.
Jak mówi, u źródła problemu jest ustawa, która powołała do życia Krajową Administrację Skarbową. Jej wprowadzenie wiązało się z koniecznością nowelizacji wielu innych aktów prawnych - w tym prawa o ruchu drogowym. Zmieniono brzmienie artykułu ustawy, z którym powiązane z kolei było rozporządzenie z 2011 roku. To wspólne rozporządzenie ministrów finansów, spraw wewnętrznych i obrony narodowej, którego tytuł brzmi “w sprawie badań technicznych pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej, Policji i innych pojazdów użytkowanych w sposób szczególny”. - Oznacza to, iż konsekwencją zmiany artykułu 86 ustęp 1 ustawy - prawo o ruchu drogowym - powinno być wydanie nowego rozporządzenia na podstawie artykułu 86 ustęp 4 tej ustawy – wyjaśnia Piotr Bielski. I podkreśla, że zmiana artykułu ustawy, powiązanego z rozporządzeniem - zgodnie z zasadami prawodawstwa - pociągała za sobą konieczność zmiany rozporządzenia. Jego brak doprowadził do tego, że nie wiadomo na jakich zasadach mają być badane pojazdy policji i innych służb.

Poniżej pełna treść wyjaśnienia dr. Piotra Bielskiego:

Stanowisko Redakcji Systemu Informacji Prawnej "LEX" dotyczące obowiązywania rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Finansów oraz Ministra Obrony Narodowej z dnia 11 lipca 2011 r. w sprawie badań technicznych pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji i innych pojazdów użytkowanych w sposób szczególny (Dz. U. Nr 153, poz. 910)
I. Art. 86 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908), powoływanej dalej jako ustawa - Prawo o ruchu drogowym, zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz Ministra Obrony Narodowej do określenia, przy uwzględnieniu specyfiki wynikającej z przeznaczenia pojazdów służb, o których mowa w ust. 1, w drodze rozporządzenia:
1) jednostek organizacyjnych sprawujących nadzór nad komórkami organizacyjnymi i stacjami kontroli pojazdów przeprowadzającymi badania techniczne pojazdów oraz wydających upoważnienia do przeprowadzania badań technicznych, wzorów dokumentów związanych z uzyskaniem upoważnień do wykonywania badań oraz wzoru upoważnienia do ich przeprowadzania;
2) wymagań w stosunku do komórek organizacyjnych i stacji kontroli pojazdów upoważnionych do przeprowadzania badań technicznych pojazdów;
3) wzorów dokumentów stosowanych przy badaniach technicznych pojazdów;
4) warunków i terminów przeprowadzania badań technicznych pojazdów;
5) okoliczności dopuszczających przeprowadzanie badań technicznych pojazdów, w stacjach kontroli pojazdów prowadzących działalność, o której mowa w art. 83 ust. 2, nieposiadających upoważnienia do badań technicznych pojazdów służb;
6) zasad i warunków współpracy przy wykonywaniu badań technicznych pojazdów innej służby niż właściwa dla komórki organizacyjnej przeprowadzającej badanie.
Na podstawie powołanego wyżej przepisu ustawy - Prawo o ruchu drogowym Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Minister Finansów oraz Minister Obrony Narodowej wydali w dniu 11 lipca 2011 r. rozporządzenie w sprawie badań technicznych pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji i innych pojazdów użytkowanych w sposób szczególny (Dz. U. Nr 153, poz. 910), powoływane dalej jako rozporządzenie z 2011 r., które weszło w życie z dniem 3 sierpnia 2011 r.
Artykuł 32 pkt 16 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948), powoływanej dalej jako ustawa D.2016.1948, zmienił z dniem 1 marca 2017 r. art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Zmiana ta polegała na zastąpieniu zwrotu "[pojazdów] Służby Celnej" zwrotem "[pojazdów] Krajowej Administracji Skarbowej wykorzystywanych przez Służbę Celno-Skarbową" w przepisie wymieniającym służby, których pojazdów dotyczą szczególne zasady badań technicznych, o których mowa w art. 86 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Ustawa D.2016.1948 nie zmieniła natomiast art. 86 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym.
II. Zgodnie z § 32 ust. 2 „Zasad techniki prawodawczej”, stanowiących załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2016 r., poz. 283), powoływanych dalej jako ZTP, jeżeli zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego (między innymi) w ten sposób, że zmienia się zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym, przyjmuje się, że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą, z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego. Okolicznością istotną przy ocenie wpływu zmiany art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, dokonanej ustawą D.2016.1948, na obowiązywanie rozporządzenia z 2011 r. - wydanego na podstawie nie zmienionego art. 86 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym - może być fakt, iż przepis upoważniający zawiera w swej treści odesłanie do art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Stwierdzenie powyższe wynika z utrwalonego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego uznającego za sprzeczne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisy ustawy upoważniające do wydania aktu wykonawczego, które nie określają w sposób dostatecznie precyzyjny zakresu spraw przekazanych do uregulowania w akcie wykonawczym. W praktyce legislacyjnej ukształtowanej w wyniku orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego dostrzec można doprecyzowywanie spraw przekazanych do uregulowania w akcie wykonawczym zarówno bezpośrednio w treści przepisu upoważniającego, jak i w innych przepisach ustawy, do których odsyła przepis upoważniający. W tym ostatnim przypadku za przepis upoważniający w rozumieniu § 32 ust. 2 ZTP należałoby uznawać także przepis, do którego następuje odesłanie.
W przedstawionej sytuacji nie byłoby wykluczone, że treść art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym wywiera realny wpływ na zakres spraw przekazanych do uregulowania w akcie wykonawczym, wydanym na podstawie art. 86 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Ustalenie istnienia takiej zależności między wymienionymi wyżej ustępami art. 86 ustawy - Prawo o ruchu drogowym prowadziłoby do wniosku, zgodnie z którym za przepis upoważniający, o którym mowa w § 32 ust. 2 ZTP, nie można uznać jedynie art. 86 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, lecz także jego ust. 1. W konsekwencji nowelizacja art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, mająca wpływ na zakres spraw przekazanych do uregulowania w akcie wykonawczym, wydanym na podstawie art. 86 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, mogłaby spowodować uchylenie rozporządzenia z 2011 r. nawet wtedy, gdy nowelizacją nie został objęty ostatni z powołanych przepisów. Dla ustalenia istnienia istotnej z punktu widzenia § 32 ust. 2 ZTP zależności między art. 86 ust. 1 i 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym konieczne jest zatem dokonanie konfrontacji treści rozporządzenia z 2011 r. ze stanem prawnym, ukształtowanym w wyniku nowelizacji art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym.
W § 1 ust. 2 rozporządzenia z 2011 r. wśród służb państwowych, do których badań technicznych stosuje się przepisy tego rozporządzenia, wymieniona została Służba Celna, z kolei w § 2 pkt 10 tego rozporządzenia wskazano Zastępcę Szefa Służby Celnej jako sprawującego nadzór nad komórkami organizacyjnymi i stacjami kontroli pojazdów w odniesieniu do stacji kontroli pojazdów zlokalizowanych w obiektach Służby Celnej, natomiast w § 6 wymienionego rozporządzenia przewidziano między innymi dopuszczalność przeprowadzenia badania technicznego w stacjach kontroli pojazdów nieposiadających upoważnienia, jeżeli w obiektach jednostki organizacyjnej Służby Celnej nie ma stacji kontroli pojazdów lub stacja taka nie posiada uprawnienia do wykonywania badań technicznych danego rodzaju pojazdów albo jeżeli wykonanie badania jest uzasadnione względami służbowymi, organizacyjnymi lub ekonomicznymi. Zawarty w art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym zwrot "[pojazdów] Służby Celnej", z dniem 1 marca 2017 r. został zastąpiony zwrotem "[pojazdów] Krajowej Administracji Skarbowej wykorzystywanych przez Służbę Celno-Skarbową", co jest konsekwencją wejścia w życie z dniem 1 marca 2017 r. ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1947) i uchylenia ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej - Dz. U. z 2016 r., poz. 1799 - (art. 159 pkt 3 ustawy D.2016.1948), a także zniesienia Szefa Służby Celnej (art. 160 ust. 1 pkt 2 ustawy D.2016.1948). W ustawie D.2016.1948 brak jest przy tym przepisu, z którego wynikałoby, że ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o Służbie Celnej, należy przez to rozumieć Służbę Celno-Skarbową, a zakresy kompetencji dotychczasowej Służby Celnej i nowej Służby Celno-Skarbowej nie są tożsame.
III. W konsekwencji przyjąć można, że rozporządzenie z 2011 r. zawiera regulację pozostającą w sprzeczności ze stanem prawnym ukształtowanym w wyniku nowelizacji art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Oznacza to, iż dokonana ustawą D.2016.1948 zmiana art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym wywarła wpływ na zakres spraw przekazanych do uregulowania w akcie wykonawczym, wydanym na podstawie art. 86 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, co z kolei powinno prowadzić do wniosku, że zmianę art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym uznać można za zmianę treści przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego, o którym mowa w § 32 ust. 2 ZTP, powodującą utratę mocy obowiązującej rozporządzenia z 2011 r. z dniem 1 marca 2017 r. - dniem wejścia w życie ustawy D.2016.1948, jako ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego. Z § 33 ust. 1 ZTP wynika, że akt wykonawczy wydany na podstawie zmienianego przepisu upoważniającego można wyjątkowo zachować czasowo w mocy do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie zmienionego przepisu upoważniającego, nadając przepisowi przejściowemu określone brzmienie. W ustawie D.2016.1948 brak przepisu przejściowego, stanowiącego podstawę do czasowego zachowania mocy obowiązującej rozporządzenia z 2011 r. po dniu 1 marca 2017 r. Oznacza to, iż konsekwencją zmiany art. 86 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym powinno być wydanie nowego rozporządzenia na podstawie art. 86 ust. 4 tej ustawy, w którym wskazana zostanie aktualna nazwa służby państwowej (Służby Celno-Skarbowej), do której pojazdów odnoszą się szczególne zasady badań technicznych.

Dr Piotr Bielski
Redakcja Systemu Informacji Prawnej "LEX"
Wolters Kluwer Polska S.A.