Głównym celem projektowanej ustawy o kredytach związanych z nieruchomościami jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów zawierających umowy o kredyt związane z nieruchomościami mieszkalnymi.
Projektowana regulacja ma dotyczyć umów o kredyt zabezpieczony hipoteką lub innym prawem „związanym” z nieruchomością mieszkalną oraz umów o kredyt przeznaczony na sfinansowanie nabycia lub utrzymania prawa własności nieruchomości gruntowej lub istniejącego lub planowanego budynku.
Zakres ustawy: do 75 tys. Euro
Z zakresu projektowanej regulacji mają zostać wyłączone między innymi niezabezpieczone umowy o kredyt, których celem jest remont nieruchomości mieszkalnej na kwotę wyższą niż 75 000 Euro czy umowy o odwróconej hipotece. W ramach projektowanej regulacji proponuje się, aby prowadzenie działalności przez pośredników kredytowych wymagało zezwolenia. Organem rejestrującym i nadzorczym ma być Komisja Nadzoru Finansowego. Nałożenie nowych obowiązków na KNF spowoduje konieczność zapewnienia pokrycia środków na ich wykonywanie. Ich źródłem będą wpłaty podmiotów nadzorowanych. Ustawa spowoduje też wzrost kosztów działalności, choć głównie instytucji niekredytowych lub pośredników kredytowych (co do drugiej grupy zwłaszcza z tytułu ubezpieczenia OC).
Dokumenty i opinia
Zdaniem Rady Legislacyjnej należy doprecyzować, jakie dokumenty muszą być wymagane do ubiegania się o dopuszczenie do działalności w zakresie pośrednictwa kredytowego. Niestety nie wiadomo też dlaczego wymóg nieposzlakowanej opinii miałby być zapewniany poprzez składanie dokumentów.
Po drugie, w projekcie założeń pominięto określenie, w jaki sposób zamierza się zrealizować wymóg dyrektywy unijnej dotyczący obowiązku posiadania odpowiedniej siedziby. Ponieważ sama dyrektywa nie jest w tym zakresie jednoznaczna należy uzupełnić założenia w tym zakresie.
Upadłość nie jest przszkodą
Projekt zakłada dopuszczanie pośredników kredytowych do działalności regulowanej dyrektywą w drodze decyzji administracyjnej. Podstawą odmowy dopuszczenia ma być niespełnianie wymogów ustawowych jej wykonywania. W tym zakresie niewłaściwe jest pominięcie tego fragmentu dyrektywy, który zakłada, że ciążenie na członkach zarządu, właścicielach spółki lub osobie fizycznej orzeczenia o upadłości nie jest przeszkodą wykonywania działalności w zakresie regulowanym dyrektywą, jeżeli osoba taka została oczyszczona z zarzutów.
Ponadto - zdaniem Rady - pominięto kwestie sprawowania bezpośredniego nadzoru nad powiązanym pośrednikiem kredytowym w przypadku, gdy świadczy on usługi w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie pochodzenia. Brak ten powinien zostać uzupełniony.
Kary nie tylko administracyjne
Rada Legislacyjna uważa także, że planowane przepisy, które przewidują wyłącznie odpowiedzialność o charakterze administracyjnym są niewystarczające. Są to sankcje personalne, cofnięcie uprawnień oraz kary pieniężne, o jakich mowa w założeniach do regulacji kwestii nadzoru nad instytucjami działającymi w zakresie udzielania kredytów. Założenia przepisów o sankcjach nie zawierają żadnych konkretnych informacji o planowaniu sankcji o charakterze karnym.
Rada Legislacyjna postuluje szczególnie staranne rozważenie, czy właściwy byłby projektowany tytuł ustawy – pojęcie kredytów „związanych” z nieruchomościami nasuwa bowiem zastrzeżenia z punktu widzenia wymagań języka prawnego.
Rok wydania: 2015
Ochrona i edukacja konsumentów na rynku kredytów hipotecznych i konsumpcyjnych