Mówimy o wielomiesięcznym zatrzymaniu jednego z najważniejszych fragmentów państwa prawa, czyli wymiaru sprawiedliwości. A do tego dopuścić nie można. Przypominamy, że dla przedsiębiorców projektuje się pomoc na kilka miesięcy, a zapewne epidemia nie skończy się wcześniej niż do wakacji. Dlaczego zatem, inaczej, w tej samej ustawie traktuje się wymiar sprawiedliwości?

Państwo i sądy muszą funkcjonować

Oczywiście nie chcemy narzekać, bo doceniamy trud rządowych legislatorów, którzy w kilka dni muszą ogarnąć coś, co normalnie zajmuje kilka miesięcy, a czasami i więcej. Zatem prosimy naszą propozycję potraktować jako podpowiedź, a nie krytykę. Zależy nam tak samo jak urzędnikom, aby Państwo nie stanęło, a że znamy się na wymiarze sprawiedliwości i jego wpływie na gospodarkę pozwalamy sobie na poniższe uwagi. Na końcu podajmy również poprawkę legislacyjną.

E-doręczenia i rozprawy on-line

Odmiennie od projektodawców uważamy, że sądy nie powinny "stanąć". Za pomocą doręczeń elektronicznych oraz rozpraw on line należy podtrzymać jak największą część wymiaru sprawiedliwości, zarówno pracę sądów jak i organów egzekucyjnych. Jesteśmy przeciwni zamknięciu sądów dla obywateli i ograniczeniu pracy tylko do tzw. spraw niecierpiących zwłoki.

 




Kluczowe dla naszej gospodarki będą sprawy gospodarcze, a zatem te sprawy sugerujmy podtrzymać za wszelką cenę, a także każdą sprawę, która według uznania sądu można procedować na odległość z poszanowaniem praw stron, w tym także poprzez organizację rozpraw on line. W pełni ufamy w rozsądek sędziów.  Danie im takiej możliwości jest niezbędne dla dobra naszej gospodarki i nie będzie nadużywane w celu pokrzywdzenia kogokolwiek. Wymaganie w pierwszej kolejności od przedsiębiorców odbierania poczty elektronicznej z sądu, gdy już od dawna na co dzień komunikują się za jej pomocą z klientami, oraz z organami administracji i sądami rejestrowymi, nie jest nadmiernym obciążeniem. Tym bardziej nie będzie to zbyt uciążliwe dla profesjonalnych pełnomocników. 
Według naszych założeń sąd będzie mógł „odmrozić” sprawę. Ostatecznie, jeśli nie będzie możliwości doręczenia korespondencji elektronicznej, aby nie przewlekać sprawy zostanie do niego wysłana korespondencja w formie zwykłej przesyłki pocztowej.

Potrzebna systematyka rozwiązań

W ramach obowiązujących już przepisów proponujemy usystematyzować zaproponowane w specustawie rozwiązania, aby były one spójne z tym co już obowiązuje w polskim porządku prawnym. Warto również komorników sądowych potraktować na równi z sądem, bo egzekucja sądowa nie może pozostać w zawieszeniu. Proponujemy, aby wprowadzane rozwiązania byłby analogiczne z rozwiązaniami obowiązującymi w sądownictwie administracyjnym i postępowaniu administracyjnym oraz podatkowym  (szczegóły w poprawce).
 
Proponowana poprawka:

Art. 15b

  • ust. 3. Właściwy organ, sąd lub podmiot może wezwać obowiązanego do dokonania czynności wynikających z przepisów prawa, w oznaczonym terminie i w zakresie, w jakim przepis ten zobowiązuje do dokonania czynności, jeżeli niepodjęcie czynności mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną, a także jeżeli jest to szczególnie uzasadnione charakterem sprawy oraz w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu gospodarczym prowadzonym na podstawie art. 458(1)-458(13) Kodeksu postępowania cywilnego. W takim przypadku obowiązany powinien wykonać obowiązek w oznaczonym terminie.
  • ust. 4  W okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie przeprowadza się rozpraw ani posiedzeń jawnych, z wyjątkiem rozpraw i posiedzeń jawnych w sprawach określonych w art. 14a ust. 4 i 5 oraz rozpraw i posiedzeń jawnych przeprowadzanych przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość - w takim przypadku uczestnicy postępowania mogą brać udział w posiedzeniu sądowym, gdy nie przebywają w budynku sądu. 

Art. 15f. 

  1. 1W czasie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii albo w przypadku zaprzestania działania operatora pocztowego świadczącego usługi powszechne, można wnieść pismo procesowe do sądu lub komornika sądowego przy użyciu platformy e-PUAP lub poczty elektronicznej, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Pismo powinno być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Tak wniesione pismo uznaje się za opatrzone podpisem w sposób równoważny podpisowi własnoręcznemu.
  2. Można pocztą elektroniczną wnieść odwzorowanie cyfrowe pisma opatrzonego odręcznym podpisem. Jeżeli pismo to zostało wysłane z uprzednio wskazanego adresu poczty elektronicznej nadawcy lub nie ma wątpliwości co do osoby nadawcy, pismo uznaje się za opatrzone podpisem w sposób równoważny podpisowi własnoręcznemu.
  3. W braku pewności co do osoby wnoszącej pismo procesowe w sposób określony w ust. 2 przepis art. 130 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.
  4. Do pisma wniesionego w sposób określony w ust. 1 i 2 nie dołącza się załączników w postaci papierowej, a tylko odwzorowania cyfrowe wszystkich załączników. W razie potrzeby sąd sporządza ich wydruki, z którymi postępuje tak, jak z załącznikami. W celu doręczania dokumentów stronom, które nie stosują środków komunikacji elektronicznej do odbioru pism, sąd sporządza kopie dokumentów elektronicznych w postaci uwierzytelnionych wydruków, z zachowaniem wymogów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Za wydruki pism i załączników wniesionych w formie dokumentu elektronicznego pobiera się opłatę kancelaryjną w wysokości 0,50 zł za każdą stronę wydruku czarno-białego w formacie 210 x 297 mm (A4) oraz 1 zł za każdą stronę wydruku kolorowego w formacie 210 x 297 mm (A4).
  5. Doręczanie pism pełnomocnikowi będącemu adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym oraz organom administracji publicznej następuje przez elektroniczną skrzynkę podawczą, na adres poczty elektronicznej albo w siedzibie sądu, po uprzednim poinformowaniu o pozostawieniu przesyłki do odbioru w siedzibie sądu. W terminie 7 dni od wejścia w życie ustawy pełnomocnicy, o których mowa w zdaniu poprzedzającym wskażą sądom adresy elektronicznych skrzynek podawczych lub adresy poczty elektronicznej albo złożą oświadczenie o nieposiadaniu elektronicznych skrzynek nadawczych i adresów poczty elektronicznej.
  6. Doręczanie pism stronom w postępowaniu gospodarczym prowadzonym na podstawie art. 458(1)-458(13) Kodeksu postępowania cywilnego w przypadku podania adresów poczty elektronicznej, o których mowa w art. 458(3) Kodeksu postępowania cywilnego następuje na te adresy.