Dotychczas zwrot kosztów procesu karnego poszkodowanym przestepstwem był możliwy tylko w sprawach z oskarżenia prywatnego. Trybunał Konstytucjny doszedł do wniosku, że art. 632 pkt 2 kpk widziany jako przeszkoda dla zasądzenia kosztów na rzecz pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego w razie umorzenia postępowania z powodu śmierci oskarżonego może skutecznie zniechęcić ten pierwszy podmiot do aktywności procesowej, a tym samym ograniczyć mu dostęp do sądu. Obcenie art. 632b kpk brzmi "Jeżeli w sprawach, o których mowa w art. 632 pkt 2, przyczyny umorzenia powstały w toku postępowania, sąd może orzec od Skarbu Państwa zwrot należności z tytułu ustanowienia jednego pełnomocnika".
Przepis art. 632 pkt 2 kpk wyraża zasadę rozdziału kosztów procesu w sprawach z oskarżenia publicznego w wypadku uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania. Zgodnie z jego treścią we wskazanych sytuacjach koszty procesu obciążają Skarb Państwa, co nie dotyczy jednak należności z tytułu udziału adwokata lub radcy prawnego ustanowionego w charakterze pełnomocnika przez określone osoby, w tym pokrzywdzonego lub oskarżyciela posiłkowego, jak również kosztów poniesionych przez oskarżonego z tytułu obrony, jeżeli on sam skierował przeciwko sobie podejrzenie popełnienia czynu zabronionego.
Zatem, art. 632 pkt 2 K.p.k. nie różnicował do tej pory na przykład podstaw umorzenia postępowania ani też nie uzależniał sposobu rozstrzygnięcia o kosztach procesu od tego, czy do umorzenia postępowania doszło z przyczyn leżących po stronie tych podmiotów, które korzystały z profesjonalnej pomocy prawnej i które ostatecznie zostaną obciążone jej kosztami.
Źródło: Dziennik Ustaw z 3 sierpnia 2012 poz. 886
Pokrzywdzony w sprawie karnej otrzyma zwrot kosztów adwokata w razie umorzenia sprawy
W sobotę 18 sierpnia weszła w życie nowelizacja kpk, spowodowana wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Zgodnie z nowymi przepisami w sprawach rozpoznawanych z oskarżenia publicznego sąd bedzie mógł zasądzić dla poszkodowanych koszty od Skarbu Państwa, gdy np. oskarżony zmarł.