Pełnomocnik pomoże przy tworzeniu gminy lub powiatu
Przygotowanie nowej gminy lub powiatu do działania przed formalnym utworzeniem tej jednostki samorządu terytorialnego to główne zadanie pełnomocnika, którego wprowadzenie przewiduje projekt nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw. Według przepisów zaproponowanych przez MSWiA, osoba ta byłaby powoływana przez premiera na wniosek wojewody skierowany za pośrednictwem ministra spraw wewnętrznych i administracji.
Rada Ministrów decyduje o zmianach w podziale terytorialnym kraju do 31 lipca danego roku. Decyzje te wchodzą w życie na początku kolejnego roku kalendarzowego. Aby zatem nowa gmina mogła 1 stycznia w niezakłócony sposób rozpocząć działalność, wskazane jest załatwienie szeregu spraw organizacyjnych i prawnych, m.in. przygotowanie projektu budżetu lub ustalenie wysokości podatków. Zgodnie z projektem ustawy, tym właśnie miałby zająć się pełnomocnik do spraw utworzenia gminy lub powiatu, wyznaczany spośród pracowników właściwego wojewody albo urzędu gminy (starostwa powiatowego).
Jest również propozycja nowelizacji ordynacji samorządowej, która przewiduje przeprowadzenie wyborów na tym szczeblu dopiero po wejściu w życie zmian w podziale terytorialnym (czyli po 1 stycznia), a nie na jesieni kiedy upływa kadencja władz samorządowych. Chodzi o to, aby w przypadku zmiany granic lub utworzenia nowej jednostki samorządu terytorialnego, samorządowcy nie byli wybierani jedynie na kilka miesięcy. Ponadto, w projekcie nowych przepisów, do aktualnie obowiązujących dodane zostaną dwa przypadki, w których zadania i kompetencje wójta przejmuje jego pierwszy zastępca albo osoba wyznaczona przez premiera. Chodzi o sytuację, gdy wójt jest niezdolny do pracy lub do samodzielnej egzystencji przez okres krótszy niż kadencja. Dotyczy to również gmin, których wójt został decyzją sądu zawieszony w czynnościach służbowych. Obecnie projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw został skierowany do uzgodnień międzyresortowych. Jest też konsultowany z Krajową Radą Regionalnych Izb Obrachunkowych, Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, Państwową Komisją Wyborczą, jak również z wojewodami.
Jest również propozycja nowelizacji ordynacji samorządowej, która przewiduje przeprowadzenie wyborów na tym szczeblu dopiero po wejściu w życie zmian w podziale terytorialnym (czyli po 1 stycznia), a nie na jesieni kiedy upływa kadencja władz samorządowych. Chodzi o to, aby w przypadku zmiany granic lub utworzenia nowej jednostki samorządu terytorialnego, samorządowcy nie byli wybierani jedynie na kilka miesięcy. Ponadto, w projekcie nowych przepisów, do aktualnie obowiązujących dodane zostaną dwa przypadki, w których zadania i kompetencje wójta przejmuje jego pierwszy zastępca albo osoba wyznaczona przez premiera. Chodzi o sytuację, gdy wójt jest niezdolny do pracy lub do samodzielnej egzystencji przez okres krótszy niż kadencja. Dotyczy to również gmin, których wójt został decyzją sądu zawieszony w czynnościach służbowych. Obecnie projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw został skierowany do uzgodnień międzyresortowych. Jest też konsultowany z Krajową Radą Regionalnych Izb Obrachunkowych, Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, Państwową Komisją Wyborczą, jak również z wojewodami.