Sąd Rejonowy powziął wątpliwość, którą przedstawił Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego. Chodzi o kwestię, czy od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi wykonawczemu w postaci prawomocnego wyroku wydanego przez sąd administracyjny pobiera się opłatę, o której mowa w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Sąd przedstawiający zagadnienie prawne przypomniał, że zgodnie z art. 71 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, opłatę stałą, 50 zł, pobiera sąd od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu. Chodzi o inny tytuł wykonawczy niż orzeczenie sądu, ugoda sądowa, nakaz zapłaty albo ugoda zawarta przed mediatorem w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie postanowienia sądu kierującego strony do mediacji.
Jednocześnie sąd wskazał, że przepis ten nie definiuje pojęcia orzeczenia sądu, a w orzecznictwie ani w piśmiennictwie nie rozważano, czy pod tym pojęciem mieści się również orzeczenie sądu innego niż sąd cywilny.
Zobacz procedurę: Nadanie klauzuli wykonalności orzeczeniu sądowemu >
Argumenty za opłatą 50 zł
Za twierdzącą odpowiedzią na przedstawione zagadnienie prawne sąd drugiej instancji przedstawił kilka argumentów.
Po pierwsze, podkreślił zewnętrzny charakter tytułu wykonawczego w postaci orzeczenia sądu administracyjnego w stosunku do postępowania cywilnego. Wskazał, że wyłączenia określone w tym przepisie dotyczą tytułów egzekucyjnych, które powstały przed sądem, który nadaje im klauzulę wykonalności, lub sądem rozpoznającym sprawę w toku instancji, bądź też nie powstały przed tym sądem, ale w ramach postępowania cywilnego.
Niepobieranie opłaty stanowiłoby jedyny wyjątek, gdy tytułowi zewnętrznemu względem postępowania cywilnego sąd cywilny miałby nadać klauzulę wykonalności bez pobrania opłaty od wniosku. Sąd drugiej instancji taki wyjątek dopuścił, ale stwierdził, że ustawodawca, chcąc uczynić wyłom w spójnym systemie opłat od wniosków klauzulowych, zrobiłby to bardziej bezpośrednio.
Niemożność orzeczenia o kosztach
Systemowa wykładnia pojęcia orzeczenia sądowego skłoniła Sąd Rejonowy do wniosku, że ustawodawca, posługując się pojęciem orzeczenia sądu, ma na myśli orzeczenie sądu cywilnego, nie zaś orzeczenie jakiegokolwiek sądu.
Wreszcie art. 781 par. 2 zd. 1 k.p.c. przesądza o wykonaniu orzeczeń sądów administracyjnych w drodze egzekucji sądowej, a jego brak skutkowałby brakiem możliwości wykonania orzeczenia o kosztach postępowania w drodze egzekucji sądowej. Stanowi on o podleganiu z mocy ustawy wykonaniu w drodze egzekucji sądowej orzeczenia sądu administracyjnego.
Zobacz też procedurę: Właściwość sądu w sprawie nadania klauzuli wykonalności orzeczeniu sądu administracyjnego >
Tytuł egzekucyjny pochodzący od sądu administracyjnego nie stanowi zatem prawomocnego orzeczenia sądu , który podlega natychmiastowemu wykonaniu. Dotyczy to także ugody zawartej przed sądem, o którym mowa w art. 777 par. 1 pkt 1 k.p.c.
Ponadto ustawodawca uznał za niezbędne przesądzenie w ustawie – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, że określone w art. 228 zd. 1 tej ustawy należności podlegają egzekucji sądowej, zatem poddanie orzeczeń sądów administracyjnych egzekucji sądowej nie wynika z samej ich istoty. Za negatywną odpowiedzią na przedstawione zagadnienie, za którą opowiedział się sąd drugiej instancji, również przemawiają inne liczne argumenty.
Postępowanie klauzulowe
Jeśli ustawa posługuje się pojęciem sądu, nie wskazując, o jakiej kategorii sądu mowa, należy przez to rozumieć wszystkie sądy, o których mowa w Konstytucji, to jest zarówno sądy powszechne, jak i sądy administracyjne – dodaje sąd pytający.
Innym argumentem jest zakres kognicji sądu w postępowaniu klauzulowym. Nadanie klauzuli wykonalności orzeczeniu sądu administracyjnego wymaga jedynie rozpoznania orzeczenia jako tytułu egzekucyjnego i rozważenia, czy w żądanym zakresie nadaje się on do egzekucji (prawomocność wyroku stwierdza sąd administracyjny ). W przypadku klauzul nadawanych aktom innym niż orzeczenia sądu, celem nadania klauzuli wykonalności konieczna jest bardziej szczegółowa analiza dokumentu dla określenia zakresu i warunków jego wykonalności.
Sąd Rejonowy uznał, że przyjmuje się, iż pod pojęciem orzeczeń sądu, rozumie się nie tylko orzeczenia sądów cywilnych, ale również sądów karnych. Co prawda pogląd ten powstał na gruncie nieobowiązujących już regulacji powództwa adhezyjnego, ale nadal jest powszechnie powielany. Sąd przedstawiający zagadnienie prawne nie znalazł argumentów dla odmiennego traktowania orzeczeń sądów karnych oraz administracyjnych.
Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów podjął uchwałę, zgodnie z którą od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności prawomocnemu wyrokowi wydanemu przez sąd administracyjny nie pobiera się opłaty, o której mowa w art. 71 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Uchwała trzech sędziów Izby Cywilnej SN, sygn. akt III CZP 51/23
Zobacz też linię orzeczniczą: Charakter postępowania klauzulowego >
Cena promocyjna: 84.15 zł
Cena regularna: 99 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 74.25 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
